توبه روزانه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:توبه، بازگشت به خدا، استغفار.
پرسش :آیا می‌توان هر روز
توبه کرد؟
پاسخ :
توبه یکی از موضوعات مهم و اساسی است که در مکتب اسلام و همه
ادیان آسمانی مورد توجه قرار گرفته، و نزد
اولیای الهی و عارفان دارای جایگاه ویژه است.
توبه در هر لحظه و هر آن لازم است؛ چون انسان اگرچه ممکن است به ظاهر گناهی مرتکب نشود، اما از
وسوسه های شیطان و افکار متفرقه که دل را از
یاد خدا غافل می‌کند خالی نیست، و اگر فرض شود که از آن هم در امان باشد، از غفلت و قصور در شناخت و معرفت حق تعالی و صفات و آثار او خالی نیست، و همه اینها نقصی است که بازگشت از آنها که توبه باشد را در هر حال لازم می‌کند؛ لذا سالکان الی الله و اولیای الهی هر آن، در حال توبه بودند.
در حدیثی از
امام صادق (علیه السلام) نقل شده است؛
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) روزی هفتاد بار توبه می‌کرد:«عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ:کَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله) یَتُوبُ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کُلِّ یَوْمٍ سَبْعِینَ مَرَّةً، فَقُلْتُ أَ کَانَ یَقُولُ- أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ، قَالَ لَا وَ لَکِنْ کَانَ یَقُولُ- أَتُوبُ إِلَی اللَّهِ.....».
اگرچه واژه شناسان توبه را رجوع و بازگشت از
گناه معنا نموده‌اند، اما روشن است که این معنا در حق پیامبران و اوصیای آنها مفهوم پیدا نمی‌کند؛ چرا که آن بزرگوران مصون از خطا و گناه‌اند.
در روایت آمده است:«قال کان رسول اللّه (صلی الله علیه وآله) یتوب الی اللّه ص فی کل یوم سبعین مرة من غیر ذنب»؛
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) روزی هفتاد بار توبه می‌کرد، در حالی‌که گناهی مرتکب نشده بود.
بنابر این، روشن است که توبه پیامبران و جانشینان آنها به جهت نزولشان در این دنیای مادی و جسمانی و اشتغال آنان به مباحات و خواب و خوراک که ناگزیر از آن بوده‌اند می‌باشد. و این اشتغالات گاهی آنها را از مقام شهود و غرق شدن در آن باز می‌داشت و باعث بازماندن‌شان از ذکر دائم می‌شد؛ لذا توبه و استغفار آنان از این جهت بود؛ چرا که «حسنات الابرار سیئات المقربین» است. بسیاری از کارها برای ابرار و نیکان طاعت است، اما همین کارها برای مقربان معصیت شمرده می‌شود.
با این توضیحات باید گفت؛ نه تنها هر روز که هر آن و هر لحظه باید در حال توبه -که همان بازگشت و رجوع از دوری به قرب و نزدیکی است- بود. حتی اگر انسان مرتکب هیچ گناهی نشود، اشتغالات به مسائل روز مره باعث غفلت انسان از خدای متعال خواهد شد، همین مقدار دوری نیز اقتضای رجوع و بازگشت را دارد.
پایگاه اسلام کوئست
