بهره‌مندی از دروس حوزه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دروس حوزه، رشته حقوق، دانشگاه، قم.
پرسش: رشته حقوق دانشگاه قم قبول شدم، آیا می‌توانم از دروس حوزه بهره‌مند شوم؟
پاسخ:
بوستان قم همیشه از میوه‌های شیرین
علم و
معنویت پر است. به تعبیر اساتید بزرگ
اخلاق، باغ میوه‌ای است که هم می‌توان از آن خورد و هم می‌توان از میوه‌های آب‌دار آن (اخلاق،
دانش، رفتار نیکو و...) برای دیگران سوغات برد.
بنابراین امکان استفاده از دروس حوزه به دو صورت برای شما ممکن است:
۱. به صورت رسمی
طلبه شوید؛
۲. به صورت آزاد یا متفرقه از دروس حوزه استفاده کنید.
اگر شما می‌خواهید به صورت رسمی طلبه شوید، سه راه برای شما وجود دارد:
به صورت غیر حضوری در برخی مؤسسات حوزوی اگر شرایط لازم را داشته باشید، ثبت نام کنید و هم‌زمان با درس‌های
دانشگاه از برخی دروس حوزه به صورت غیر حضوری، اما رسمی استفاده کنید.
به صورت رسمی طلبه شوید و دانشگاه را کنار بگذارید؛ زیرا اگر می‌خواهید به صورت رسمی طلبه شوید، هم‌زمان امکان ادامه تحصیل در دانشگاه برای شما مقدور نخواهد بود. حوزه مانند همه سازمان‌ها و نهادهای دیگر ضوابط و شرایط خاص خود را دارد. شرایطی که با توجه به نظر کارشناسان، تجارب سال‌های متمادی، متون درسی مختلف و نیازهای موجود جامعه و توجه به استعدادهای افراد در نظر گرفته شده است و هر سال طبق آزمون‌های ورودی و با توجه به شرایط پذیرش دیگر افرادی برای تحصیل گزینش می‌شوند. از آن‌جایی که حجم دروسی که برای هر سال درسی در نظر گرفته شده است زیاد و نسبتاً سنگین است؛ متخصصان امر لازم دانسته‌اند که دانش‌پژوهان علوم دینی صبح و عصر در کلاس‌های آموزشی شرکت کنند و تمام وقت مشغول تحصیل و
مباحثه علوم دینی شوند، طبق این ضوابط امکان این‌که رسماً وارد سیستم و گزینش حوزه شوید، و درس‌های دانشگاه را نیز ادامه دهید وجود ندارد. از سویی با توجه به رشته تحصیلی خود چنین فرصتی را نخواهید داشت که در کلاس‌های صبح و بعد از ظهر
حوزه شرکت کنید، کلاس‌هایی که حضور و غیاب منظم دارد و آخر هر دوره امتحانات آن برگزار می‌شود و این کلاس‌ها در مدارس معین بر پا می‌شود و به مدت شش سال دروس مقدمات حوزه به طول می‌انجامد؛ اما در سطوح بالاتر،
طلاب خود می‌توانند محل کلاس، زمان و استاد را خود انتخاب نمایند.
پس از گذراندن مراحل مقدماتی حوزه، رشته حقوق را در یکی از مؤسسات تخصص حوزه ادامه دهید. اگر شما خیلی به دروس حوزه
علاقه داشته باشید، می‌توانید فعلاً از تحصیل در
رشته حقوق صرف‌نظر نموده و به دروس حوزه به صورت رسمی مشغول شوید و پس از طی مراحل مقدماتی حوزه دوباره رشته حقوق را در یکی از مؤسسات تخصصی حوزه ادامه دهید.
حوزه در کنار دروس اصلی خود (فقه و اصول) رشته‌های مختلف دیگری نیز دارد؛ از جمله آن‌ها:
تفسیر،
حدیث،
تبلیغ،
روان‌شناسی،
علوم تربیتی،
اقتصاد،
ادیان،
جامعه‌شناسی،
تاریخ،
فلسفه و
حقوق و... در این رشته‌ها فقط طلاب علوم دینی‌ای می‌توانند ادامه تحصیل دهند که اولاً دروس حوزه را با موفقیت تا آخر مقدمات (شش سال) گذرانده باشند و در آزمون ورودی ـ و هم‌چنین
مصاحبه علمی ـ حد نصاب نمره قبولی را اخذ کنند و متعهد شوند که هر ساله در کنار رشته تحصیلی خود دروس حوزه را نیز ادامه دهند و در امتحانات حوزه نیز قبول شوند.
