• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

برنامه‌ریزی برای آینده شغلی در کنار تحصیل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: برنامه‌ریزی، شغل، تحصیل.

پرسش: چه‌گونه می‌توان هم در دانشگاه تحصیل کرد و هم در مورد شغل و زندگی آینده برنامه‌ریزی کرد؟

پاسخ:




برنامه‌ریزی برای آینده شغلی در کنار تحصیل، می‌تواند به صورت‌های مختلف باشد:

۱. اشتغال به کار استخدامی یا پروژه‌ای و تهیه تمام مخارج زندگی در کنار تحصیل.
۲. اشتغال به کار ساعتی و ‌اندک در کنار تحصیل.
۳. کسب آمادگی و کارورزی برای آینده شغلی هم‌زمان با تحصیل.
۴. سرمایه‌گذاری در یکی از شرکت‌ها یا مؤسسات مالی در زمان تحصیل.
۵. در نظر گرفتن طرح و نقشه‌ای نظری برای کار پس از پایان تحصیلات.
۶. ایجاد ارتباط با نهادهای مربوطه و زمینه‌سازی برای کار پس از تحصیل.
۷. کسب اطلاع در مورد شغل‌های متناسب با رشته تحصیلی خود و ... .

برنامه‌ریزی‌هایی که در بالا مطرح شدند، همگی حکمی واحد ندارند. با کمی تأمل می‌توان دریافت که برنامه‌ریزی از نوع اول هم‌زمان با تحصیل توصیه نمی‌گردد؛ اما برنامه‌ریزی برای آینده شغلی به روش‌های دیگر منافاتی با تحصیل ندارند.


وقتی فردی می‌خواهد ادامه تحصیل دهد و کار علمی داشته باشد، طبیعی است که مقداری زیادی از وقت و انرژی او در این زمینه صرف می‌شود و عملاً نمی‌تواند مانند دیگران به نیاز‌ها و مسائل زندگی خود رسیدگی کند. بنابراین باید سطح انتظارات و توقعات خود را تا حدی پایین نگهدارد و به تعبیر دیگر قناعت پیشه کند؛ و می‌دانیم که قناعت یکی از ویژگی‌های پیامبر گرامی اسلام بود.
[۱] مهدوی‌کنی، محمدرضا، نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، ص۶۳۳، دفتر نشر فرهنگ، ۱۳۷۴ ش.
ما نیز به پیروی از آن بزرگوار باید خود را به این صفت ارزشمند آراسته نماییم تا بتوانیم به اهداف عالی‌تر و برنامه‌های درسی و تحصیلی خود نیز رسیدگی کنیم.
[۲] سیدعلوی، سیدابراهیم، اقتصاد و صرفه‌جویی، نشر باقیات صائحات، ‌۱۳۷۶ ش.
اگر قناعت را پیشه خود قرار ندهیم و بخواهیم هم درس بخوانیم و هم به تمام اهداف و نیازهای مادی خود برسیم، عملاً با مشکل مواجه خواهیم شد.

۲.۱ - حدیثی از رسول خدا

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرماید: «طوبی لمن اسلم و کان عیشهُ کفافاً؛ خوشا به حال کسی که مسلمان باشد و در زندگی خود به ‌اندازه کفایت و رفع نیاز قناعت نماید».

۲.۲ - حدیثی از امام علی

و حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «لا کنز اغنی من القناعة؛ هیچ گنجی بی‌نیاز کننده‌تر از قناعت نیست».
بنابراین یکی از راه‌هایی که در این موقعیت می‌تواند برای شما مفید باشد، پرورش روحیه قناعت و کنترل خواسته‌ها و نیازهاست.
[۵] دیلمی، احمد، اخلاق اسلامی، فصل دوم، نشر معارف، ۱۳۷۹ ش.



در این باره موارد زیر را بیان می‌کنیم:

۳.۱ - منافات نداشتن تحصیل با کسب درآمد

درس خواندن با شغل و زندگی آینده و مسائل اقتصادی هیچ منافاتی ندارد. امروزه وضعیت زندگی به‌گونه‌ای است که درس خواندن و تحصیلات دانشگاهی خود یکی از مهم‌ترین‌ راه‌ها و زمینه‌های دست‌یابی به شغل مناسب و کسب درآمد مطلوب محسوب می‌شود. از این جهت هیچ نگرانی وجود ندارد. بر این اساس باید در دوران تحصیل به صورت تخصصی و متمرکز در همان رشته تحصیلی خویش فعالیت کنید. بنابراین این تصور را که تحصیل با اشتغال و کسب درآمد منافات دارد، باید از ذهن دور کرد.

۳.۲ - تحصیلات مقدمه‌ای برای آینده شغلی مطلوب

صنعت و تکنولوژی جدید وضعیتی را بر جهان حاکم نموده که عملاً کارهای اقتصادی و استفاده از ابزار و امکانات جدید، بدون دانش امکان‌پذیر نیست. همه کارها تخصصی شده و باید برای کارهای اقتصادی و تأمین نیازهای زندگی هم از دانش جدید بهره‌مند بود. نتیجه‌ای که از این مطلب به دست می‌آید این است که امروزه درس خواندن در راستای مسائل اقتصادی است. این دو مقوله جدای از هم نیستند؛ بلکه روی یک پیوستار قرار دارند. بنابراین تحصیلات مقدمه‌ای برای شغل و رسیدن به آینده مطلوب است.
[۶] محمدی، حیدر، تکنولوژی موفقیت، فصل اول، نشر هستی‌نما، ۱۳۸۲ ش.


