تقسیم‌بندی چهارگانه برنامه زندگی توسط امام رضا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: برنامه‌ریزی، تقسیم‌بندی، ساعات شبانه،روز
لذت‌های حلال.
پرسش: در تقسیم‌بندی چهارگانه برنامه زندگی توسط
امام رضا (علیه‌السّلام)؛ توجه به کدام قسمت باعث کسب توانایی برای سایر قسمت‌ها می‌شود؟
پاسخ: یکی از نقاط مشترک روایت این است که پرداختن به
لذات حلال، به عنوان کمک‌کار برای دیگر کارها و وظائف، معرفی شده است؛ زیرا استفاده از نعمت‌های دنیوی و لذات حلال، به
روح و بدن انسان قدرت و نشاط می‌بخشد و شخص را برای انجام وظائف و واجبات آماده و مهیا می‌کند.
برای برنامه‌ریزی و زمان‌بندی اوقات شب و روز، در روایات دو نوع طرح ارائه شده است:
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «زندگی شخص عاقل باید سه بخش داشته باشد که در یک بخش آن، مشغول
مناجات با خدا باشد و یک بخش را نیز به
محاسبه نفس بپردازد و بخش باقی‌مانده را به خوردن و آشامیدن (یا امور روزمرّه زندگی) اختصاص دهد که این بخش اخیر، کمک‌کار آن دو بخش اول خواهد بود».
امام صادق (علیه‌السّلام): «در
حکمت آل داود آمده است: ... برای
مسلمان خردمند شایسته است؛ زمانی را معیّن کند که در آن میان خود و خدا به اعمالش رسیدگی کند و ساعتی را برای دیدار با برادرانی قرار دهد که با یکدیگر درباره
آخرت گفتگو کنند و مدتی را برای لذت‌های حلالش تعیین کند؛ زیرا این مدت، نیروی لازم برای فعالیت در دو زمان دیگر را برای وی مهیا می‌کند».
در روایتی از
امام رضا (علیه‌السّلام)، ساعات شبانه روز، به چهار بخش تقسیم شده است؛ آن‌حضرت فرمود: «سعی کنید که شبانه روزتان را به چهار بخش تقسیم کنید؛ بخشی را برای
مناجات و
عبادت، بخشی را برای
معاش و به دست آوردن روزی، بخشی را برای معاشرت با برادران دینی مورد اعتماد و کسانی که عیب‌هایتان را به شما بشناسانند و باطن شما را خالص کنند، و بخشی را برای پرداختن به لذت‌های(حلال) اختصاص دهید که این بخش اخیر، شما را برای پرداختن به بخش‌های دیگر زندگیتان آماده‌تر می‌کند».
یکی از نقاط مشترک این سه روایت این است که پرداختن به
لذات حلال، به عنوان کمک‌کار برای دیگر کارها و وظائف، معرفی شده است؛ زیرا استفاده از نعمت‌های دنیوی و لذات حلال، به
روح و بدن انسان قدرت و نشاط می‌بخشد و شخص را برای انجام وظائف و واجبات آماده و مهیا می‌کند.
در ضمن، روایات یاد شده، تعارضی با هم ندارند و تقریباً تمامشان به یک معنا هستند؛ زیرا مراد از تقسیم‌بندی، این نیست که یکی از این بخش‌های زندگی نباید حتی‌اندکی از دیگر بخش‌ها زمان‌برتر باشد، بلکه مراد آن است که در یک روز زندگی خود، هیچ‌کدام از این موارد را از یاد مبرید.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «تقسیم‌بندی چهارگانه برنامه زندگی توسط امام رضا»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۹.
