تأثیر پذیری انسان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

کلیدواژه: انسان، تاثیر پذیری.

پرسش: مقصود از تاثیر پذیری انسان چیست و شیوه‌های تعدیل کننده تاثیر پذیری انسان از نظر اسلام کدام‌اند؟

پاسخ: به نظر می‌رسد علت تاثیر پذیری انسان، این باشد که حقیقت و روح انسان حالتی شبیه آینه دارد. به تعبیر اهل عرفان انسان جام جهان نما است که یک معنای آن این است که ویژگی نفس و جان انسان «دیگر نما» بودن است.

---

انسان برترین موجود جهان آفرینش و برخوردار از نیروهای مختلف است. انسان با داشتن این نیروهای مختلف ممکن است تحت تاثیر عوامل بیرونی یا درونی واقع شود. به نظر می‌رسد علت تاثیر پذیری انسان، این باشد که حقیقت و روح انسان حالتی شبیه آینه دارد. به تعبیر اهل عرفان انسان جام جهان نما است که یک معنای آن این است که ویژگی نفس و جان انسان «دیگر نما» بودن است.
البته معنای دیگر آن است که همه‌ی حقایق در آن نهفته است چنان‌که حافظ می‌گوید:
سال‌ها دل طلب جام جم از ما می‌کرد
وآنچه خود داشت ز بی‌گانه تمنا می‌کرد
گوهری کز صدف کون و مکان بیرون است
طلب از گمشدگان لب دریا می‌کرد.

۱.۱ - خاصیت نفس انسانی

در هر صورت تاثیر پذیری خاصیت نفس انسانی است. به بیان برخی از حکیمان «نفس بس که لطیف است به هر چه رو آورد به صورت آن در می‌آید». این مطلب به‌اندازه‌ای روشن و آشکار است که به صورت ضرب المثل در آمده است:
خواجه این نکته را مگر دانی •••• خوپذیر است نفس انسانی
البته در عین حال باید توجه داشت خداوند نیرویی به نام عقل به انسان داده است که می‌تواند تمام داده‌های از درون و بیرون را واکاوی و تحقیق کند و با معیار و ملاک‌های محکم منطقی آنها را به چالش بکشاند و موارد صحیح را از نادرست بازشناسی کند؛ و امور حقیقی و واقعی را از امور غیر واقعی و غیر حقیقی شناسایی نماید؛ و بر اساس قدرت اراده و انتخابی که دارد در موارد مختلف تصمیم مناسب اتخاذ کند.

---