جمع‌آوری احادیث
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: جمع‌آوری احادیث، منابع حدیثی.
پرسش: من به تازگی شروع به جمع‌آوری احادیث
چهارده معصوم (علیهم‌السلام) نموده‌ام، لطفاً در صورت امکان منابعی معرفی کنید؛ خصوصاً احادیث مربوط به
امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)؟
پاسخ: ارتباط برقرار کردن با احادیث
اهل بیت (علیهم‌السلام) انسان را در واقع با خود اهل بیت (علیهم‌السلام) مرتبط می‌کند و
عشق به آن‌ها را در دل فروزان‌تر می‌کند. جمع‌آوری احادیث، یکی از کارهای بسیار ارزنده می‌باشد و از قدیم در میان
علما رایج بوده است و محصول آن تدوین کتب روایی فراوان می‌باشد. نکته قابل توجه در این زمینه آن است که در
روایات علاوه بر آن‌که بر فراگیری، حفظ و نشر احادیث اهل بیت (علیهم‌السلام) تأکید شده،بر فهم و رعایت حق آن‌ها (عمل کردن به آن‌ها) نیز تأکید شده است.
ارتباط برقرار کردن با احادیث
اهل بیت (علیهم‌السلام) انسان را در واقع با خود اهل بیت (علیهم‌السلام) مرتبط می‌کند و
عشق به آن‌ها را در دل فروزان‌تر می‌کند و به
انسان نشاط و شادابی عطا می‌کند؛
چنان‌که
امام باقر (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «ان حدیثنا یحیی القلوب؛
همانا سخن ما دل‌ها را زنده می‌کند».
جمع‌آوری احادیث یکی از کارهای بسیار ارزنده می‌باشد و از قدیم در میان
علما رایج بوده است و محصول آن تدوین کتب روایی فراوان می‌باشد. از آن‌جایی که در بعضی روایات بر حفظ
چهل حدیث و رساندن آن به امت اسلامی تأکید شده است، جمعی از علمای بزرگ، اقدام به تألیف
کتاب با محوریت چهل حدیث کرده‌اند که در ادامه، بعضی از آن‌ها معرفی می‌گردد.
نکته قابل توجه در این زمینه آن است که در
روایات علاوه بر آن‌که بر فراگیری، حفظ و نشر احادیث اهل بیت (علیهم‌السلام) تأکید شده است،
بر فهم و رعایت حق آن‌ها (عمل کردن به آن‌ها) نیز تأکید گردیده است.
مانند این‌که از
امام محمدباقر (علیه‌السلام) چنین روایت شده است که فرمودند: «اعرف منازل شیعتنا علی قدر روایتهم و معرفتهم فان المعرفة هی الدرایة للروایة؛
مقام و منزلت
شیعیان ما را به میزان روایاتی (که از ما نقل می‌کنند) و به قدر
معرفت آن‌ها بشناسید؛ و البته معرفت همان فهم
روایت است.
اما در ارتباط با درخواست معرفی منابع حدیثی، باید توجه داشت که
کتب حدیثی بسیار متعدد و گسترده‌اند؛ مانند
بحارالانوار،
وسائل الشیعه و...و چون دست‌رسی و استفاده از آن‌ها برای همگان آسان نیست، منابعی معرفی می‌گردد که علاوه بر امکان دست‌رسی به آن‌ها، دارای ترجمه نیز باشند:
نهج البلاغه، با ترجمه محمد دشتی، قم، پارسایان، چ۲، ۱۳۷۹.
نهج البلاغه با چاپ‌ها و ترجمه‌های مختلف مانند ترجمه
علامه محمدتقی جعفری،
فیض الاسلام و... در دسترس می‌باشد و امتیاز ترجمه معرفی‌شده، داشتن فهرست موضوعی مفصل در آخر آن می‌باشد.
میزان الحکمة همراه با ترجمه فارسی، تألیف
محمد محمدی ری‌شهری، ترجمه حمید شیخی، ویرایش سوم، قم، دارالحدیث، چ ۲، ۱۳۷۹، در ۱۵ جلد می‌باشد که جلد آخر مختص به فهرست‌های مختلف ۱۴جلد قبلی است.
اصول کافی،
محمد بن یعقوب کلینی، ترجمه جلدهای ۱ـ۳ توسط سیدجواد مصطفوی و ترجمه جلد ۴ توسط سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، انتشارات علمیه اسلامیه، بی‌تا.
الروضة من الکافی، محمد بن یعقوب، کلینی، ترجمه سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، انتشارات علمیه اسلامیه، بی‌تا.
الخصال،
شیخ صدوق، ترجمه سیداحمد فهری زنجانی، تهران، انتشارات علمیه اسلامیه، بی‌تا.
ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شیخ صدوق، ترجمه علی‌اکبر غفاری، بی‌جا: کتاب‌فروشی صدوق، چ هفتم، ۱۳۶۳.
ترجمه و متن
امالی شیخ مفید، محمد بن نعمان عکبری بغدادی (شیخ مفید)، ترجمه حسین استاد ولی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۶۴.
الحکم الزاهرة،
علی‌رضا صابری یزدی، ترجمه محمدرضا انصاری محلاتی، ناشر: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۲، ج۱. (جلد دوم آن ظاهراً ترجمه نشده است).
الحدیث (روایات تربیتی از مکتب اهل بیت (علیهم‌السلام))،
مرتضی فرید، (با استفاده از کتاب‌های گفتار فلسفی)، بی‌جا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۵، ج۱ـ۳.
چهل حدیث (اربعین حدیث)،
امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)، بی‌جا: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)، چاپ چهارم، ۱۳۷۳.
چهل حدیث،
سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ اول، ۱۳۷۲، ج۱ـ۳.
تحف العقول عن آل الرسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم)، ابی‌محمد‌حسن بن علی بن الحسین بن شعبه، الحرائی، ترجمه محمدباقر کمره‌ای، تهران، انتشارات کتابچی، چاپ هفتم، ۱۳۷۹.
و اما برخی کتاب‌هایی که در خصوص امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) تألیف شده‌اند، عبارت‌اند از:
۱. متن و ترجمه
کمال الدین و تمام النعمة، شیخ صدوق، ترجمه منصور پهلوان، قم، سازمان چاپ و نشر دارالحدیث، چ اول، ۱۳۸۰، ج۱ـ۲.
متن و ترجمه الغیبة نعمانی، تألیف ابن ابی‌زینب محمد بن ابراهیم، النعمانی، ترجمه محمدجواد غفاری، تهران، صدوق، بی‌تا.
ترجمه
یوم الخلاص (روزگار رهایی)، تألیف سلیمان کامل، ترجمه علی‌اکبر مهدوی پور، تهران، دفتر نشر آفاق، در دو جلد، جلد اول چاپ سوم۱۳۷۶ و جلد دوم، چاپ چهارم، ۱۳۸۱.
مهدی موعود، ترجمه جلد سیزدهم (با چاپ‌های قدیم = ج۵۱ـ ۵۳ جدید) بحارالانوار، ترجمه حسین بن محمد ولی، ارومیه‌ای، قم، انتشارات مسجد مقدس جمکران، چاپ دوم، ۱۳۷۹، ج۱ـ۲.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «جمع‌آوری احادیث»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۲/۱۰.
