بلند کردن دست
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دعا، رزق، بلند کردن دست، آسمان.
پرسش: چرا هنگام
دعا دست به سوی
آسمان بلند می‌کنیم و پس از آن دست‌ها را به‌صورت می‌کشیم؟
پاسخ: پاسخ این پرسش در
قرآن و
روایات آمده است که در ذیل بیان می‌شود:
رزق انسان در آسمان است: در
قرآن کریم به یکی از نشانه‌های عظمت پروردگار این‌گونه اشاره شده است: «
وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُون»؛ «
روزی شما در آسمان است، و آنچه به شما وعده داده می‌شود».
گرچه در برخی
منابع تفسیری «
رزق» در این آیه به دانه‌های حیات‌بخش باران
تفسیر شده است
که منبع هر خیر و برکت در زمین است، همان‌طور که این آیۀ شریفه نیز موافق آن است:
«
وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاء مِن رِّزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ»؛ «و نیز در آمدوشد
شب و روز، و رزق (و بارانی) که خداوند از آسمان نازل کرده و به وسیلۀ آن
زمین را بعد از مردنش
حیات بخشیده و هم‌چنین در وزش بادها، نشانه‌های روشنی است برای گروهی که اهل تفکرند».
اما این معنا می‌تواند یکی از مصداق‌های روشن
آیه باشد؛ درحالی‌که گستردگی مفهوم رزق هم باران را شامل می‌شود، هم
نور آفتاب را که از آس
آسمان به سوی ما می‌تابد و نقش آن در حیات و زندگی فوق‌العاده حساس است، و هم‌چنین هوا را که مایۀ حیات همۀ موجودات زنده است.
اینها همه در صورتی است که «سماء» را به معنای همین آسمان ظاهری
تفسیر کنیم؛ ولی بعضی
مفسران «سماء» را به معنای عالم غیب و ماورای
طبیعت و لوح محفوظ گرفته‌اند که رزق‌های انسان‌ها از آنجا مقدر می‌شود.
امام علی علیه‌السلام می‌فرماید: «هر وقت از
نماز فارغ شدید دست‌های خود را به سوی
آسمان بلند نمایید برای دعا کردن»، شخصی از آن حضرت پرسید: ای مولای من! آیا خداوند در هر مکان و جهتی نیست؟
امام علیه‌السلام فرمود: «بله». پرسید: پس چرا باید دست‌های خود را به طرف آسمان بلند کنیم؟ امام ـ عليه‌السلام ـ فرمود: «مگر آیه "وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُونَ"
را
قرائت نکرده‌ای!
روزی باید از محلش
طلب شود و محل آن آسمان است که خداوند بیان فرموده؛ چه باران از آسمان نازل می‌شود و به سبب آن از
زمین قوت خلایق روییده و بیرون می‌آید».
وقتی
انسان دست به دعا برداشت،
مستحب است آن را بر سر و صورت خود بکشد، برای این‌که لطف خدا شامل این دست می‌شود و دستی که عطای الهی را دریافت کند، گرامی است، بنابراین خوب است آن را به سر و صورت بکشد؛ چنان‌که در این زمینه
امام صادق علیه‌السلام فرمود: «هیچ بنده‌ای دست به درگاه خدای عزیز
جبار نگشاید، جز این‌که خدای عزوجل شرم کند که آن را تهی باز گرداند تا این‌که به مصلحت خود چیزی از فضل رحمتش در آن بنهد، پس هرگاه یکی از شماها
دعا کرد تا دستش را به سر و روی خود نکشید، آن را پس نکشد».
پایگاه اسلام کوئست.
