• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ایمان انسان گناه کار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: قلب، گناه، ایمان، نور، درجات ایمان، سیاهی سفیدی.

پرسش: اگر قلب انسان را به دو نیم تقسیم کنیم؛ و گناه نیمی از آن‌را سیاه کند؛ آیا می‌توان گفت ایمان به خدا در نیمه دیگر آن، جا دارد؟

پاسخ: انجام گناه با سیاهی قلب آدمی و ضعف ایمان و دور ماندن از رستگاری رابطه مستقیم دارد.



بله ممکن است، اما طبیعتاً چنین ایمانی در معرض خطر بیشتری قرار دارد؛ همان‌طور که در روایات درباره تاثیر گناه در قلب آدمی و ضعف ایمان و دور ماندن از رستگاری بر این موضوع تاکید شده است:

۱.۱ - روایت امام باقر

امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: «هنگامی که بنده گناه کند نقطه سیاهی در دل او پیدا می‌شود، اگر توبه کند و از گناه دست برداشته و استغفار نماید قلب او صیقل می‌یابد و اگر باز هم به گناه برگردد سیاهی افزون می‌شود، تا تمام قلبش را فرا می‌گیرد، این همان زنگاری است که در آیه‌ "کَلاَّ بَلْ رانَ عَلی‌ قُلُوبِهِمْ ما کانُوا یَکْسِبُونَ" ؛ نه چنین است، بلکه آنچه مرتکب می‌شدند زنگار بر دل‌هایشان بسته است» به آن اشاره شده‌ است.

۱.۲ - روایت امام صادق

امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: «هنگامی که انسان گناهی انجام دهد، نقطه سیاهی در صفحه دلش ظاهر می‌گردد. پس اگر توبه کرد، آن نقطه، پاک می‌شود و اگر بر گناه خود افزود، نقطه سیاه افزوده می‌شود، تا این‌که تمام دل را فرا بگیرد و پس از این‌که سیاهی تمام دل را فرا گرفت، دیگر هرگز انسان رستگار نخواهد شد».


درباره پرسش مطرح شده که درباره این دسته از روایات است، باید به نکاتی توجه داشت:

۲.۱ - حقیقت ایمان

ایمان، تنها علم و معرفت نیست، بلکه علمی است که به زیور تسلیم و اطاعت آراسته شده و التزام قلبی و تسلیم درونی نیز با آن معرفت توام می‌باشد؛ از این‌رو ایمان درجاتی دارد؛ به همان مقدار که دل پاک است، نور ایمان به همان مقدار بر قلب انسان می‌تابد، و این‌گونه نیست که شخص با گناه، صفحه‌ای از دل او سیاه شود، و در طرف دیگر، سفیدی نور ایمان به خدا به طور کامل وجود داشته باشد، بلکه ایمان حالتی قلبی و روانی است که به واسطه اعمال انسان، دارای شدت و ضعف بوده و کمال و نقص می‌پذیرد. پس در واقع از سویی؛ گناه نور ایمان را کم می‌کند و به تدریج، انسان را از طریق هدایت منحرف می‌سازد، و از سوی دیگر؛ هر سلوک عملی که به طهارت و تزکیه قلب منجر گردد، در توسعه و تعمیق ایمان مؤثر خواهد بود، به دیگر سخن؛ ایمان، عمل‌زا و عمل، ایمان افزا است. البته زمانی عمل صالح پدید می‌آید که ایمان در حد قابل پذیرش وجود داشته باشد و هنگامی عمل صالح موجب افزایش ایمان می‌شود که با رفتار نیک و تهذیب نفس، همراه گردد.

۲.۲ - پرهیز از گناه و طمع

قلب در صورتی برای پذیرش حقیقت و راه زندگی الهی آماده می‌شود که به زیبایی‌هایی آراسته و از زشتی‌هایی دور گردد؛ ابان بن سوید می‌گوید: امام صادق (علیه‌السّلام) را گفتم: آنچه ایمان را در دل بنده استوار می‌سازد چیست؟ فرمود: «آنچه ایمان را در او پا برجا می‌کند پرهیز از گناه است و آنچه آن‌را از دل او بیرون می‌کند طمع است».
همچنین امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «دل‌ها سه گونه‌اند: دل نگونسار که هیچ خیری در آن نیست و آن دل کافر است. دلی که در آن نقطه‌ای سیاه وجود دارد؛ در این دل خوبی و بدی با یکدیگر می‌ستیزند و هر کدام نیرومندتر بود بر دیگری چیره می‌آید. و دلی گشاده که در آن چراغی می‌درخشد و نورش تا روز قیامت خاموش نمی‌شود و آن دل مؤمن است».
بنابراین، ایمان درجاتی دارد که برخی از آنها ممکن است با تزلزل همراه باشد. ولی مقام والای ایمان همان طمأنینه است و راه رسیدن به این درجه والا هم گناه نکردن است.


۱. مطففین/سوره۸۳، آیه۱۴.    
۲. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج‌۲، ص۲۷۳، محقق، علی اکبر غفاری، محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ص۲۷۱.    
۴. صدوق، محمد بن علی‌، خصال، محقق، غفاری، علی اکبر، ج‌۱، ص۹، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۲ش.    
۵. صدوق، محمد بن علی‌، معانی الاخبار، ص۳۹۵، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۳ق.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «ایمان انسان گناه کار»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۶.    



جعبه ابزار