• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اولین خانه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: اولین خانه، کعبه.

پرسش: اولین خانه‌ای که در عالم برای مردمان بنا شده است، چه خانه‌ای بود؟ با سند قرآنی آن را بیان فرمایید؟

پاسخ: بنابراین کعبه اولین خانه‌ای است که به منظور عبادت و پرستش برای مردم ساخته شده است؛ لذا هیچ مانعی ندارد که قبل از آن خانه‌های مسکونی دیگری روی زمین وجود داشته باشد.
شایان ذکر است که یکی از نام‌های کعبه «بیت الله» است؛ یعنی خانه خدا؛ اما در این آیه از کعبه با عنوان خانه مردم یاد شده است؛ این تعبیر بیان‌کننده این حقیقت است که آن‌چه به نام خداوند و برای خداست، باید در خدمت مردم و بندگان او باشد و آن‌چه در مذمت مردم و بندگان خداست، برای خدا محسوب نمی‌شود.



«اِنَّ اَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکًا وَهُدًی لِّلْعَالَمِینَ».


«پس از تغییر قبله از بیت‌المقدس به کعبه باز هم یهودیان دست از عداوت دشمنی و شبهه‌افکنی برنداشتند و این بار گفتند شما (مسلمانان) ادعا می‌کنید بر آیین ابراهیم هستید و با این همه به سوی کعبه نماز می‌خوانید؛ در حالی که خداوند بیت المقدس را قبله قرار داده است و ابراهیم ـ (علیه‌السّلام) ـ نیز بدان سوی نماز می‌گزارد.
در جواب یهود آیه مذکور و آیه پس از آن نازل شد که می‌فرماید: «نخستین خانه‌ای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکه است، که برای پرهیزکار برکت، و مایه هدایت جهانیان است.در آن نشانه‌های روشن، (از جمله) مقام ابراهیم است...».


در این باره به چند نکته توجه کنید:

۳.۱ - ساخت کعبه به دست ابراهیم

کعبه اولین بار به دست حضرت آدم (علیه‌السلام) ساخته شد، سپس در طوفان نوح فرو ریخت و بعد به دست حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) و فرزندش اسماعیل (علیه‌السلام) تجدید بنابراین گردید.


بیت‌المقدس اولین بار توسط حضرت سلیمان (علیه‌السلام) بنا شد؛ بنابراین به این نتیجه می‌رسیم که حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) به سوی کعبه نماز می‌خوانده؛ زیرا در آن زمان بیت‌المقدسی در کار نبوده که حضرت بدان سو نماز بگزارد؛ چون بین حضرت ابراهیم و حضرت سلیمان قرن‌ها فاصله بوده است.

۴.۱ - نتیجه

بنابراین نادرستی سخن یهودیان ـ که پیرو حضرت ابراهیم ـ (علیه‌السّلام) ـ بودن و به سوی کعبه نماز گزاردن را نامعقول می‌دانستند ـ به اثبات رسید.


همان‌گونه که در آیه ۹۶ سوره آل‌عمران اشاره شد، سخن از اولین خانه (اولَ بیتٍ) به میان آمده است، که در نگاه اول به نظر می‌رسد اولین خانه مسکونی کعبه می‌باشد؛ ولی اثبات این مطلب مشکل است.

۵.۱ - دیدگاه شیخ طوسی

شیخ طوسی (رحمة‌الله‌علیه) می‌فرماید: «کعبه اولین خانه است، به جهت این‌که قبل از آن، خانه‌ای که در آن اعمال حج را انجام دهند، وجود نداشت».

۵.۲ - روایتی از امام علی

در ادامه ایشان روایتی از امیرالمؤمنین حضرت علی (علیه‌السّلام) ـ نقل می‌کنند که حضرت می‌فرمایند: «اولین خانه‌ای که برای عبادت بنا شد، ‌ بیت الحرام است».
بنابراین کعبه اولین خانه‌ای است که به منظور عبادت و پرستش برای مردم ساخته شده است؛ لذا هیچ مانعی ندارد که قبل از آن خانه‌های مسکونی دیگری روی زمین وجود داشته باشد.


یکی از نام‌های کعبه «بیت الله» است؛ یعنی خانه خدا؛ اما در این آیه از کعبه با عنوان خانه مردم یاد شده است؛ این تعبیر بیان‌کننده این حقیقت است که آن‌چه به نام خداوند و برای خداست، باید در خدمت مردم و بندگان او باشد و آن‌چه در مذمت مردم و بندگان خداست، برای خدا محسوب نمی‌شود.


۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۹۶.    
۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۳۵۰-۳۴۹، بیروت، مؤسسة الاعلمی، چاپ پنجم، ۱۴۰۳ ه.    
۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۳۵۰-۳۴۹، بیروت، مؤسسة الاعلمی، چاپ پنجم، ۱۴۰۳ ه.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۴۵۵، قم، دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیستم، ۱۳۷۱ ش.    
۵. شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۵۳۵، بیروت، دار احیاء التراث العربی.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۳، ص۱۱، قم، دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیستم، ۱۳۷۱ ش.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۳، ص۱۰، قم، دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیستم، ۱۳۷۱ ش.    



سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «اولین خانه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۲۸.    



جعبه ابزار