خسران جن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: خسران، انسان، جن، سوره عصر.
پرسش: آیا با استناد به سوره عصر می‌توان گفت که خسارت و زیان تنها شامل انسان‌ها بوده و
جنیان دچار چنین خسارت و زیانی نمی‌شوند؟
پاسخ:
قرآن کریم در سوره عصر صریحاً اعلام می‌کند که انسان در
خسران و زیان است:
«
وَ الْعَصْر • إِنَّ الْإِنْسانَ لَفی خُسْر»؛
سوگند به عصر که انسان‌ها همه در زیان‌اند.
در ارتباط با پرسش مطرح‌شده باید گفت؛ هرچند محور بحث در این
سوره، انسان است، اما با توجه به نکاتی که بیان خواهد شد، می‌توان گفت جنیان نیز مشمول این حکم، یعنی خسران در صورت فقدان
ایمان و عمل صالح خواهند بود:
در این آیه هیچ واژه‌ای که دلالت بر انحصار کند وجود ندارد؛ و تصریح به نام
انسان به معنای انحصار آن در
آدمیان نیست.
بنا بر قاعده «اثبات شیء نفی ماعدا نمی‌کند»، این
آیه لزوماً نشانگر آن نیست که جنیان هیچ‌گاه دچار خسران و زیان نخواهند شد؛
چنان‌که در آیه «
یا بَنی إِسْرائیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ»؛ «ای فرزندان اسرائیل!
نعمت‌هایی را که به شما ارزانی داشتم به یاد آورید!»،
یادآوری نعمت‌های الهی و وفای به عهد، اختصاص به
یهود ندارد؛ بلکه خطاب به تمام انسان‌هاست که به یاد
نعمت‌های الهی بوده و به عهد و پیمان خود با
خداوند وفادار باشند.
آیات دیگری وجود دارند که صریحاً یا با یک واسطه اعلام می‌دارند که جنیان بی‌ایمان و نافرمان نیز مانند انسان‌ها در خسران به سر می‌برند:
ــ «
أُولئِکَ الَّذینَ حَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ کانُوا خاسِرینَ»؛ «آنها کسانی هستند که فرمان
عذاب درباره آنان همراه
اقوام (کافری) که پیش از آنان از
جن و انس بودند مسلم شده؛ چراکه همگی زیان‌کار بودند»!.
ــ «
وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُون»؛ «به
یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای
دوزخ آفریدیم آنها دل‌ها (
عقل‌ها) یی دارند که با آن (
اندیشه نمی‌کنند، و) نمی‌فهمند و چشمانی که با آن نمی‌بینند و گوش‌هایی که با آن نمی‌شنوند».
ــ «
وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُون»؛ «من جن و انس را نیافریدم، جز برای این‌که عبادتم کنند».
ــ «
وَ أَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَ مِنَّا دُونَ ذلِکَ کُنَّا طَرائِقَ قِدَداً»؛ «و این‌که در میان ما، افرادی صالح و افرادی غیر صالح‌اند و ما گروه‌های متفاوتی هستیم».
ــ «
وَ أَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَ مِنَّا الْقاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولئِکَ تَحَرَّوْا رَشَداً. وَ أَمَّا الْقاسِطُونَ فَکانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَباً»؛ «و این‌که گروهی از ما
مسلمان و گروهی
ظالم‌اند هرکس
اسلام را
اختیار کند راه راست را برگزیده است، و اما ظالمان آتشگیره و هیزم دوزخ‌اند».
پایگاه اسلام کوئست.
