راه غلبه بر نفس
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلید واژه:نفس، هوای نفس، غلبه
پرسش: راه غلبه بر نفس چیست؟
پاسخ:
از آن هنگام که انسان به
بلوغ و
تکلیف مى‌رسد، حتى شاید مدتى قبل از آن تا هنگام
مرگ ، تحت تأثیر هجوم و حمله
نفس اماره که
هوای نفس و امیال شهوانی است، قرار مى‌گیرد.
قرآن مى‌فرماید:»
نفس ، آدمى را بسیار به بدى فرمان مى‌دهد».
چون خدا انسان را براى عالمى دیگر آفریده، گذران چند صباح از عمر در سراى فانى فقط جهت ساختن زندگی بهترو
سعادت و خوشبختی ابدی در آن عالم است و آزمون های الهی برای نمایان شدن جوهر وجود عالم است. انسان از ابتدای تولد تا پایان در این مسیر قرار دارد. به علاوه هر چه انسان در طى کردن مراحل عالی انسان موفق‌تر باشد، شیطانى که او راهمراهى مى‌کند، قوى‌تر خواهد بود.
انسان از دو جنبه مادى و معنوى به وجود آمده و چون دنیا براى او نمود عینى و لمس حضورى و جذب شهودى دارد و مولود عالم طبیعت است، پس راحت‌تر به سویش جذب مى‌شود و او را بدون سبب واسطه‌اى باور خواهند کرد، چون در جلو چشمش حجاب و مانعى که موجب شود بر این باور تردید کند، وجود ندارد.
حواس پنج گانه به همراه نفس اماره، مرکب طغیان و عصیان‌اند و جهت رسیدن آن سرعت مى‌بخشند.
امام خمینى مى‌فرماید: «بدان که انسان چون ولیده همین عالم طبیعت است و مادر او همین دنیا است و اولاد این آب و خاک است، حب این دنیا در قلبش از اول نشو و نما مغروس (کاشته شده) است و هرچه بزرگ‌تر شود، این محبت در دل او نمو مى‌کند و به واسطه این قواى شهویه و آلات التذاذیه که براى حفظ شخص و نوع خداوند به او مرحمت فرموده، محبت او روزافرزون شود و دل بستگى او رو به ازدیاد گذارد».
او درباره تأثیر لذت دنیوى در قلب و مفاسد آن مى‌فرماید:»بدان که نفس در هر حظى (بهره‌اى) که از عالم مى‌برد، در
قلب اثرى از آن واقع مى‌شد که آن تأثر از ملک و طبیعت است و سبب تعلق است.
و تعلق به دنیا و التذاذات هر چه بیشتر باشد، قلب از آن بیشتر تأثیر پیدا مى‌کند و تعلق بیشتر مى‌گردد تا آن که تمام وجهه (توجه) قلب به دنیا و زخارف آن گردد و این منشأ مفاسد بسیارى است. تمام خطاهاى انسان و گرفتارى و معاصى و سیئات براى همین محبت و علاقه است... و از مفاسد حب دنیا و تعلق به آن این است که انسان را از مردن، خائف (ترسان) کند واز مفاسد بزرگ حب دنیا آن است که انسان را از ریاضات شرعی وعبادات و مناسک باز دارد ».
راه غلبه بر هواى نفس و پیروى از شهوات
«پس از عزیز، اکنون که مفاسد این علقه و محبت رامتذکر شدى و دانستى که انسان را این محبت (علاقه به دنیا) به
هلاکت دچار مى‌کند و ایمان انسان را از دست او مى‌گیرد و دنیا و
آخرت انسان را در هم و آشفته مى‌کند، دامن همت به کمر زن و هر قدر توانى، بستگى دل را از این دنیا کم کن و ریشه محبت را سست کن و این زندگى چند روزه را ناچیز شمار واین نعمت‌هاى مشوب به نقمت و رنج و الم را حقیر دان و از خداى توفیق بخواه که تو را کمک کند و از این رنج و محنت خلاصى دهد و دل تو را مأنوس به دار کرامت خود کند.و ما عنداللَّه خیر و أبقى».
سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
