جهاد زنان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: زن،
جهاد،
صبر، خدمت،
شوهرداری،
بارداری.
پرسش: زنان چگونه می‌توانند جهاد کنند؟
پاسخ: در روایات شریفه خدمت زن به شوهر، صبر در برابر ناملایمات، انجام کار خانه و باردار شدن زن را در برخی موارد جایگزین جهاد برای زنان مسلمان معرفی فرموده‌اند.
جهاد، جنبه‌های مختلفی دارد که همگان -
مرد و
زن و
متاهل و
مجرد- می‌توانند دست کم بخشی از آن را انجام دهند؛ مانند
جهاد اکبر که مقصود از آن در روایات، مبارزه با هواها و هوس‌های
نفس اماره است. اما در روایات انجام برخی از کارها از سوی بانوان پاداش جهاد را دارد.
در روایات مختلفی از
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و امامان (علیه‌السّلام)
با اسناد مختلف نقل شده است که؛ «جهاد المراه حسن التبعل»؛ جهاد زن، نیکو شوهرداری کردن است.
یک زن آگاه و وظیفه شناس، اگر بتواند درون خانه، محیط مساعدی را برای رشد و کمال خود و شوهر و بویژه فرزندان خویش فراهم کند، تاثیر مثبت و بسیار مؤثر آن در اصلاح جامعه و اخلاق و تربیت آحاد آن، مشاهده خواهد شد. در حقیقت زن، سهم مستقیمی در فعال نمودن سایر نیروهای سازنده جامعه دارد. این حدیث گویای اهمیت وظیفه خانه داری است چرا که آن را به مثابه جهاد می‌داند.
«حسن التبعل» که در حدیث آمده جمله کوتاهی است، ولی معنای گسترده‌ای دارد و همه خوبی‌ها را دربر می‌گیرد. درباره زنی می‌توان گفت: «خوب شوهرداری می‌کند»، که مقام
سرپرستی و
قیمومت شوهر را می‌پذیرد و از آن پاسداری می‌کند. موقعیت او را در خانواده و بین فرزندان نگه می‌دارد. در کارهای مهم با او
مشورت می‌نماید. از دستوراتش اطاعت می‌کند. اگر در موردی خروج از منزل را صلاح ندانست و اجازه نداد خارج نمی‌شود. با رفتار خوش و اخلاق نیک و محبت‌های خود، شوهر را دلگرم و خانه را به کانون صفا و
محبت تبدیل می‌کند. در دشواری‌ها و گرفتاری‌ها به یاری شوهر می‌شتابد و از او دل جویی می‌نماید. در مورد اموال شوهر امانت دار است و از
اسراف و
تبذیر و ولخرجی اجتناب می‌کند. بهترین لباس خود را در منزل می‌پوشد و برای شوهر آرایش و زینت می‌کند. در خانه داری و پرورش فرزندان می‌کوشد.
امام باقر (علیه‌السّلام) فرمود: «خداوند عزّوجلّ
جهاد را هم بر مردان و هم بر زنان واجب ساخته، اما جهاد مرد بذل مال و جانش تا حد کشته شدن در راه خداست، ولی جهاد زن شکیبائی در برابر ناملایماتی است که از همسر خویش می‌کشد و (نیز) توجه کامل به انحصارطلبی
شوهر نسبت به او».
زنان به پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) گفتند: ای رسول خدا! مردان،
ثواب و فضیلت جهاد در راه خدا را برده‌اند، ما چه کاری انجام دهیم که به آن وسیله بتوانیم پاداش مجاهدان در راه خدا را دریابیم؟ آن حضرت فرمود: «اگر هر یک از شما مشغول کارهای خانه شود، ثواب کار مجاهدان در راه خداوند را دارد».
امام صادق (علیه‌السّلام):
ام سلمه از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) درباره فضیلت زنان در امر خدمت به شوهرانشان سؤال کرد. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «هر زنی که در خانه شوهرش، چیزی را به منظور سامان دادن و مرتب کردن، جابه جا کند، خداوند به او نظر و عنایت می‌کند؛ و کسی که خداوند به او عنایت نماید، عذابش نمی‌کند». ام سلمه گفت: باز هم درباره ثواب زنان مطلبی بفرمایید، پیامبر فرمود: «ای‌ام سلمه! براستی هرگاه زن، باردار شود، اجر و پاداشی همچون کسی که با جان و مالش در راه خداوند (عزّوجلّ) جهاد می‌کند، برای او است؛ و زمانی که وضع حمل کند، به او گفته می‌شود: مسلما گناهانت آمرزیده شد، پس اعمالت را از نو شروع کن؛ و چون به نوزادش
شیر دهد، به برابر هر دفعه، ثواب آزاد کردن بنده‌ای از فرزندان
حضرت اسماعیل به او عطا می‌شود».
بدیهی است که موارد یاد شده - که تنها برای بانوان شوهردار معنا می‌یابد - به عنوان نمونه‌ای از فعالیت‌های مفید از یک زن
مسلمان است که می‌تواند جایگزین جهاد شود، بیان شده است. لذا در همین راستا شاید بتوان گفت هر فعالیت ارزش‌مند و مشروعی که زنان متاهل و مجرد در جامعه اسلامی انجام می‌دهند، می‌تواند به نوعی جایگزین جهاد برای آنان باشد و علاوه بر آن، بانوان در مواردی به طور مستقیم هم می‌توانند وارد نبرد شوند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «جهاد زنان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۳.
