• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

روش‌های برخورد با جوانان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: جوانان، رفتار اخلاقی، رفتار مثبت.

پرسش: چند روش برخورد با جوانان امروزی را برای من بگویید؟

پاسخ:




درباره برخورد با جوانان، آیات و روایات، سیره عملی معصومین (علیهم‌السّلام) علمای اخلاق و روان‌شناسان راه‌های بسیار مؤثری را معرفی نموده‌اند.می‌توانید در برخورد با جوانان از آن‌ها بهره‌مند شوید.
تعامل پدر با فرزندان جوانش بیش‌تر از تعامل یک شهروند با جوانان جامعه است، لذا راه‌حل متفاوت می‌طلبد. به‌هر‌حال ما سعی می‌کنیم پاسخی ارائه دهیم که جنبه‌های مشترک هر دو ایده مورد نظر باشد؛ به گونه‌ای که هم پدر و مادرها و هم دیگران به عنوان شهروند در ارتباط با جوانان از آن بهره‌مند شود.


پدران و مادران، مسئولان تربیتی و همه بزرگ‌ترها، باید شناخت درستی نسبت به طبیعت و نیازهای روانی جوانان داشته باشند. دوران جوانی بحرانی‌ترین دوران زندگی هر فرد است.
[۱] موس، نظریه‌های بنیادی درباره نوجوانی، ص۱۴، ترجمه دکتر صدیقی.
استقلال‌طلبی، تضادورزی، پرخاشگری جزء طبیعت جوانان در دوران جوانی است.
[۲] پاول هنری ماسن، رشد و شخصیت کودک، فصل ۱۳، ترجمه مهشید یاسایی، نشر مرکز، ۱۳۷۶ ش.
در بسیاری از موارد پدران و مادران و مسئولان تربیتی توجه به این امر ندارند و همه رفتارها و برخوردهای جوانان را حمل بر دشمنی و تضادورزی می‌کنند. والدین انتظار دارند که فرزندانشان مانند گذشته مطیع و سر به راه باشند و از آن‌ها کاملاً حرف شنوی داشته باشند غافل از این‌که فرزندشان اینک بزرگ شده و نگرش جدید نسبت به زندگی، آینده و جهان پیدا کرده است و می‌خواهد نسبت به هر موضوعی اظهارنظر کند، کفش و لباس و وسایل شخصی‌اش را خود انتخاب کند و... .
اساساً تضاد بین نسل‌ها واقعیتی است
[۳] دیدگاه جک لندن در کتابش تحت عنوان: «دختر برف‌ها».
[۴] حضرت، عباس، مراحل تربیت را در نظر داشته باشیم، انتشارات طلایه، ۱۳۷۸ ش.
که اختصاص به الآن ندارد، همیشه این تضاد بوده است؛
[۵] .ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبة الله، شرح نهج‌البلاغه، ج۲، ص۲۶۷.
گرچه ممکن است امروزه با توجه به شرایط فرهنگی حاکم بر جامعه و تنوع نیازها و انتظارات، شکل پیچیده‌تری به خود گرفته باشد. پدران و مادرانی که اینک شکایت از فرزندانشان دارند یا کلاً همه بزرگ‌ترها که به نحوی از نسل تازه به دوران رسیده گله‌مند هستند، خود روزگاری را پشت سر گذاشته‌اند که با نسل پیشین شبیه این رویارویی را تجربه کرده‌اند. معمولاً جوانان، جهان، واقعیت‌های زندگی، برخوردها و روابط اجتماعی را به گونه‌ای تفسیر و تحلیل می‌کنند که مورد پذیرش والدین و دیگر بزرگ‌ترها نیست و گاه به اختلافات خانوادگی و اجتماعی می‌انجامد؛ البته در پاره‌ای از موارد نیز پدران و مادران مُحق هستند و واقعاً در برخی جوانان رفتارهایی مشاهده می‌شود که برخلاف هنجارهای اجتماعی است.


به‌هرحال چه این‌که رفتارهای جوانان طبق مقتضای دوران جوانی باشد و والدین نتوانسته‌اند درست درک کنند یا این‌که رفتاری واقعاً ناهنجار و ضد اخلاقی باشد، در هر دو صورت، والدین و بزرگ‌ترها در برخورد با جوانان به نکات زیر عمل نمایند:

۳.۱ - محبت کردن

الف) در برخورد با جوانان، اظهار محبت، ملاطفت و مهربانی و دوستی همراه با عکس‌العمل‌های منطقی از خودشان نشان دهید، نه برخوردهای سخت و خشونت‌آمیز.

۳.۲ - ستایش کردن کارهای مثبت

ب) کارهای مثبت جوانان را همواره مورد ستایش قرار دهید.

