• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تأیید حضرت عیسی توسط روح القدس

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: روح القدس ، حضرت عیسی ، تأیید
پرسش: منظور از فراز «وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ» (:ما توسط روح القدس حضرت عیسی را تأیید کردیم)در آیه شریفه قرآن چیست؟ و تفسیر این عبارت چیست؟
پاسخ: متن آیه شریفه به این صورت است:



«وَ لَقَدْ آتَیْنَا مُوسَی الْکِتَابَ وَقَفَّیْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَیْنَا عِیسَی ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَکُلَّمَا جَاءَکُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَیٰ أَنفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقًا کَذَّبْتُمْ وَفَرِیقًا تَقْتُلُونَ»


موضوع تأیید و کمک عیسی بن مریم علیه‌السلام توسط روح القدس، چندین بار در قرآن آمده است:

۲.۱ - آیه اول

«وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَی الْکِتابَ وَ قَفَّیْنا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَ آتَیْنا عیسَی ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّناتِ وَ أَیَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ... ».

۲.۲ - آیه دوم

«تِلْکَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلی‌ بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ کَلَّمَ اللَّهُ وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجاتٍ وَ آتَیْنا عیسَی ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّناتِ وَ أَیَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ... ».

۲.۳ - آیه سوم

«إِذْ قالَ اللَّهُ یا عیسَی ابْنَ مَرْیَمَ اذْکُرْ نِعْمَتی‌ عَلَیْکَ وَ عَلی‌ والِدَتِکَ إِذْ أَیَّدْتُکَ بِرُوحِ الْقُدُس ِ تُکَلِّمُ النَّاسَ فِی الْمَهْدِ وَ کَهْلا... ».


در آیه اول و دوم، نام حضرت عیسی علیه‌السلام بعد از ذکر کلمه پیامبران آمده است. علت این ذکر خاص بعد از عام، به خصوص در آیه اول، تأکید بر نام عیسی علیه‌السلام بوده که شریعت جدیدی را بعد از موسی علیه‌السلام آورده است، البته این پیامبران، مقام بالایی داشته‌اند، اما بعد از موسی علیه‌السلام، قطعاً عیسی علیه‌السلام دارای شریعت جدید بوده و دین موسی را نسخ کرده و این علت ذکر خاص عیسی علیه‌السلام است.
[۴] مفاتیح الغیب، فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ج ۳، ص ۵۹۵.

مفسران، «بیّنات» در دو آیه اول را نیز به معنای معجزات عیسی علیه‌السلام؛ مانند زنده کردن مردگان، شفا دادن مریض‌ها و... ذکر کرده‌اند.
[۵] تفسیر الصافی، فیض کاشانی، ملامحسن، تحقیق:اعلمی، حسین، انتشارات الصدر، تهران، ج ۱، ص ۱۵۷.



بحث در مورد روح القدس به دو صورت می‌تواند تقریر شود:
اول: این‌که، روح القدس به صورت کلی چه معنایی در قرآن دارد؛ در این مورد، بحث‌های مفصلی جریان دارد که نیازی به ذکر آن‌ها در این‌جا نیست.
دوم: روح القدس در این آیات، چه معانی دارد؛ در این آیات، احتمالاتی پیرامون روح القدس وجود دارد که برخی از آن‌ها معتقدانی نیز دارد و برخی تنها در حد احتمال ذکر شده‌اند. این احتمالات از این قرارند:

۴.۱ - جبرییل

تعدادی از مفسّران روح القدس در این آیات را به مانند آیات دیگر قرآن به جبرئیل تفسیر کرده‌اند، اما در این‌که کمک و یاری رساندن جبرئیل به عیسی علیه‌السلام چگونه بوده است، احتمالاتی وجود دارد:
الف. جبرئیل کسی بوده که عیسی علیه‌السلام را در تمام دوران زندگی یاری رسانیده و این یاری در تمام مراحل زندگی بوده است.
اشکال این تقریر در آن است که این امتیاز، اختصاص به عیسی علیه‌السلام نداشته و تمام انبیا و اولیای الهی را دربر دارد، پس این سؤال به وجود می‌آید که چرا تنها نام عیسی علیه‌السلام ذکر شده است؟
ب. بنابر همین قول، احتمال دیگری وجود دارد که این تأیید و کمک را به عیسی علیه‌السلام اختصاص می‌دهد. بنابر دلالت قرآن، یهودیان شخصی شبیه به عیسی علیه‌السلام را گرفته و به صلیب کشیدند و گمان بردند که او همان عیسی علیه‌السلام است، در حالی که اشتباه کرده بودند. این معجزه موجب نجات جان عیسی علیه‌السلام شد. برخی از مفسّران این احتمال را داده‌اند که تأیید و کمک عیسی علیه‌السلام توسط روح القدس در همین موضوع بوده است.
[۶] تفسیر الصافی، فیض کاشانی، ملامحسن، تحقیق:اعلمی، حسین، انتشارات الصدر، تهران، ج ۱، ص ۱۵۷.

