خودآرایی برای نامحرم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: خودآرایی،
حجاب، نامحرم، تبرج.
پرسش: آیا خودآرایی برای نامحرم جایز است؟
پاسخ: از آیه ۳۳
سوره احزاب فهمیده می‌شود که: أ. جایگاه
زن یا خانه است یا بیرون خانه بدون خودنمایی؛ ب. ارتجاع و عقب‌گرد به دوران جاهلی ممنوع است؛ ج. خودنمایی نشانه
تمدن نیست، نشانه جاهلیت است؛ د.
نماز و
زکات دو عنصر ناگسستنی و متلازم یک‌دیگرند؛ و.
اطاعت از
رسول در کنار اطاعت از
خدا واجب است؛ هـ .
گناه، پلیدی
روح است و خاندان
نبوت باید از این پلیدی دور باشند.
«
وَ قَرْنَ فِی بُیوتِکنَ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیةِ الْاُولی وَ اَقِمْنَ الصَّلاةَ وَ آتِینَ الزَّکاةَ وَ اَطِعْنَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ اِنَّما یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنْکمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیتِ وَ یطَهِّرَکمْ تَطْهِیراً»؛
«و در خانه‌های خود قرار گیرید و همچون دوران جاهلیتِ نخستین، با خودآرایی ظاهر نشوید (و زینت‌های خود را
آشکار نکنید) و
نماز را بر پا دارید و
زکات بدهید و از خدا و رسولش اطاعت کنید؛ همانا
خداوند اراده کرده است که پلیدی (
گناه) را از شما
اهل بیت (پیامبر) دور کند و کاملاً شما را پاک سازد».
«قَرْنَ» از «وقار» یا «قرار» است و نتیجۀ هر دو معنا یکی است؛ یعنی برای خودنمایی از خانه‌های خود خارج نشوید.
«تَبَرُّجَ» از «برج» به معنای خودنمایی است؛ همان‌گونه که برج در میان ساختمان‌های دیگر جلوه‌ای خاص دارد.
جاهلیتِ اولی، نشان‌دهنده ظهور جاهلیت اخری است که ما امروز شاهد آنیم. در
حدیث نیز آمده است: «ستکون الجاهلیة الاخری»؛
«به زودی جاهلیت دیگری فرا می‌رسد».
اگر در جاهلیت آن
روز دختر را زنده به گور می‌کردند، امروز با
سقط جنین، هم دختر را نابود می‌کنند، هم پسر را. اگر در جاهلیت آن روز
قتل و
آدم‌کشی وجود داشت، امروز در جنگ‌های بزرگ و جهانی کشتارهای میلیونی انجام می‌گیرد.
در
جاهلیت آن روز مدرسه نبود و جنایت انجام می‌گرفت، امروز با وجود هزاران
دانشگاه، مهم‌ترین حقوق انسان‌ها پایمال می‌شود.
در جاهلیت آن روز
فساد و
زنا جرم بود؛ اما امروز در مترقی‌ترین کشورهای جهان،
همجنس‌بازی قانونی است.
(درباره جاهلیت معاصر، کتابی به نام «
جاهلیت قرن بیستم» از سید قطب و کتاب دیگری به نام «
سیمای تمدن غرب» از
سید مجتبی موسوی لاری نوشته شده که تاکنون به چند
زبان ترجمه شده است).
«
اِنَّما یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنْکمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیتِ وَ یطَهِّرَکمْ تَطْهِیراً».
کلمه «اِنَّما» نشانه این است که
آیه شریفه درباره یک موهبت استثنایی در مورد
اهل بیت (علیهم‌السلام) سخن می‌گوید.
مراد از «یرِیدُ»،
اراده تکوینی است؛ زیرا
اراده تشریعی خداوند، پاکی همه مردم است، نه تنها اهل بیت
پیامبر اکرم (علیهم‌السلام).
مراد از «
رجس» هرگونه ناپاکی ظاهری و باطنی است.
مراد از «اَهْلَ الْبَیتِ» همه خاندان پیامبر نیست؛ بلکه برخی افراد آن است که نام آنان در
روایات شیعه و سنی آمده است. این گروه عبارت‌اند از:
علی و
فاطمه و
حسن و
حسین علیهم‌السلام.
دلیل این انحصار فوق چیست؟ و چرا این بخش از آیه درباره زنان پیامبر یا تمام خاندان آن حضرت نیست؟
۱. روایاتی از خود
همسران پیامبر حتی از
عایشه و امّ‌سلمه نقل شده که آنان از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پرسیدند: آیا ما هم جزء اهل بیت هستیم؟ پیامبر فرمود: خیر.
۲. در روایات متعددی می‌خوانیم: پیامبر عبایی بر سر این پنج نفر کشید (که یکی از آنان خود حضرت بود) و فرمود: این‌ها اهل بیت من هستند و
اجازه ورود دیگران را نداد.
۳. پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) برای این‌که اختصاص اهل بیت را به پنج نفر ثابت کند، مدت شش ماه (و به گفته بعضی روایات هشت یا نه ماه) به هنگام
نماز صبح از کنار خانه
فاطمه (علیهاالسلام) می‌گذشت و می‌فرمود: «
الصلاة یا اَهْلَ الْبَیتِ اِنَّما یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنْکمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیتِ وَ یطَهِّرَکمْ تَطْهِیراً».
