انتخاب همسر در اسلام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: انتخاب همسر، اسلام،
نگاه به نامحرم، صحبت کردن با نامحرم، شناخت.
پرسش: اگر حرف زدن و نگاه کردن به نامحرم
گناه است، در
دین اسلام چگونه همسر دلخواه را باید انتخاب کرد و ارتباط برقرار کرد؟
پاسخ: نگاه کردن به نامحرم و صحبت کردن با او در چهارچوبی که اسلام تعیین کرده است، هیچ اشکالی ندارد. از آنجایی که دختر و پسر دو جنس مخالف هستند و نسبت به یکدیگر جاذبه دارند، تعیین برخی ضوابط از سوی اسلام برای روابط دختر و پسر به خاطر این است که این روابط به حاکمیت
شهوت بر روابط و اجتماع منجر نگردد.
پس لازم و ضروری است که دختر و پسر یکدیگر را ببینند، اگر مورد پسند واقع شدند، رسماً به
خواستگاری بروند و چه بسیار نمونههایی که به خاطر دقت نکردن در این مسئله،
ازدواج ناموفق و نافرجامی داشتند. در مورد صحبت کردن با نامحرم در امر ازدواج، اسلام باز این اجازه را داده که دختر و پسر با هم صحبت کنند و از آرا و افکار یکدیگر مطلع گردند.
سؤال مطرح شده در واقع ترکیبی از دو سؤال میباشد که هر کدام جواب مخصوص به خود را دارد.
سؤال اول: آیا در دین اسلام نگاه کردن و صحبت کردن با نامحرم مطلقاً اشکال دارد؟
سؤال دوم:
حکم نگاه کردن و صحبت کردن با کسی که میخواهیم با او ازدواج کنیم، چیست؟
جواب سؤال اول:باید توجه داشت که
اسلام صحبت کردن با نامحرم و نگاه کردن به نامحرم را به طور مطلق
حرام نکرده؛ چراکه
انسان یک موجود اجتماعی است و ناگزیر از برخی ارتباطات، در اسلام برای ارتباط با نامحرم (کلامی و دیداری) یکسری ضوابط و قوانین وضع شده که به طور قطع این قوانین و مقررات در راستای به
کمال رسیدن انسان وضع شده است؛ یعنی یک سازگاری بین تکوین (ساختار جسم و
روح) و
تشریع (قانونگذاری) وجود دارد و همه احکام اسلام براساس نظام
خلقت انسان و
جهان وضع شده است.
خداوند متعال درباره این تطابق چنین میفرماید: «
فَاَقِم وَجهک للدین حنیفاً فطره اللهِ التی فَطَرَ الناسَ علیها لا تبدیلَ لخلقِ اللهِ ذلک الدین القیم و لکنَّ اکثر النّاس لا یعلمون؛
پس تو روی به جانب آیین پاک اسلام آور و پیوسته از طریق
دین خدا که فطرت خلق را بر آن آفریده است، پیروی کن که هیچ تغییری در خلقت خداوند نباید داد، این است آیین استوار
حق و لکن اکثر مردم از
حقیقت آن آگاه نیستند». (ترجمه الهی قمشهای)
براساس این دیدگاه اگر چیزی حرام شده، قطعاً برای انسان مضر بوده و اگر چیزی
واجب شده، برای او لازم و مفید و ضروری است. در نتیجه ریشه قوانین الهی به نیاز خود انسان برمیگردد، نه به خداوندی که کمال مطلق است و بینیاز.
با این توضیح کوتاه که داده شده در مورد سؤال اول باید بگوییم که نگاه کردن به نامحرم و صحبت کردن با او در چهارچوبی که اسلام تعیین کرده است، هیچ اشکالی ندارد. از آنجایی که دختر و پسر دو جنس مخالف هستند، نسبت به یکدیگر
جاذبه دارند و تعیین این ضوابط از سوی اسلام برای روابط دختر و پسر به خاطر این است که این روابط به حاکمیت شهوت بر روابط و اجتماع منجر نگردد؛ مثلاً در اسلام آمده که ارتباط کلامی با نامحرم به قصد لذت نباشد؛ اما برای ارتباطهای ضروری با رعایت اصول و ضوابط اسلامی هیچ اشکالی ندارد.
جواب پرسش دوم:ازدواج یک میثاق مقدس آسمانی است که دختر و پسر دو رکن اساسی این میثاق
مقدس هستند. طبیعی است که دختر و پسر باید یکدیگر را انتخاب کنند و انتخاب بدون شناخت میسر نیست و
شناخت بدون ارتباط امکانپذیر نیست؛ ازاینرو اسلام به دختر و پسری که قصد
ازدواج دارند، اجازه داده که به صورت همدیگر نگاه کرده و خوب یکدیگر را ببینند. به این
احادیث توجه کنید:
۱. مردی به حضرت صادق (علیهالسلام) عرض کرد: آیا مرد میتواند به زنی که قصد دارد با او ازدواج نماید، نگاه کند و مو و زیباییهایش را ببیند؟ فرمود: در صورتی که در نگاه کردن قصد لذتجویی نداشته باشد، مانعی ندارد.
۲. شخصی به
امام صادق (علیهالسلام) عرض کرد: مردی قصد دارد با زنی ازدواج کند، آیا جایز است به او نگاه کند؟ فرمود: آری؛
زن نیز میتواند لباس نازک بپوشد تا مرد درست او را ببیند؛ زیرا مرد، زن را با قیمت سنگینی به دست میآورد.
آری لازم و ضروری است که دختر و پسر یکدیگر را ببینند، اگر مورد پسند واقع شدند، رسماً به
خواستگاری بروند و چه بسیار نمونههایی که به خاطر دقت نکردن در این مسئله، ازدواج ناموفق و نافرجامی داشتند.
اما در مورد صحبت کردن با نامحرم در امر ازدواج، اسلام باز این اجازه را داده که دختر و پسر با هم صحبت کنند و از آراء و افکار یکدیگر مطلع گردند.
در پایان
تذکر چند نکته لازم است:
باید پیش از انجام هر کاری نسبت به آن کار شناخت و
آگاهی و اطلاعات کافی به دست آوریم و «بیگدار به
آب نزنیم»؛ مخصوصاً در امر مهمی مانند ازدواج؛
توجه به ملاکهای اسلامی و انسانی در
انتخاب همسر باید عمیقاً مورد توجه قرار گیرد؛
صحبت کردن دختر و پسر تنها راه
شناخت نیست و باید قبول داشته باشیم که با صحبت کردن و نگاه کردن تنها بخشی از انتخاب را انجام دادهایم و چه بسیار کسانی که در صحبت بسیار خوشکلام اما در
عمل ...؛
در انتخاب همسر علاوه بر استفاده از ارتباط کلامی و دیداری با خواستگار باید از شیوههایی مانند تحقیق و بررسی، استفاده از تجارب
والدین و دیگر افراد دلسوز،
مشورت و ... نیز بهره گرفت.
۱. روابط اجتماعی دختران و پسران، چرا و چگونه؛ علی آذر تاج، رشت، انتشارات: نشر حقشناسی. ۱۳۸۱ ش.
۲. ازدواج آسان و شیوه همسرداری، محمد محمدی اشتهاردی، انتشارات نبوی، چاپ اول، ۱۳۷۱ ش.
۳. آیینه ازدواج و روابط همسران، سید ضیاءالدین صدری، انتشارات: انجمن اولیا و مربیان جمهوری اسلامی ایران، تهران، ۱۳۷۳ ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «انتخاب همسر در اسلام»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۷/۱۲.