ازدواج موقت در حکومت اسلامی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ازدواج موقت، حکومت اسلامی، حوزه، فرهنگ‌سازی.
پرسش: چرا حکومت اسلامی و حوزه درباره سازمان‌دهی و فرهنگ‌سازی ازدواج موقت کاری نمی‌کند؟ چرا این‌قدر مصلحت‌اندیشی می‌کنیم؟
پاسخ: درباره مسئله ازدواج موقت ـ و با توجه به نکاتی که در ذیل می‌آید ـ باید بگوییم که قبول داریم در سیر این امر، سستی محسوس است؛ اما از طرفی هم نمی‌توان آسیب‌های این امر، شبهات، دید اجتماعی و عرفی و ... را نادیده گرفت.
ازدواج موقت اگرچه مثل
ازدواج دائم، شرعی و مورد تأیید شرع است، اما پیوسته موانع خودساخته و دیگرساخته سد راه آن شده است.
مخالفت علمای سنی تا جایی که برخی آن را با
زنا یکی دانسته‌اند.
ایجاد
شبهه و
تردید در اصل
احادیث این ازدواج از طرف
دشمنان و مخالفان این ازدواج.
مجازات
عمر «خلیفه دوم» نسبت به افرادی که به این
ازدواج اقدام می‌نمودند.
شعارهای فمنیستی در قالب سخن‌رانی، مقاله،
کتاب، ترجمه و معرفی ازدواج موقت به عنوان مانع جدی برای تساوی
حقوق مرد و زن.
این گرایش‌ها تا حدودی وقت و
ذهن محققان و اساتید را اشغال می‌کند. (چون گرایش‌های افراطی فمنیستی‌ها آسیب‌های زیادی برای افراد، اجتماع،
خانواده،
اخلاق، و... به بار می‌آورند. برای
مطالعه بیش‌تر به کتاب‌های دفتر مطالعات و تحقیقات
زنان رجوع کنید).
رسومات،
فرهنگ و دید مردم نسبت به این
ازدواج.
تضییع حقوق برخی زنان (مثلاً زن بچه‌دار شده و مرد او را ترک کرده).
هوس‌رانی برخی
مردان و تضییع حقوق خانواده و سست شدن بنیاد خانواده.
برخی مردان با کوچک‌ترین اختلافی با همسرانشان، به این ازدواج‌ها پناه می‌برند و برخی نیز از آن به دید منبع هوس‌رانی می‌نگرند که این مخالف با
رشد معنوی و اخلاقی افراد در جامعه است. پس مصلحت‌اندیشی به خاطر تضییع نشدن
حق دیگران و مسائل فوق است.
این موانع همگی دست به دست هم داده و مانع اجرای این امر شده است؛ به عنوان مثال به نامه‌هایی که به همین مرکز رسیده توجه کنید، برخی مثل شما دغدغه اجرای این امر را دارند و برخی درباره این ازدواج سؤالاتی مطرح می‌کنند و شبهاتی دارند؛ مثلاً آن را مخالف نظر
دین،
عدالت الهی، تحکیم
رابطه زناشویی در ازدواج دائم،
عزت زنان و... می‌دانند؛ این نشان‌دهنده این است که جامعه هنوز کشش مطرح کردن این موارد ازدواج به شکل رایج را ندارد؛ البته الان نیز این ازدواج در حال اجراست؛ یعنی افرادی که طبق شرایط شرعی به محضرهای ازدواج بروند، آن‌جا
عقد آن‌ها خوانده می‌شود و با آنان مخالفتی نمی‌شود.
روشن است که امری که با آن مخالفت شده و نگرش مردم و عرف نسبت به آن مثبت نیست، زمان می‌برد که تغییر کند (همان‌گونه که تدریجی نگرش منفی شده، تدریجی نیز باید نگرش‌ها تغییر کند) و این امر وظیفه همه افراد فرهنگی دلسوز است.
با این امر نباید به شکل افراطی برخورد کرد؛ چون باعث تعطیل شدن این ازدواج و تأخیر آن می‌شود و مردم بدبین‌تر می‌گردند. بنابراین لازم است اقشار فرهنگی متدین با آسیب‌شناسی
انسان به بیان ادله، پاسخ به شبهات، تحلیل موانع، بیان پی‌آمدهای مثبت آن در قالب
مقاله، فیلم، سریال،
کتاب، سخن‌رانی، همایش و نشست‌ها، زمینه فرهنگ‌سازی آن را ایجاد کنند. مسلماً رسانه‌ها،
حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها، دبیران، مشاوران امر ازدواج و خانواده، جامعه‌شناسان و روان‌شناسان نقش بسزایی در این امر می‌توانند ایفا کنند. متأسفانه افراد زیادی هستند که دغدغه این امر را دارند؛ اما برای اجرای صحیح آن حتی یک قدم مثبت (مقاله، گفت‌وگو،...) برنمی‌دارند.
خوش‌بختانه اخیراً مقاله‌ها و کتاب‌های زیادی بحث این ازدواج را مطرح نموده‌اند و زمینه اجرای آن را به شکل صحیح فراهم می‌کنند، برخی از آن به شرح ذیل است.
۱. مقاله‌هایی در ۱۲ شمارة هفته‌نامه پرتو نوشته شده (شماره ۱۲ و آخرین شماره این مقاله در تاریخ ۱۲/۱۲/۱۳۸۳ منتشر شد).
۲. نشر و تدوین
استفتائات و پرسش‌های فقهی در این باره؛ مثل کتاب
احکام بانوان نوشته ابوالقاسم علیان‌نژاد، نشر مدرسه امام علی بن ابی‌طالب (در درس خارج فقه
آیت‌الله مکارم شیرازی سال ۱۳۸۳ به این موضوع پرداخته شد).
۳. روایاتی درباره متعه یا ازدواج موقت، نوشته شیخ مفید، ترجمه سید حسین نجفی یزدی، نشر ناظرین.
۴.
نظام حقوق زن در اسلام، استاد
شهید مطهری، نشر صدرا (پیوسته این کتاب تجدید چاپ شده است).
۵.
احکام ازدواج دائم و موقت، سید حجت موسوی خویی، نشر نسیم انتظار.
۶. حوراء، ماه‌نامه علمی فرهنگی اجتماعی زنان، شماره ۱۴، تیر و مرداد ۱۳۸۴، ازدواج موقت و هم‌زیستی بدون ازدواج غرب، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
با توجه به نکات فوق باید بگوییم که قبول داریم، در سیر این امر، سستی محسوس است؛ اما از طرفی هم نمی‌توان آسیب‌های این امر، شبهات، دید اجتماعی و عرفی و ... را نادیده گرفت.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ازدواج موقت در حکومت اسلامی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۷/۲۱.
