راه رفتن مردان پشت سر زنان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اخلاق اسلامی،
آداب معاشرت ، روابط زن و مرد.
پرسش: در مسئله معاشرت و
صحبت با نامحرم و...
دین اسلام خیلی احتیاط کرده و سخت گرفته است که البته این احتیاط کاملاً بجا است و این وادی، وادی بس خطرناکی است که هر کسی حتی ممکن است
اولیای خدا را نیز آلوده سازد؛ مانند ماجرای عابد
برصیصا. اما از آن طرف می‌بینیم احادیثی در این زمینه وجود دارد که
انسان نمی‌داند دلیلش چیست؟ برای نمونه در حدیثی آمده است: «قَالَ دَاوُدُ لِابْنِهِ امْشِ خَلْفَ الْأَسَدِ وَ الْأُسُودِ وَ لَا تَمْشِ خَلْفَ المَرْأَة». یعنی حتی راه رفتن پشت سر یک زن نیز می‌تواند خطرناک باشد؟! هر روزه هزاران مرد پشت سر هزاران زن در خیابان و جاهای دیگر راه می‌روند و از این باب نیز هیچ خطری وجود ندارد، بویژه آن‌که زن مورد نظر نیز چادری و با حجاب کامل باشد.
پاسخ: راه رفتن پشت سر زن
نامحرم بدون نگاه شهوانی زشت و ناپسند و
مکروه است. اما با توجه به روایات در باب نگاه به نامحرم، اگر به قصد لذّت شهوانی باشد،
حرام است.
در روایتی نقل شده است؛
حضرت داود نبی (علیه السلام) به فرزندش فرمود:«إمْشِ خَلْفَ الْأَسَدِ وَ الْأُسُودِ وَ لَا تَمْشِ خَلْفَ المَرْأَة؛
پشت سر
شیر و شیران حرکت کن، ولی پشت سر زن حرکت مکن.»
این روایت از جهت
سند ضعیف است؛ چون نامی از سلسله راویان آن برده نشده است و معلوم نیست که به کدام معصوم (علیه السلام) می‌رسد. اما روایات دیگری داریم که دارای
سند صحیح و مورد اعتماد هستند و در آن روایات از نگاه کردن به پشت زنان نامحرم
نهی شده است.
در این‌جا به ذکر برخی از این روایات بسنده می‌شود:
امام صادق (علیه السلام) فرمود: «کسانی که به پشت زنان (نامحرم) نگاه می‌کنند، آیا نمی‌ترسند از این‌که دیگران به پشت زنانشان نگاه کنند.
ابو بصیر به امام صادق(علیه السلام) گفت:زنی عبورش به مردی می‌افتد. مرد به پشت او نگاه می‌کند. آن‌حضرت فرمود: «آیا کسی از شما دوست دارد که به همسرش و زنان خویشاوندش نگاه کنند؟» گفتم: نه. امام (علیه السلام) فرمود: «پس همان را که برای خودت می‌پسندی برای دیگران بپسند».
امام کاظم (علیه السلام) درباره فرموده خدای عزّ و جلّ:«یا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَیْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِیُّ الْأَمینُ؛
ای پدر! او را استخدام کن؛ زیرا بهترین کسی که استخدام می‌کنی آن کسی است که نیرومند و امین باشد (و او دارای این صفات است).» فرمود: «
شعیب به دخترش گفت: دخترم! این‌که این مرد قوی و قدرت‌مند است آن‌را از برداشتن آن سنگ بزرگ فهمیدی ولی این‌که امین است از کجا دانستی؟ دختر گفت: ای پدر! من جلوی او حرکت کردم او گفت: تو از پشت سر من بیا، اگر راه را اشتباه کردم تو مرا به راه هدایت کن؛ چرا که ما مردمی هستیم که به پشت زنان نگاه نمی‌کنیم.»
محتوای این دسته از روایات (همان‌طوری که فقها استنباط کرده‌اند) بیانگر این است:
راه رفتن پشت سر زن
نامحرم بدون نگاه شهوانی زشت و ناپسند و مکروه است.
اما با توجه به روایات دیگر در باب نگاه به نامحرم، اگر به قصد لذّت شهوانی باشد، حرام است.
به علاوه؛ یکی از آثار عمل به این روایات این است که
انسان را از نگاه شهوانی و لذّت‌جویانه به پشت زنان، که گناه است، حفظ و دور می‌کند، و ارتکاب
گناه را به کمترین درجه احتمال خود می‌رساند. بنابر این، اگر کسی پشت سر زنان نامحرم راه برود، و نگاه شهوانی و لذّت‌جویانه نداشته باشد، کار حرامی مرتکب نشده است و خوشا به حالش. اما نباید کسی که دچار چنین مفاسد و گناهانی نمی‌شود، حکم شارع مقدس را لغو بداند و یا حمل بر سخت‌گیری نماید؛ زیرا همه انسان‌ها از نظر آگاهی به عواقب گناه و معرفت در سطح یکسانی نیستند. و
دین اسلام چنین احکامی را به عنوان مقدّمه برای مرتکب نشدن به گناه قرار داده است؛ چون ممکن است افرادی از این هزاران نفر در خیابان که پشت سر زنان راه می‌روند دارای مرتبه روحی و معنوی قوی در
کنترل شهوت نباشند و چه بسا در اثر تکرار این عمل به گناه بیفتند که یکی از راه‌های مبارزه با آن، این است که (تا حدّ امکان) خود را از راه رفتن طولانی پشت سر زنان نامحرم (گرچه حرام هم نباشد) دور نگه دارند. البته این روایت، شامل مواردی که به دلیل ضرورت‌های زندگی شهری ناچار به راه رفتن پشت زنان نامحرم هستیم نخواهد شد.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «راه رفتن مردان پشت سر زنان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۵/۴.
