• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

انتخاب همسر در اسلام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: انتخاب همسر، اسلام، نگاه به نامحرم، صحبت کردن با نامحرم، شناخت.

پرسش: اگر حرف زدن و نگاه کردن به نامحرم گناه است، در دین اسلام چگونه همسر دلخواه را باید انتخاب کرد و ارتباط برقرار کرد؟

پاسخ: نگاه کردن به نامحرم و صحبت کردن با او در چهارچوبی که اسلام تعیین کرده است، هیچ اشکالی ندارد. از آن‌جایی که دختر و پسر دو جنس مخالف هستند و نسبت به یک‌دیگر جاذبه دارند، تعیین برخی ضوابط از سوی اسلام برای روابط دختر و پسر به خاطر این است که این روابط به حاکمیت شهوت بر روابط و اجتماع منجر نگردد.
پس لازم و ضروری است که دختر و پسر یک‌دیگر را ببینند، اگر مورد پسند واقع شدند، رسماً به خواستگاری بروند و چه بسیار نمونه‌هایی که به خاطر دقت نکردن در این مسئله، ازدواج ناموفق و نافرجامی داشتند. در مورد صحبت کردن با نامحرم در امر ازدواج، اسلام باز این اجازه را داده که دختر و پسر با هم صحبت کنند و از آرا و افکار یک‌دیگر مطلع گردند.



سؤال مطرح شده در واقع ترکیبی از دو سؤال می‌باشد که هر کدام جواب مخصوص به خود را دارد.
سؤال اول: آیا در دین اسلام نگاه کردن و صحبت کردن با نامحرم مطلقاً اشکال دارد؟
سؤال دوم: حکم نگاه کردن و صحبت کردن با کسی که می‌خواهیم با او ازدواج کنیم، چیست؟


جواب سؤال اول:
باید توجه داشت که اسلام صحبت کردن با نامحرم و نگاه کردن به نامحرم را به طور مطلق حرام نکرده؛ چراکه انسان یک موجود اجتماعی است و ناگزیر از برخی ارتباطات، در اسلام برای ارتباط با نامحرم (کلامی و دیداری) یک‌سری ضوابط و قوانین وضع شده که به طور قطع این قوانین و مقررات در راستای به کمال رسیدن انسان وضع شده است؛ یعنی یک سازگاری بین تکوین (ساختار جسم و روح) و تشریع (قانون‌گذاری) وجود دارد و همه احکام اسلام براساس نظام خلقت انسان و جهان وضع شده است.
[۱] شجاعی، محمد، درّ و صدف، ص۲۵، انتشارات نشر محیی، چاپ اول، ۱۳۷۶.


۲.۱ - سخن خداوند متعال

خداوند متعال درباره این تطابق چنین می‌فرماید: «فَاَقِم وَجهک للدین حنیفاً فطره اللهِ التی فَطَرَ الناسَ علیها لا تبدیلَ لخلقِ اللهِ ذلک الدین القیم و لکنَّ اکثر النّاس لا یعلمون؛ پس تو روی به جانب آیین پاک اسلام آور و پیوسته از طریق دین خدا که فطرت خلق را بر آن آفریده است، پیروی کن که هیچ تغییری در خلقت خداوند نباید داد، این است آیین استوار حق و لکن اکثر مردم از حقیقت آن آگاه نیستند». (ترجمه الهی قمشه‌ای)
براساس این دیدگاه اگر چیزی حرام شده، قطعاً برای انسان مضر بوده و اگر چیزی واجب شده، برای او لازم و مفید و ضروری است. در نتیجه ریشه قوانین الهی به نیاز خود انسان برمی‌گردد، نه به خداوندی که کمال مطلق است و بی‌نیاز.
[۳] شجاعی، محمد، درّ و صدف، ص۲۶، انتشارات نشر محیی، چاپ اول، ۱۳۷۶.


۲.۲ - حدود ارتباط با نامحرم

با این توضیح کوتاه که داده شده در مورد سؤال اول باید بگوییم که نگاه کردن به نامحرم و صحبت کردن با او در چهارچوبی که اسلام تعیین کرده است، هیچ اشکالی ندارد. از آن‌جایی که دختر و پسر دو جنس مخالف هستند، نسبت به یک‌دیگر جاذبه دارند و تعیین این ضوابط از سوی اسلام برای روابط دختر و پسر به خاطر این است که این روابط به حاکمیت شهوت بر روابط و اجتماع منجر نگردد؛ مثلاً در اسلام آمده که ارتباط کلامی با نامحرم به قصد لذت نباشد؛ اما برای ارتباط‌های ضروری با رعایت اصول و ضوابط اسلامی هیچ اشکالی ندارد.