۳.۳ - تناسب رشته تحصیلی با شغل

وقتی با این هدف درس بخوانید و علاقه‌مند باشید که در همین رشته تحصیلی خود کار و شغل مناسبی پیدا کنید، کار شما بسیار آسان می‌شود. تا زمانی که واحد‌های درسی شما زیاد است و عملاً به کار دیگری نمی‌رسید، سعی کنید فقط درس بخوانید. به نظر می‌رسد تا زمانی که مشغول کارشناسی هستید، دنبال شغل و کار نباشید. بعد از کارشناسی یعنی در کارشناسی ارشد، که تا حدودی از دانش و تخصص لازم برخوردار می‌شوید، سعی کنید در زمینه درسی خود به تحقیق و پژوهش پرداخته و از این طریق هم بنیه علمی خویش را تقویت کنید و هم از لحاظ اقتصادی تا حدودی کسب درآمد کنید. این تحقیقات زمینه‌ آشنایی شما را با مراکز و ارگان‌ها و نهادها فراهم می‌سازد که در آینده شغلی و حتی استخدام می‌تواند مؤثر باشد. هیچ‌گاه در دوره تحصیل مشغول کاری که با رشته تحصیلی شما تناسب و سازگاری نداشته باشد، نشوید.

۳.۴ - اهمیت هدف و برنامه‌ریزی

آن‌چه در زندگی بسیار مهم است یکی تعیین هدف و دیگری برنامه‌ریزی برای رسیدن به آن می‌باشد.
وقتی انسان هدفی را انتخاب می‌کند باید هدفش روشن، دست‌یافتنی‌ و مقدور و با ارزش‌ها و اعتقاداتش سازگار و هماهنگ باشد. پس از تعیین هدف باید برنامه‌ریزی نماید. برنامه‌ریزی یعنی استفاده از امکانات موجود برای رسیدن به اهداف مورد نظر.
[۷] خیابانی، ناصر، مهارت‌های بهتر زیستن، ص۴۰، نشر سپند هنر، ‌۱۳۸۰ ش.

در برنامه‌ریزی دو چیز باید مورد توجه واقع شود: یکی اولویت‌ها و این‌که انسان ابتدا برای چه کاری باید اقدام نماید و دوم آن‌که، برای رسیدن به اهداف از بهترین روش‌ها و ابزارهای موجود استفاده کند.
روشن است که هدف شما در زندگی رسیدن به سعادت و فراهم نمودن شرایط مطلوب برای خود و خانواده است. راهی را که شما انتخاب کرده‌اید، تحصیل در یکی از رشته‌های مورد علاقه است. اولویت برنامه‌های شما هم در شرایط فعلی تحصیل است نه کار و شغل.
از سوی دیگر بهترین راه برای رسیدن به سعادت و خوش‌بختی در زندگی، تلاش و کوشش، فراگیری دانش و نیز توجه به مسائل معنوی و یاد خدا است. توجه داشته باشید که در کنار تحصیل، تهذیب و خودسازی را نیز دنبال کنید. همان‌گونه که به فکر آینده اقتصادی و شغلی خود هستید، سعی کنید به فکر آخرت و قیامت هم باشید. آینده انسان به عمر محدود در دنیا خلاصه نمی‌شود. امتداد آینده، آن سوی مرگ را نیز دربر می‌گیرد. نیازهای انسان را در زندگی خداوند تأمین می‌کند؛ زیرا خداوند فرموده است: «و من یتوکل علی الله فهو حسبه؛ کسی که به خدا توکل کند، خدا او را بس است» و رزق و روزی‌اش را تأمین می‌کند. پس نگرانی بیش از حد درباره آینده زندگی لازم نیست، آن‌چه ضروری‌تر است، تلاش برای تهیه توشه آخرت است. انسان باید کاری انجام دهد که آخرتش هم تأمین شود.


۱. محمدتقی مصباح یزدی، به سوی خودسازی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۸۰ ش.
۲. جعفر سبحانی، مدیر موفق، انتشارات لوح محفوظ، ۱۳۷۹ ش.
۳. محمد ساعتچی، روان‌شناسی بهره‌وری، نشر ویرایش، ۱۳۷۶ ش.
۴. محمد حکیمی، پدیده‌شناس فقر و توسعه، بوستان کتاب.۱۳۸۰ ش.


۱. مهدوی‌کنی، محمدرضا، نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، ص۶۳۳، دفتر نشر فرهنگ، ۱۳۷۴ ش.
۲. سیدعلوی، سیدابراهیم، اقتصاد و صرفه‌جویی، نشر باقیات صائحات، ‌۱۳۷۶ ش.
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۱۴۰.    
۴. امام علی (علیه‌السلام)، نهج‌البلاغه، حکمت ۳۷۱.    
۵. دیلمی، احمد، اخلاق اسلامی، فصل دوم، نشر معارف، ۱۳۷۹ ش.
۶. محمدی، حیدر، تکنولوژی موفقیت، فصل اول، نشر هستی‌نما، ۱۳۸۲ ش.
۷. خیابانی، ناصر، مهارت‌های بهتر زیستن، ص۴۰، نشر سپند هنر، ‌۱۳۸۰ ش.
۸. طلاق/سوره۶۵، آیه۳.    




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «برنامه‌ریزی برای آینده شغلی در کنار تحصیل»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۲/۲۰.    



جعبه ابزار