تعدد زوجات امامان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کليدواژه: معصومین،
ازدواج پرسش: چرا
امامان معصوم ما چند همسر اختیار می‌کردند؟
پاسخ: اغراض و اهداف گوناگونی برای
ازدواج قابل تصور است؛ مانند: آرامش روحی،
اشباع غریزه جنسی ، پیدا کردن شریک زندگی و استمرار نسل بشریت. پناه دادن به زنان بی پناه، حفظ جامعه از فساد، علاوه شرائط زمان امامان (علیه‌السّلام) به گونه‌ای بود که چند همسری
عرف مردم آن زمان بود.
در اسلام آثار متعددی برای ازدواج بیان شده است:
در آیه ۲۱ سوره روم
آرامش یافتن را دلیل ازدواج می‌داند.
یعنی انسان که به مرحله بلوغ جنسی رسید، غریزه جنسی در او تقویت می‌شود که برای کنترل آن باید چاره اندیشی کند. ازدواج بهترین را ه برای کنترل غریزه جنسی است.
یعنی در غالب ازدواج صاحب فرزند شوند و به این وسیله نسل خود و در نتیجه نسل بشریت را حفظ کنند.
اگر چه ازدواج در اسلام واجب نیست اما بسیار بر آن تاکید شده است روایات متعددی در اهمیت ازدواج از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ائمه معصومین (علیه‌السّلام) رسیده است.
امام باقر (علیه‌السّلام) از قول
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل می‌کند که فرمود: در اسلام هیچ بنایی پیش خداوند محبوب‌تر از
ازدواج نیست.
در روایت دیگری
امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: ازدواج کنید که ازدواج سنت رسول خدا است هر کسی دوست دارد که پیرو رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) باشد باید به سنت او عمل کند.
مساله ازدواج در اسلام آن قدر مورد توجه و اهمیت قرار داده شده است که انجام آن در بعضی از روایات مساوی با احراز نیمی از دین است؛ یعنی با ازدواج، شخص نیمی از
دین خود را تحصیل کرده است،
یعنی شخصیت
مؤمن با ازدواج به مرحله‌ای می‌رسد که با ازدواج نیمی از دین خود را حفظ می‌کند. در روایات آمده است که دو رکعت
نماز انسان متاهل برتر از هفتاد رکعت نماز شخض مجرد است.
اهداف ازدواج
امامان معصوم (علیه‌السّلام) چیزی جز همان
اهداف ازدواج در اسلام نیست. بله! این اهداف، بدون تعدد همسران هم احراز می‌شود، پس بنابراین هدف از تعدد ازدواج امامان چیست؟
برای پاسخ به این سؤال باید در نظر داشت که اولا: چند همسر داشتن چه اشکال عقلایی یا شرعی دارد؟
ثانیا: آیا عرف مردم آن زمان چنین چیزی را ناپسند می‌دانسته؟ یا به خاطر اموری همچون کثرت تعداد زنان نسبت به مردان و... امری رایج بوده است؟
ثالثا: غیر از این امور، آیا دلیل دیگری برای تعدد ازدواج امامان وجود دارد؟
تعدد ازدواج نه تنها هیچ اشکال شرعی و عقلی ندارد؛ یعنی هیچ شخص متدین و عاقلی، شخصی را صرفا به خاطر چند همسری ملامت نمی‌کند.
اسلام برای چند همسر داشتن ضوابطی در نظر گرفته است که مهم‌ترین آن رفتار نیک و عادلانه با همسران است.
قرآن کریم می‌فرماید: "اگر می‌ترسید که نتوانید بین زنان عدالت برقرار کنید؛ تنها یک زن اختیار کنید".
همان طور که می‌بینید، نفرموده است اگر
یقین دارید بلکه فرموده است: حتی اگر ترس از عدم برقراری عدالت دارید باز هم یک زن اختیار کنید.
از طرفی چند همسر داشتن درآن زمان امر طبیعی بوده است؛ مردان زیادی چند همسر داشتند، به خصوص مردانی که تمکن مالی بیشتر داشتند و می‌توانستند
نفقه زنان را به خوبی پرداخت کنند.
غیر از این دو وجه، ازدیاد نسل مسلمانان خصوصا نسل پیامبر اکرم و
حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیهم) و تربیت نسلی پاک و تا ثیر گذار در آینده جهان اسلام می‌تواند یکی از دلایل ازدواج‌های متعدد امامان معصوم (علیه‌السّلام) باشد. زیاد شدن انسان‌های مؤمن از تاکیدات اسلام است. پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرماید: «چرا مؤمن ازدواج نمی‌کند تا فرزندانی به دنیا آورد که دنیا را از ذکر «لا اله الا الله» سنگین کنند».
از آن جایی که به خاطر وضعیت شغلی مردان معمولا این مردها هستند که در معرض مرگ و میر قرار دارند در نتیجه تعداد مردهایی که زن هایشان را از دست دادند بسیار کمتر از زن‌هایی هستند که شوهرهایشان را از دست دادند و غالبا افراد غیر متاهل و پسر به ندرت به سراغ زنان بیوه می‌روند و بسیاری از این زن‌ها جوان هستند و منبع درآمد مشروع برای گذراندن آبرومندانه زندگیشان را ندارند. از طرف دیگر می‌دانیم که یکی از عوامل مهم و مؤثر مفاسد در اجتماع وجود
زنان بی سرپرست، بی پناه و نیازمند در جامعه است که اگر بشود مردان
مؤمن و متمکنی تحت عنوان ازدواج این زنان را تحت تکفل و سرپرستی خویش قرار دهند طبیعتا نه تنها مرتکب اشتباهی نشدند، بلکه خدمت بزرگی به جامعه انسانی نموده‌اند.
تعجب این جا است امروزه عده‌ای تحت عنوان حمایت از زنان در پی تدوین قوانینی برای منع از تعدد زوجات هستند که این شاید حمایت از همسر اول باشد، ولی به طور یقین
ظلم و
خیانت به آن دسته از زنانی است که همسرانشان را از دست دادند که به خاطر منع قانونی یا قبح عرفی قادر به انجام این کار نیستند.
خداوند در
قرآن می‌فرماید: «و اذا طلقتم النساء فبلغن اجلهن فلا تعضلوهن ان ینکحن ازواجهن اذا تراضوا بینهم بالمعروف؛ و چون زنان را طلاق گفتيد و عده خود را به پايان رساندند آنان را از ازدواج با همسران (سابق) خود چنانچه بخوبى با يكديگر
تراضی نمايند جلوگيرى مكنيد هر كس از شما به خدا و روز بازپسين ايمان دارد به اين (دستورها) پند داده مى‌شود (مراعات) اين امر براى شما پربركت‌تر و پاكيزه‌تر است و خدا مى‌داند و شما نمى‌دانيد ».
در تفسیر این آیه شریفه دو احتمال وجود دارد که طبق یک تفسیر می‌فرماید: هنگامی که زنی را
طلاق دادید مزاحم ازدواج مجدد او با شوهران دیگر نشوید؛ زیرا بعضی از افراد لجوج هم در گذشته و هم امروز بعد از طلاق دادن زن، نسبت به
ازدواج او با همسر دیگری حساسیت به خرج می‌دهند که چیزی جز یک اندیشه جاهلی نیست.
پایگاه اسلام کوئست برگرفته از مقاله «تعدد زوجات امامان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۳/۰۷/۰۶.