۳.۳ - ابراز دوستی

ج) به آن‌ها بفهمانید که دوستشان دارید؛ اگر هم در مواردی خطا و اشتباهی از آن‌ها مشاهده نمودید، هرگز نگویید که «شما آدم بدی هستید»، «شخصیت ندارید»، «قابل اصلاح نیستید» و... چون در این صورت ممکن است جوان به این نتیجه رسد که واقعاً آدم بدی هست یا با خود بگوید که «حالا که پدر و مادرم چنین عقیده‌ای دارند و نسبت به من بدبین هستند، ‌ بگذار برایشان ثابت کنم که آدم بدی هستم».
[۷] جهان گرد، یدالله، نحوه رفتار والدین با فرزندان، ‌ص ۶۶-۶۵، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۷۳ ش.


۳.۳.۱ - رفتار محبت‌آمیز در برابر خطای جوان

بهترین برخورد این است که وقتی والدین یا دیگر بزرگ‌ترها رفتار خلاف و یا سخن ناصوابی را از فرزند جوانشان مشاهده نمودند، برخورد شایسته و حاکی از مهر و محبت از خود نشان دهند (
[۱۳] فیض کاشانی، ملا محسن، المحجة البیضاء، ج۲، ‌ص۲۱۷.
و به وی بگویند که «شما آدم خوبی هستید»، «ما شما را دوست داریم؛ اما فلان رفتار شما، رفتار شایسته و مناسبی نیست، ‌بهتر است رفتار خود را اصلاح کنید».
قطعاً این‌گونه برخورد، تأثیر مثبت روی جوانان خواهد گذاشت. شیوه زندگی و اخلاق اجتماعی ائمه معصومین (علیهم‌السّلام) راهنمای خوبی است که چه‌گونه در برابر رفتارهای زشت دیگران برخورد شایسته و مثبت از خود نشان می‌دادند.
[۱۵] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۶، ص۱۵۳.


۳.۴ - پرهیز از جروبحث لفظی

د) از جروبحث‌های لفظی با جوانان جدّاً خودداری نمایید.

۳.۵ - پرهیز از مخالفت صریح

هـ) از مخالفت صریح در برابر نظرات، پیشنهادات و دیدگاه‌های جوانان بپرهیزید. سعی کنید به نظرات و خواسته‌های جوانان گوش فرا داده و نقطه‌ضعف‌های آنان را با استدلال، منطق و لحن ملایم گوشزد نمایید. مشورت با جوانان در مسائل زندگی و گوش‌دادن به نظرات آن‌ها، از بخشی از پرخاشگری‌های جوانان جلوگیری خواهد کرد.

۳.۶ - هویت دادن به جوان

ک) دادن هویت به جوانان و فراهم کردن زمینه حضور آنان در برنامه‌های مذهبی و اخلاقی
[۱۶] مظاهری، حسین، اخلاق و جوان، شفق، ‌۱۳۷۱ ش.
یکی دیگر از راه‌هایی است که می‌تواند رفتار مثبت و اخلاقی را در جوانان تقویت نماید.


۱. موس، نظریه‌های بنیادی درباره نوجوانی، ص۱۴، ترجمه دکتر صدیقی.
۲. پاول هنری ماسن، رشد و شخصیت کودک، فصل ۱۳، ترجمه مهشید یاسایی، نشر مرکز، ۱۳۷۶ ش.
۳. دیدگاه جک لندن در کتابش تحت عنوان: «دختر برف‌ها».
۴. حضرت، عباس، مراحل تربیت را در نظر داشته باشیم، انتشارات طلایه، ۱۳۷۸ ش.
۵. .ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبة الله، شرح نهج‌البلاغه، ج۲، ص۲۶۷.
۶. بقره/سوره۲، آیه۸۳.    
۷. جهان گرد، یدالله، نحوه رفتار والدین با فرزندان، ‌ص ۶۶-۶۵، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۷۳ ش.
۸. نحل/سوره۱۶، آیه۱۲۵.    
۹. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۹۶.    
۱۰. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۵۹.    
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۸۳.    
۱۲. فرقان/سوره۲۵، آیه۶۳.    
۱۳. فیض کاشانی، ملا محسن، المحجة البیضاء، ج۲، ‌ص۲۱۷.
۱۴. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۷۱، ص۳۹۹-۴۰۰.    
۱۵. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۶، ص۱۵۳.
۱۶. مظاهری، حسین، اخلاق و جوان، شفق، ‌۱۳۷۱ ش.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «روش‌های برخورد با جوانان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۲/۱۳.    



جعبه ابزار