• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

الفاظ در نگاه ادبی و منطقی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: بحث‌های منطقی‌، بحث‌های ادبی، موضوع الفاظ، منطق.

پرسش: چه تفاوتی میان بحث‌های منطقی و ادبی درباره موضوع الفاظ وجود دارد؟ چون هم در منطق از الفاظ بحث می‌شود و هم در ادبیات.




تفاوت بحث الفاظ در نگاه ادبی و منطقی را می‌توان با دو عنوان تفاوت‌های کلی و جزئی مورد بررسی قرار داد.

۱.۱ - تفاوت‌های کلی



۱.۱.۱ - اول

رسالت اصلی علم منطق بحث از مفاهیم کلی است و بسیاری از منطقیون تصریح کرده‌اند که سنخ قضایای منطقی از سنخ قضایای طبیعی است. از آن‌جا که برقراری مفاهیم بین مردم و نقل افکار غالباً از طریق لفظ صورت می‌پذیرد، ازاین‌رو به ناچار در علم منطق از الفاظ نیز بحث می‌شود. حال آن‌که در ادبیات و لغت، الفاظ خود موضوع اصلی این علوم هستند.

۱.۱.۲ - دوم

تفاوت دیگر آن است که در علم منطق از الفاظ و لغات از یک جهت کلی بحث می‌شود و قواعد و موضوعاتی که بیان می‌شود، اختصاص به یک زبان خاص ندارد؛ چنان‌چه گفته می‌شود، علم منطق از یک جهت عامه به بحث در مورد الفاظ می‌پردازد؛ ولی در ادبیات، لغات و الفاظ تنها براساس قواعد مندرج در خود آن زبان مورد بررسی قرار می‌گیرند؛ و قواعد هر زبان در مورد الفاظ متفاوت از دیگر زبان‌هاست.

۱.۲ - تفاوت‌های جزئی

از آن‌جا که در علم منطق اصالت بحث با مفاهیم و معانی است، ازاین‌رو مباحثی مانند دلالت تضمنی و التزامی و هم‌چنین رابطه بین مفاهیم، مانند تخالف، تماثل و تقابل‌های چهارگانه بین نیز مطرح می‌گردد؛ در حالی‌ که در ادبیات هیچ‌گاه یک بحث مجزا از این موارد صورت نمی‌گیرد.


۱. مظفر، محمدرضا، المنطق، تصحیح علی شیروانی، ج۱، ص۳۹ و ۴۰، مؤسسه انتشارات دار العلم، قم ۱۳۸۲ش.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «الفاظ در نگاه ادبی و منطقی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱/۱۶.    



جعبه ابزار