در
کتاب احقاق الحق بیش از هفتاد حدیث از منابع معروف
اهل سنت درباره اختصاص آیه شریفه به پنج نفر ذکر شده و در کتاب
شواهد التنزیل که از کتب معروف اهل سنت است، بیش از یکصد و سی
روایت در همین زمینه آمده است.
به هر حال این آیه شامل زنان پیامبر نمی‌شود؛ زیرا:
آنها گاهی مرتکب
گناه می‌شدند. در سوره تحریم می‌خوانیم: پیامبر رازی را به بعضی از همسرانش فرمودند و او
امانت‌داری نکرد و به دیگری گفت. قرآن این
عمل را گناه نامیده، فرمود: «
اِنْ تَتُوبا اِلَی اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکما».
عایشه که همسر پیامبر بود،
جنگ جمل را علیه
حضرت علی (علیه‌السلام) به راه انداخت و سپس پشیمان شد، با آن‌که در این
جنگ عده بسیاری از مسلمانان کشته شدند؟
اکنون به چند پرسش دیگر درباره
آیه تطهیر اشاره کرده، سپس به آنها پاسخ می‌دهیم:
آیا «یطَهِّرَکمْ» به معنای آن نیست که اهل بیت (علیهم‌السلام) آلودگی داشته‌اند و
خداوند آنان را
تطهیر کرده است؟
شرط تطهیر آلودگی نیست؛ زیرا
قرآن درباره
حوریان بهشتی کلمه «مطهرة» را به کار برده؛ در حالی که هیچ‌گونه آلودگی ندارند. به عبارت دیگر، «یطَهِّرَکمْ» به معنای پاک نگه داشتن است، نه پاک کردن از آلودگی قبلی.
اگر اهل بیت تنها پنج نفرند، چرا این آیه در میان جملاتی قرار گرفته که مربوط به زنان پیامبر است؟
جمله «
اِنَّما یرِیدُ اللَّهُ ...» به صورت جداگانه نازل شده؛ ولی هنگام جمع‌آوری قرآن در این‌جا قرار گرفته است.
به گفته
تفسیر مجمع البیان، رسم فصیحان و شاعران و ادیبان
عرب این بوده که در لابه‌لای مطالب معمولی حرف جدید و مهمی مطرح می‌کنند تا تأثیرش بیش‌تر باشد؛ چنانکه در میان اخبار
صدا و سیما، اگر گوینده یک مرتبه بگوید: به خبری که اکنون به دستم رسید توجه فرمایید، این‌گونه سخن گفتن یک شوک روانی و تبلیغاتی ایجاد می‌کند؛ نظیر:
این آیه را در آیه سوم
سوره مائده خواندیم که مطلب مربوط به
ولایت و
امامت و
کمال دین و تمام
نعمت و یاس
کفار و
رضای الهی، در کنار
احکام مربوط به
گوشت خوک و
خون، نازل شده و این‌گونه جاسازی‌ها رمز
حفظ قرآن از دستبرد نااهلان است. درست همان‌گونه که گاهی
زنان هنگام خروج از خانه
زیورآلات خود را در لابه‌لای پنبه‌های متکا قرار می‌دهند. با این‌که
طلا و پنبه رابطه‌ای ندارند، ولی برای محفوظ ماندن از دستبرد نااهلان این کار انجام می‌گیرد.
در میان سفارش‌هایی که به زنان پیامبر می‌کند، یک مرتبه می‌فرماید: خدا
اراده مخصوص بر
عصمت اهل بیت دارد؛ یعنی ای زنان پیامبر! شما در خانه‌ای هستید که
معصومین (علیهم‌السلام) هستند و حتماً باید
تقوا را بیش‌تر مراعات کنید.
در مورد اهل بیت ضمیر جمع مذکر به کار رفته که نشان غالب بودن مردان است، برخلاف جملات مربوط به زنان پیامبر که در آنها از ضمیر جمع مؤنث استفاده شده است: «بُیوتِکنَ، اَقِمْنَ ـ عَنْکمُ، یطَهِّرَکمْ»؛ گرچه این آیه خطاب به زنان پیامبر است، ولی قطعاً مراد همه
زنان مسلمان هستند که باید به این دستورها
عمل کنند.
در این‌جا به برخی مطالب برگرفته از
آیه تطهیر اشاره می‌کنیم:
جایگاه
زن یا خانه است یا بیرون خانه بدون
خودنمایی: «
قَرْنَ ـ لا تَبَرَّجْنَ».
ارتجاع و عقب‌گرد به دوران جاهلی ممنوع است: «
لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیةِ الْاُولی».
خودنمایی نشانه
تمدن نیست، نشانه
جاهلیت است: «
تَبَرُّجَ الْجاهِلِیةِ الْاُولی».
نماز و
زکات دو عنصر ناگسستنی و متلازم یک‌دیگرند: «
الصَّلاةَ وَ ... الزَّکاةَ.
اطاعت از رسول در کنار
اطاعت از خدا
واجب است: «
اَطِعْنَ اللَّهَ».
گناه، پلیدی
روح است و خاندان
نبوت باید از این پلیدی دور باشند: «
لِیذْهِبَ عَنْکمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیتِ».
سایت حوزه نت، برگرفته از مقاله «خودآرایی برای نامحرم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۹/۰۲.
