برتری امامان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: برتری امامان علیهمالسلام، پیامبران صلیاللهعلیهوآله، امامت، نبوت.
پرسش: این جانب در جایی خواندهام که شیعیان معتقدند دوازده امام از تمام رسولان و
پیامبران بهجز حضرت محمد ـ صلیاللهعلیهوآله ـ برتر هستند. و یک دلیلی که آنها برای اثبات این مطلب میآورند، این است که حضرت عیسی ـ علیهالسلام ـ در پشت سر حضرت امام زمان ـ عجلاللهتعالیفرجهالشریف ـ نماز خواهد خواند. هرچند در مذهب
اهلسنت آمده است که حضرت عیسی ـ علیهالسلام ـ به زمین خواهد آمد، اما نه بهعنوان یک رسول یا یک پیامبر، بلکه بهعنوان یکی از اعضای امت حضرت محمد صلیاللهعلیهوآله؛ بنابراین آیا این مطلب صحت ندارد که دوازده امام برتر از همه رسولان و پیامبران بهجز حضرت محمد ـ صلیاللهعلیهوآله ـ باشند. همچنین، آیا این باور و اعتقاد در تضاد و تناقض با اعتقاد به قطعیت رسولان و پیغمبران نیست؛ چراکه در اینجا (به گفته شیعیان) بعد از خاتم رسولان حضرت محمد ـ صلیاللهعلیهوآله ـ هستند افرادی که از تمام پیامبران و رسولان بهجز حضرت محمد ـ صلیاللهعلیهوآله ـ برترند؟
پاسخ: در آموزههای دینی ما آمده است که احدی از پیشینیان، یعنی انبیا و اوصیا و اولیا بر امام ـ علیهالسلام ـ در هیچ فضیلتی سبقت نگرفتهاند، مگر به فضل نبوت، اما از طرف دیگر
امام علیهالسلام وارث تمام علومی است که همه پیامبران در
اختیار داشتند. همچنین طبق روایات، اسم اعظم دارای هفتاد و سه حرف است که تعداد کمی از این حروف در اختیار پیامبران دیگر بوده است، حتی حضرت ابراهیم ـ علیهالسلام ـ که یکی از بزرگترین پیامبران و صاحب
شریعت بود، فقط هشت حرف از اسم اعظم الاهی را در اختیار داشت، اما هفتاد و دو حرف آن در اختیار حضرت محمد ـ صلیاللهعلیهوآله ـ است و امامان شیعه نیز تمام این تعداد را از پیامبر اکرم ـ صلیاللهعلیهوآله ـ به ارث بردهاند.
در آموزههای دینی ما پیامبران و اولیای الاهی و امامان شیعه
مقام و منزلت مشخصی دارند و برتری امام
معصوم علیهالسلام بر همه پیامبران، غیر از حضرت محمد ـ صلیاللهعلیهوآله ـ قابل اثبات است که در اینجا به بعضی از این دلیلها اشاره میکنیم:
منصب
امامت بر منصب نبوت برتری دارد قرآن کریم در شأن حضرت ابراهیم ـ علیهالسلام ـ میفرماید: "
وَ إِذِ ابْتَلی إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمینَ".
علامه طباطبایی در
تفسیر این
آیه میفرماید:
حضرت ابراهیم علیهالسلام در اواخر عمر شریفش بعد از پیروزی در امتحانهای مختلف و سنگین به مقام امامت رسید؛ درحالیکه قبل از این، جایگاه رسالت را در اختیار داشت، ولی درعینحال ظرفیت پذیرش مقام
امامت را نداشت.
امام ـ علیهالسلام ـ هدایتکنندهای است که با امری ملکوتی که در اختیار دارد
هدایت میکند، و امامت از نظر باطن یک نحوه ولایتی است که امام ـ علیهالسلام ـ در
اعمال مردم دارد، و هدایتش مانند هدایت
انبیا و رسولان و
مؤمنان صرف راهنمایی از طریق
نصیحت و موعظه
حسنه نیست، بلکه هدایت امام ـ علیهالسلام ـ گرفتن دست
خلق و به راه راست رساندن است.