رشته‌های تخصصی فوق در
دانشکده باقرالعلوم (علیه‌السّلام) قم،
مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) قم،
دانشگاه مفید قم و
مؤسسه امام صادق (علیه‌السّلام)،
مؤسسه تفسیر سازمان تبلیغات، تدریس می‌شود که اکنون در برخی، این رشته‌ها در سطح دکترای فارغ‌التحصیل دارد. لازم به ذکر است که برای تدریس از اساتید حوزوی و دانشگاهی در علوم مختلف کمک گرفته می‌شود؛ البته دانشگاه امام صادق (علیه‌السّلام) تهران و... نیز خارج از برنامه حوزه به
تربیت شاگردان و دانش‌جویان با دروس و صبغه دینی و اسلامی می‌پردازد.
چنان‌چه شما می‌خواهید رشته حقوق را در دانشگاه ادامه دهید، می‌توانید به صورت آزاد و غیر رسمی از برخی دروس استفاده کنید. امکان استفاده از دروس حوزه به چند روش امکان‌پذیر است:
نخست این‌که در درس‌های برخی اساتید که که محدودیت خاصی ندارند؛ شرکت کنید؛ البته این درس‌ها بیشتر مربوط به کلاس پنجم و ششم حوزه و بالاتر مربوط می‌شود.
می‌توانید از برخی
علما که توانایی، علاقه و وقت داشته باشند، بخواهید که به صورت خصوصی به صورت درس‌های مورد علاقه شما را برایتان تدریس کنند.
از درس‌های ضبط‌شده اساتید معتبر حوزه که به صورت صوتی در کاست‌ها و سی‌دی‌ها به صورت انبوه موجود هستند، استفاده کنید.
هم‌چنین شما می‌توانید برخی
کتاب‌های حوزه را که ارتباط با رشته دانشگاهی شما دارد،
مطالعه کنید و برای فهم آن‌ها از کتاب‌های کمک درسی حوزه استفاده کنید.
برخی مطالب فقهی که به رشته حقوق مربوط می‌شوند، در برخی
سایت‌های اینترنتی به صورت متنی وجود دارد. شما می‌توانید با مطالعه آن‌ها
دانش حوزوی خود را افزایش دهید.
آن‌چه که برای شما مهم جلوه می‌کند، این است که
هدف خود را مشخص کنید. به چه مباحثی علاقه دارید؟ و هدف شما از درس خواندن در حوزه چیست؟ آیا می‌خواهید متخصص در
فقه و اصول شوید؟ آیا می‌خواهید در عقاید خود قوی‌تر گردید؟ می‌خواهید
مفسر شوید؟ و... هرکدام از این رشته‌ها پیش‌نیازهای خود را می‌طلبد. شما می‌توانید با تأمل بیشتر و
مشورت و انتخاب هدف خود و برنامه شخصی به
مطالعه دروس حوزه مورد علاقه خود بپردازید و نیز می‌توانید از نرم‌افزارهای دروس حوزوی و اساتید خصوصی (این شیوه در قم متداول است که اساتید مختلفی دروس آزادی که در اماکن مختلف بدون حق‌التدریس آموزش می‌دهند.) برای تحصیل خود کمک بگیرید.
دروس حوزه بسیار متنوع است که نیاز به سالیان زیادی برای تحصیل دارد که در این سال‌ها طلاب با علوم مختلف (
ادبیات عرب،
تجوید،
ادبیات فارسی ـ
اخلاق،
تفسیر،
عقاید، معانی و بیان، فقه و اصول،
فلسفه،
تاریخ،
درایه،
رجال،
نهج‌البلاغه و ...) آشنا می‌شوند که به عنوان مثال ادبیات عرب که شامل
صرف و نحو است خود سه سال طول می‌کشد و فقه و اصول از سال چهارم حوزه شروع می‌شود و تا
اجتهاد و بالاتر ادامه می‌یابد. این دروس در سه سطح (۱. مقدمات؛ ۲. سطح؛ ۳. خارج) ارائه می‌گردد.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «بهره‌مندی از دروس حوزه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۲/۲۱.
