• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

القائات سبوحی و هیمان شهودی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: عشق، القائات، القاء سبوحی، هیم، هیمان شهودی، نفث روحی، القای رحمانی، القای شیطانی.

پرسش: القائات سبوحی و هیمان شهودی به چه صورت است؟

پاسخ: «القائات سبوحی» اصطلاحی عرفانی است؛ در نزد عارفان القائات به معنای آن چیزی است که بر قلب انسان وارد می‌شود و «هیمان شهودی» در اصطلاح عرفان، عبارت از حیرت و محو شدن در تلاطم امواج وجود حق؛ قرار گرفتن در پرتو انوار و تجلیات الهی و استغراق در آن تجلیات است.



«القائات» جمع «القاء» در لغت به معنای یاد دادن، آموختن و افکندن می‌آید. «سبوح» از ریشه «سبح» است و به معنای پاک، منزه و ستایش شده است؛ و چون تسبیح حقیقی مخصوص خداوند است، هرگاه سبوح گفته شود مقصود خداوند متعال است.
[۱] معین، محمد، فرهنگ معین، یک جلدی، ماده القاء و سبوح.
[۲] معلوف، لودیس، المنجد، ترجمه، بندر ریگی، محمد، ماده لقی و سبح.

«القائات سبوحی» اصطلاحی عرفانی است؛ در نزد عارفان القائات به معنای آن چیزی است که بر قلب انسان وارد می‌شود؛ آن یا صحیح است یا فاسد؛ و القای صحیح هم یا الهی ربانی است که متعلق به علوم و معارف است، و یا ملکی روحانی است که مشوق و انگیزه بر طاعت است. القای فاسد هم یا نفسانی است که در آن فقط بهره و حظ نفس وجود دارد که آن را « هاجس » می‌نامند؛ و یا شیطانی است که دعوت به معصیت می‌کند که «الشیطان یعدکم الفقر و یامرکم بالفحشاء» که «وسواس» نامیده می‌شود.
[۳] فناری، شمس الدین محمد حمزه، مصباح الانس بین المعقول و المشهود، ص۱۴۶، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ۲۰۱۰م.



به بیان دیگر، القا بر دو قسم است: یکی القای رحمانی ، دیگری القای شیطانی ؛ و هر یک از آنها یا بدون واسطه است، یا با واسطه؛ قسم اول (القای رحمانی بدون واسطه) القایی است که بر وجه خاص رحمانی حاصل می‌شود؛ یعنی القایی رحمانی و ربانی است که منزه از مقتضای اسم المضل است؛ یعنی مبرای از القائات شیطانی است؛ و مراد از «القای سبوحی» همین است. دوم القای رحمانی با واسطه است که عبارت از القایی است که ابتدا افاضه می‌شود بر عقل اول و بعد بر ارواح قدسیه و بعد بر نفوس حیوانی منطبع که از آن به « نفث روحی » تعبیر می‌آورند.
[۴] قیصری، داود، شرح فصوص الحکم، ص۳۱۴، تهران، علمی و فرهنگی، چاپ: اول، ۱۳۷۵ش.
مقصود از تفکرات عقلی، اندیشیدن‌هایی است که مبتنی بر برهان و دلیل محکم باشد.


«هیمان» از ریشه «هیم» به معنای تشنگی شدید، عشق و سرگردانی است.
[۵] معلوف، لوئیس، المنجد، ماده هیم.
شهود به معنای مشاهده و دیدن و گواه است. «هیمان شهودی» در اصطلاح عرفان، عبارت از حیرت و محو شدن در تلاطم امواج وجود حق؛ قرار گرفتن در پرتو انوار و تجلیات الهی و استغراق در آن تجلیات است.
خلاصه این که عبد در مراتب و درجات سیر و سلوک و تلالؤ و تجلی انوار حق بر دل او و قرب و اتصال به انوار ملکوتی الهی آن چنان در وادی توحید گم گردد و غرق در امواج دریای بی پایان توحید الهی گردد که از خود و از ما سوی الله چشم پوشد و عالم و آدم را فراموش کند.


۱. معین، محمد، فرهنگ معین، یک جلدی، ماده القاء و سبوح.
۲. معلوف، لودیس، المنجد، ترجمه، بندر ریگی، محمد، ماده لقی و سبح.
۳. فناری، شمس الدین محمد حمزه، مصباح الانس بین المعقول و المشهود، ص۱۴۶، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ۲۰۱۰م.
۴. قیصری، داود، شرح فصوص الحکم، ص۳۱۴، تهران، علمی و فرهنگی، چاپ: اول، ۱۳۷۵ش.
۵. معلوف، لوئیس، المنجد، ماده هیم.
۶. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، ج۱، ص۵۴۷.    
۷. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم ج۱۱، ۳۰۹.    
۸. سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۳، ص۲۱۸۷، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «القائات سبوحی و هیمان شهودی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۲/۲۹.    



جعبه ابزار