حضرت عیسی که از پیامبران
اولوالعزم و دارای مقام نبوت است، هنگام
ظهور امام زمان عجلاللهتعالیفرجهالشریف ظاهر خواهد شد و به آن حضرت اقتدا میکند.
در توضیح این مطلب باید گفت که به حسب موازین کتاب و سنت، و قواعد حکمت متعالیه و اصول معارف عرفانیه که در حقیقت همان شرح و
تفسیر بطون و
اسرار کتاب و
سنت هستند، صحیح است که انسانی به حقایق و دقایق اسماءالله تعالی متصف باشد، ولی دارای مقام نبوت که منصب تشریعی است نباشد، و در غیر این منصب از جهات دیگر بر نبی مقدم و راهنمای او باشد؛ مانند کسی که دارای منصب
قضاوت است و
حکم او نافذ است، ولی جایگاه او عرضی و زوالپذیر است، اما ممکن است در کنار او شخص دیگری باشد که دارای مقام قضاوت نباشد، ولی اعلم و افضل از او باشد. بنابراین هرچند
حضرت عیسی علیهالسلام به حسب ولایت تشریعی افضل است، ولی
حضرت مهدی عجلاللهتعالیفرجهالشریف در
ولایت تکوینی افضل است و از این جهت بر پیامبران حتی حضرت عیسی که یکی از
پیامبران اولوالعزم است برتری دارد.
شاهد این مطلب پیروی موسای پیامبر ـ صلیاللهعلیهوآله ـ از خضر است که در چند آیه از
قرآن کریم بیان شده است. در این آیات آمده است که موسای صاحب شریعت که مقام رسالت و امامت را دارا بود و کلیم الله نیز بود، از عبدی از عباد الاهی که معلم به علم لدنی بود و صاحب
کتاب و شریعتی نبود (
حضرت خضر) درخواست میکند که او را به همراهی خودش بپذیرد و آنچه را که خودش میداند به او تعلیم دهد، و خضر به موسی خطاب میکند که شما هرگز تحمل همراهی مرا نداری، بلکه با خطابی شدیدتر به او میگوید: مگر نگفتم تو نمیتوانی با من همراه شوی و در نتیجه خطاب شدیدتر از آن این که به
موسی علیهالسلام گفت: دیگر بیش از این نمیتوانی با من همراه باشی.
اسم اعظم الاهی هفتاد و سه حرف است که «آصف بن برخیا» یک حرف آن را، حضرت عیسی ـ علیهالسلام ـ دو حرف، حضرت موسی چهار حرف، حضرت
ابراهیم علیهالسلام هشت حرف، نوح ـ علیهالسلام ـ پانزده حرف،
حضرت آدم علیهالسلام بیست و پنج حرف و حضرت
محمد صلیاللهعلیهوآله هفتاد و دو حرف را در اختیار داشتند و همچنین به امامان بعد از پیامبر اعظم ـ صلیاللهعلیهوآله ـ نیز همان هفتاد و دو حرف داده شد.
تمام وسایلی که پیغمبران در دست داشتند؛ از جمله عصای موسی در دست امامان
شیعه قرار گرفت و اکنون در دست
امام زمان عجلاللهتعالیفرجهالشریف قرار دارد.
همه آنچه را که پیامبر اعظم ـ صلیاللهعلیهوآله ـ داشت، امام معصوم ـ علیهالسلام ـ نیز دارد؛ مگر اینکه امام نبی نیست.
نبی مکرم اسلام ـ صلیاللهعلیهوآله ـ خطاب به
حضرت علی علیهالسلام میفرماید: "آنچه را که من میبینم تو هم میبینی و آنچه را که من میشنوم تو هم میشنوی، مگر اینکه تو نبی نیستی».
امام حسن علیهالسلام میفرماید: "احدی از پیشینیان یعنی
انبیا و اوصیا و اولیا بر امام ـ علیهالسلام ـ در هیچ فضیلتی سبقت نگرفتهاند، مگر به فضل نبوت".
بنابراین همانگونه که رسول اکرم ـ صلیاللهعلیهوآله ـ از تمام
پیامبران برتر است، امامان معصوم ـ علیهمالسلام ـ شیعه نیز از تمام پیامبران جز پیامبر خاتم ـ صلیاللهعلیهوآله ـ برترند.
پایگاه اسلام کوئست.