آیه 101 سوره توبه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: نفاق ،
اعمال بندگان، تعالیم الاهی،
علم غیب ،
آگاهی ، منافقان.
پرسش: در آیه ۱۰۱سوره
توبه خداوند می‌فرماید: تو از نفاق آنان آگاه نیستی در آیه ۱۰۵ همین
سوره می‌فرماید: هرچه انجام دهید، خداوند و رسولش و
مؤمنان آگاه می‌شوند، آیا این تناقض نیست؟
پاسخ:
خداوند در آیه ۱۰۱ سوره توبه
می‌فرماید:" و از (میان)
اعراب بادیه‌نشین که اطراف شما هستند، جمعی منافق‌اند و از اهل
مدینه (نیز)، گروهی سخت به نفاق پایبندند. تو آنها را نمی‌شناسی؛ ولی ما آنها را می‌شناسیم. به‌زودی آنها را دو بار
مجازات می‌کنیم (مجازاتی با رسوایی در
دنیا و مجازاتی هنگام
مرگ )؛ سپس به‌سوی مجازات بزرگی (در
قیامت ) فرستاده می‌شوند.
و باز خداوند در آیه ۱۰۵
سوره توبه می‌فرماید: بگو: «عمل کنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را می‌بینند! و به‌زودی به‌سوی دانای نهان و آشکار، بازگردانده می‌شوید و شما را به آنچه
عمل می‌کردید، خبر می‌دهد»!
در پاسخ به این سؤال که آیا بین این دو آیه تنافی نیست، باید گفت:
در آیه اول خداوند می‌فرماید: "ای پیامبر در اطراف تو منافقانی هستند که تو نمی‌شناسی." مسلم است که شخص منافق طوری عمل می‌کند که هیچ کس او را نشناسد؛ پس شناخته نشدن منافق مطلبی عادی است؛ اما در آیه دیگر می‌فرماید:" هرچه عمل کنید خدا و رسولش و مؤمنان می‌بینند."
باید توجه داشت که در این آیه، صحبت از دیدن عمل است نه دیدن نیات و نفاق
منافق در اعمالش ظاهر نیست؛ بلکه در
نیت و درونش است. پس آنچه در
آیه اول ندانستن آن به پیامبر نسبت داده شده است نفاق مخفی منافقان است و آنچه در آیه بعد دیدنش به
پیامبر نسبت داده شده است، اعمال بندگان است.
جواب دقیق‌تر آن است که پیامبر گرامی
اسلام و هر یک از اولیای خدا و
ائمه معصومان ـ علیهم‌السلام ـ از پیش خود هیچ علم غیبی ندارند؛ بلکه آنچه می‌دانند از خزانه
علم خدا و توسط
ذات باری تعالی به آنان الهام می‌شود. به عبارت دیگر، ایشان مستقلاً چیزی نمی‌دانند؛ بلکه آنچه دارند، تعلیم خداوند است. پس با این‌که پیامبر در مراحل بعد به‌طور قطع، منافقان را می‌شناسد، صحیح است که خداوند به او در ابتدا بفرماید " تو نمی‌شناسی."
بنابراین پیامبر در ابتدا نه‌تنها منافقان را نمی‌شناخت، بلکه دیگر مطالب را نیز نمی‌دانست و همه را به الهام خداوند فراگرفت.
خداوند به پیامبر می‌فرماید:" همان‌گونه (که بر پیامبران پیشین وحی فرستادیم) بر تو نیز روحی را به فرمان خود وحی کردیم، تو پیش از این نمی‌دانستی کتاب و
ایمان چیست (و از محتوای قرآن آگاه نبودی)؛ ولی ما آن را نوری قرار دادیم که به‌وسیله آن هر کس از
بندگان خویش را بخواهیم
هدایت می‌کنیم و تو مسلماً به‌سوی راه راست هدایت می‌کنی."
و در آیه دیگر می‌فرماید:"تو نمی‌دانی شاید خداوند بعد از این، وضع تازه (و وسیله اصلاحی) فراهم کند!"
اما در آیات دیگر صحبت از
آیات کبرای الاهی است که خداوند به پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نشان داده است، آیاتی که به احدی ارائه نکرده است. خداوند می‌فرماید:" هر آینه از نشانه‌های بزرگ‌تر پروردگار خویش بدید."
پس گرچه پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ ابتداءً چیزی نمی‌داند، اما به
تعلیم الاهی، بزرگ‌ترین آیاتی که احدی برآن اطلاع نداشت، مطلع شده بود.
پایگاه اسلام کوئست.