جواب پرسش دوم:
ازدواج یک میثاق مقدس آسمانی است که دختر و پسر دو رکن اساسی این میثاق مقدس هستند. طبیعی است که دختر و پسر باید یک‌دیگر را انتخاب کنند و انتخاب بدون شناخت میسر نیست و شناخت بدون ارتباط امکان‌پذیر نیست؛ ازاین‌رو اسلام به دختر و پسری که قصد ازدواج دارند، اجازه داده که به صورت هم‌دیگر نگاه کرده و خوب یک‌دیگر را ببینند. به این احادیث توجه کنید:

۳.۱ - حدیث اول

۱. مردی به حضرت صادق (علیه‌السلام) عرض کرد: آیا مرد می‌تواند به زنی که قصد دارد با او ازدواج نماید، نگاه کند و مو و زیبایی‌هایش را ببیند؟ فرمود: در صورتی که در نگاه کردن قصد لذت‌جویی نداشته باشد، مانعی ندارد.
[۴] امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، ص۹۱۲، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۹.


۳.۲ - حدیث دوم

۲. شخصی به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کرد: مردی قصد دارد با زنی ازدواج کند، آیا جایز است به او نگاه کند؟ فرمود: آری؛ زن نیز می‌تواند لباس نازک بپوشد تا مرد درست او را ببیند؛ زیرا مرد، زن را با قیمت سنگینی به دست می‌آورد.
[۵] امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، ص۱۱۳، نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۹.

آری لازم و ضروری است که دختر و پسر یک‌دیگر را ببینند، اگر مورد پسند واقع شدند، رسماً به خواستگاری بروند و چه بسیار نمونه‌هایی که به خاطر دقت نکردن در این مسئله، ازدواج ناموفق و نافرجامی داشتند.
اما در مورد صحبت کردن با نامحرم در امر ازدواج، اسلام باز این اجازه را داده که دختر و پسر با هم صحبت کنند و از آراء و افکار یک‌دیگر مطلع گردند.


در پایان تذکر چند نکته لازم است:

۴.۱ - آگاهی نسبت به انجام هر کاری

باید پیش از انجام هر کاری نسبت به آن کار شناخت و آگاهی و اطلاعات کافی به دست آوریم و «بی‌گدار به آب نزنیم»؛ مخصوصاً در امر مهمی مانند ازدواج؛

۴.۲ - توجه به ملاک‌های انتخاب همسر

توجه به ملاک‌های اسلامی و انسانی در انتخاب همسر باید عمیقاً مورد توجه قرار گیرد؛

۴.۳ - راه شناخت همسر

صحبت کردن دختر و پسر تنها راه شناخت نیست و باید قبول داشته باشیم که با صحبت کردن و نگاه کردن تنها بخشی از انتخاب را انجام داده‌ایم و چه بسیار کسانی که در صحبت بسیار خوش‌کلام اما در عمل ...؛

۴.۴ - شیوه‌های انتخاب همسر

در انتخاب همسر علاوه بر استفاده از ارتباط کلامی و دیداری با خواستگار باید از شیوه‌هایی مانند تحقیق و بررسی، استفاده از تجارب والدین و دیگر افراد دلسوز، مشورت و ... نیز بهره گرفت.


۱. روابط اجتماعی دختران و پسران، چرا و چگونه؛ علی آذر تاج، رشت، انتشارات: نشر حق‌شناسی. ۱۳۸۱ ش.
۲. ازدواج آسان و شیوه همسرداری، محمد محمدی اشتهاردی، انتشارات نبوی، چاپ اول، ۱۳۷۱ ش.
۳. آیینه ازدواج و روابط همسران، سید ضیاء‌الدین صدری، انتشارات: انجمن اولیا و مربیان جمهوری اسلامی ایران، تهران، ۱۳۷۳ ش.


۱. شجاعی، محمد، درّ و صدف، ص۲۵، انتشارات نشر محیی، چاپ اول، ۱۳۷۶.
۲. روم/سوره۳۰، آیه۳۰.    
۳. شجاعی، محمد، درّ و صدف، ص۲۶، انتشارات نشر محیی، چاپ اول، ۱۳۷۶.
۴. امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، ص۹۱۲، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۹.
۵. امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، ص۱۱۳، نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۹.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «انتخاب همسر در اسلام»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۷/۱۲.    



جعبه ابزار