ج. برخی نیز احتمال داده‌ و گفته‌اند: از آن‌جا که مریم به نفخه جبرئیل، به عیسی علیه‌السلام حامله شده؛ لذا کمک عیسی علیه‌السلام توسط روح القدس تنها اختصاص به عیسی علیه‌السلام داشته و عبارت هیچ اشکالی ندارد.
[۷] مفاتیح الغیب، فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ج ۳، ص ۵۹۶.


۴.۲ - انجیل

برخی از مفسّران، روح القدس را به انجیل تعبیر کرده‌اند؛ به این معنا که خداوند به وسیله انجیل، حقانیت عیسی علیه‌السلام را بر مردم آن زمان اثبات کرد و وجود انجیل، تأیید و کمکی بر عیسی شد.
[۸] قائلان این قول:محمد رشید بن علی رضا (رشید رضا)، تفسیر المنار، ج ۱، ص ۳۱۲. و الهیئة المصریة العامة للکتاب، مصر،۱۹۹۰م.


۴.۳ - اسم اعظم

روح القدس، همان اسم اعظمی است که عیسی علیه‌السلام توسط آن مردگان را زنده می‌کرد و با این اسم بود که حقانیت عیسی بر همگان آشکار شد.

۴.۴ - روح حضرت عیسی و خداوند

منظور از روح در این عبارت؛ روح عیسی علیه‌السلام است و منظور از «القدس» خداوند باری تعالی تعبیر می‌کند، اما در این‌که چرا خداوند، روح عیسی علیه‌السلام را به خود نسبت داده، به نظر می‌رسد برای بزرگ کردن و گرامی داشتن عیسی علیه‌السلام بوده است.
[۹] منسوبان این قول:مفاتیح الغیب، فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ج ۳، ص ۵۹۶.



این‌ها احتمالاتی بود که در تفسیر‌های مختلف ذکر شده است؛ برخی از مفسّران یکی را انتخاب کرده‌اند
[۱۰] مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، فضل بن حسن، مقدمه:بلاغی‌، محمد جواد، انتشارات ناصر خسرو، تهران، ج ۱، ص ۳۰۷.
و برخی دیگر چند قول را قوی دانسته‌اند. برخی از تفاسیر روایی اهل سنت نیز برای این موارد خبرهایی را نقل کرده‌اند.
[۱۲] الدر المنثور فی تفسیر المأثور، سیوطی، جلال الدین، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، ج ۱، ص ۸۶.

هر یک از این اقوال، دارای ادله‌ای بوده و دارای قوت هستند ولی از آن‌جا که بیشتر مفسران، روح القدس در آیات دیگر را به جبرئیل حمل می‌کنند، اعتقاد به قول اوّل از قوت بیشتری برخوردار است.


۱. بقره/سوره۲، آیه۸۷.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۲۵۳.    
۳. مائده/سوره۵، آیه۱۱۰.    
۴. مفاتیح الغیب، فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ج ۳، ص ۵۹۵.
۵. تفسیر الصافی، فیض کاشانی، ملامحسن، تحقیق:اعلمی، حسین، انتشارات الصدر، تهران، ج ۱، ص ۱۵۷.
۶. تفسیر الصافی، فیض کاشانی، ملامحسن، تحقیق:اعلمی، حسین، انتشارات الصدر، تهران، ج ۱، ص ۱۵۷.
۷. مفاتیح الغیب، فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ج ۳، ص ۵۹۶.
۸. قائلان این قول:محمد رشید بن علی رضا (رشید رضا)، تفسیر المنار، ج ۱، ص ۳۱۲. و الهیئة المصریة العامة للکتاب، مصر،۱۹۹۰م.
۹. منسوبان این قول:مفاتیح الغیب، فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ج ۳، ص ۵۹۶.
۱۰. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، فضل بن حسن، مقدمه:بلاغی‌، محمد جواد، انتشارات ناصر خسرو، تهران، ج ۱، ص ۳۰۷.
۱۱. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، ج ۱، ص ۳۹۳– ۳۹۴.    
۱۲. الدر المنثور فی تفسیر المأثور، سیوطی، جلال الدین، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، ج ۱، ص ۸۶.



پایگاه اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : تفسیر | قرآن شناسی




جعبه ابزار