اصحاب پیامبر و شهدا کربلا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اصحاب،
شهدای کربلا،
حضرت محمد،
عاشورا.
پرسش: چند نفر از شهدای
قیام امام حسین (علیهالسّلام) از اصحاب رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بودند؟
پاسخ: آنچه که در میان عاشورا پژوهان متاخر و بر اثر تحقیقات آنان مشهور شده، این است که در میان یاران امام حسین (علیهالسّلام)، پنج نفر از
اصحاب پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بودهاند که در جریان نهضت عاشورا به شهادت رسیدند. این پنج نفر؛
انس بن حرث،
هانی بن عروه،
مسلم بن عوسجه،
حبیب بن مظاهر و
عبدالله بن یقطر میباشند.
با توجه به این که قیام امام حسین (علیهالسّلام) در سال شصت و یک هجری اتفاق افتاد، اگرچه وجود برخی از صحابه پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) در میان
یاران امام حسین (علیهالسّلام) دور از واقع نیست؛ زیرا همسن و سالهای امام و کسانی که چند سالی از ایشان از نظر سنی بزرگتر بودند، زمان حضرت رسول (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) را درک کرده بودند و در زمان واقعه کربلا، بیشتر از شصت سال سن داشتند. اما اگر از صحابه پیامبر اسلام هم کسی در میان یاران ابا عبدالله وجود نداشت، چیزی از حقانیت قیام عاشورا کم نمیکرد؛ به دلیل آن که صحابه پیامبر اکثرا -به جهت فاصله زمانی عاشورا با زمان رسول خدا- یا در قید حیات نبودند و یا سن آنها زیاد بود که به جهت کهولت سن نمیتوانستند در
جنگ شرکت کنند. در عین حال، در میان یاران امام حسین (علیهالسّلام) نام پنج نفر از اصحاب پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) ذکر شده است که در زمره شهیدان کربلا محسوب میشوند. این پنج نفر از این قراراند:
سماوی در کتاب "ابصار العین فی انصار الحسین" نام انس بن حارث را جزو شهدای کربلا میآورد.
شیخ طوسی ایشان را هم جزو اصحاب رسول الله (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) آورده،
و هم جزو کسانی که با امام حسین (علیهالسّلام) به شهادت رسیده است،
و هنگامی که در ردیف اصحاب پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) میآورد، تذکر میدهد که وی در رکاب
امام حسین (علیهالسّلام) به شهادت رسیده است. وی آن چنان بزرگ مرتبه و مشهور بوده است که به نقل علامه
محسن امین در
اعیان الشیعه ،
کمیت بن زید ؛ شاعر معروف اهل بیت (علیهالسّلام) از او در اشعارش نام برده است، آن جا که میگوید:
سوی عصبة فیهم حبیب معفر ••• قضی نحبه و الکاهلی مرمل
حبیب بن مظهر از
اصحاب حضرت رسول (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) و از بزرگترین یاران
امام علی (علیهالسّلام) است که در هر سه
جنگ صفین،
نهروان و
جمل شرکت داشت.
شیخ طوسی وی را جزو اصحاب پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) نیاورده است، اگر چه از او در یاران و اصحاب امام علی (علیهالسّلام) و
امام حسن و
امام حسین (علیهالسّلام) نام برده است.
برخی از علما؛ مانند صاحب کتاب
ابصار العین، نام او را در شمار، اصحاب رسول الله (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) آوردهاند که در
کربلا شهید شدهاند.
مسلم بن عوسجه در کتاب
ابصار العین جزو اصحاب پیامبر و امام علی (علیهالسّلام) به شمار رفته است،
علامه محسن امین نیز در کتاب اعیان الشیعه در بیان اصحاب امام حسین (علیهالسّلام)، از وی به عنوان صحابی یاد میکند.
هانی بن عروه یکی دیگر از کسانی که جزو اصحاب پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) شمرده شده است، هانی بن عروه است. وی پیر و بزرگ
قبیله مرادی بود که در رکاب امیرالمؤمنین علی (علیهالسّلام) در سه جنگ آن حضرت شرکت کرده بود. (مرحوم
سماوی نام ایشان را جزو اصحاب پیامبر آورده است. و از نظر سنی با توجه به این که هانی، پیر و شیخ قبیله خود بود و چندین سال از امام حسین (علیهالسّلام) بزرگتر بوده است، بعید نیست که از اصحاب پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بوده باشد.)
عبدالله بن بقطر (یقطر) عمیری برادر رضاعی امام حسین (علیهالسّلام) است.
پدرش "بقطر (یقطر) " خادم پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بود. وی نامهای از امام برای
مسلم بن عقیل در
کوفه برد که دستگیر شده و در همان جا توسط
ابن زیاد به شهادت رسید. (اگر چه نام ایشان در کتابهای رجالی جزء اصحاب پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) نیامده است، ولی با توجه به این که ایشان برادر رضاعی حضرت بوده و پدرش خادم پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بوده است، چنین نسبتی بعید نیست، لذا در کتاب "
ابصار العین" نام ایشان نیز، جزو اصحاب پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) امده است.)
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «اصحاب پیامبر و شهدا کربلا»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱/۵.