• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ایمان اهل کتاب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: ایمان، ا هل کتاب ، حضرت عیسی علیه‌السلام.
پرسش: چرا قرآن کریم می‌فرماید تمام اهل کتاب قبل از مرگ به عیسی ـ علیه‌السلام ـ ایمان می‌آورند؟
پاسخ:



آیه‌ای در قرآن کریم وجود دارد؛ با این عنوان که تمام اهل کتاب پیش از مرگ، به عیسی ـ علیه‌السلام ـ ایمان می‌آورند:«و هیچ‌یک از اهل کتاب نیست مگر اینکه پیش از مرگش به او حضرت مسیح ایمان می‌آورد و روز قیامت ، بر آنها گواه خواهد بود». این آیه توضیحاتی دارد که در ادامه خواهد آمد.


احادیث ذیل این آیه بسیار و در‌عین‌حال متفاوت بوده و در جهات مختلف بیان شده‌اند، در اینجا دو حدیث را که هریک بر مبنایی دلالت دارد، ذکر می‌کنیم:

۲.۱ - ۱. حدیث اول

پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ خطاب به علی ـ علیه‌السلام ـ فرمود:«همانا تو مانند عیسی بن مریم هستی که خداوند در مورد او آورده:« وَ إِنْ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ إِلَّا لَیُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ یَکُونُ عَلَیْهِمْ شَهِیداً »؛ همانا هیچ انسانی که بر عیسی دروغ بسته (منظور اهل کتاب هستند که هر یک در مورد حضرت عیسی گفتارهای نابجایی دارند) نمی‌میرد، مگر اینکه قبل از مرگ به او ایمان می‌آورد و در مورد او حق را می‌گوید که البته این گفتار در آن زمان نفعی نمی‌رساند، همانا تو نیز به مانند او هستی که دشمنت نمی‌میرد، مگر اینکه حق را در مورد تو می‌گوید و به ولایتت اقرار می‌کند که البته این نیز نفعی به آنها نمی‌رساند...».

۲.۲ - ۲. حدیث دوم

علی بن ابراهیم قمی ذیل آیه « وَ إِنْ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ إِلَّا لَیُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ » از شهر بن حوشب روایت کرده:حجاج بن یوسف به من گفت که در قرآن آیه‌ای است که مرا حیران کرده، گفتم:آن کدام است؟ این آیه را بیان کرد و گفت:به خدا قسم من یهودی و نصرانی بسیاری را اعدام کردم ولی ندیدم که لب‌های آنها حرکت نماید و اظهار ایمان کنند. گفتم:مراد از آیه این نیست. پس مراد چیست؟ گفتم:حضرت عیسی ـ علیه‌السلام ـ قبل از قیامت به زمین فرود می‌آید و پشت سر مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ نماز می‌گذارد و هیچ یهودی و نصرانی باقی نمی‌ماند؛ مگر آنکه به او ایمان می‌آورند. وای بر تو! از کجا این سخن را می‌گویی و از کجا آورده‌ای؟ گفتم این معنا را محمد بن علی بن الحسین بن علی بن أبی‌طالب ( امام باقر علیه‌السلام) به من خبر داده است. گفت:به خدا قسم! این خبر را از سرچشمه پاکیزه و صاف گرفته‌ای».


حال با توجه به این اختلاف در روایات ، در تفسیر آیه نیز دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد:

۳.۱ - ۱. دیدگاه اول

هریک از اهل کتاب پیش از مرگ (هنگام مرگ) به عیسی ـ علیه‌السلام ـ ایمان می‌آورد و یقین می‌کند که او فقط یک پیامبر بود، نه خدا یا پسر خدا یا یکی از سه خدا یا... و این کشف، در زمان مشاهده مرگ و مکشوف شدن حقایق است؛ لذا اقرار به این ایمان سودی نخواهد داشت؛ زیرا ایمان در حال اختیار نبوده است.

۳.۲ - ۲. دیدگاه دوم

ظهور عیسی ـ علیه‌السلام ـ همراه منجی از جمله مطالب مورد پذیرش در اسلام است، وقتی که ایشان به همراه منجی ظهور می‌کند، حقایق مکشوف شده و همگان از جمله اهل کتاب به حقیقت پی‌می‌برند. بنابراین، منظور از اهل کتاب در آیه مورد بحث، اهل کتابی است که هنگام نزول حضرت عیسی از آسمان زنده هستند و با دیدن عیسی علیه‌السلام ، همه به او و واقعیات پیرامون او ایمان می‌آورند.

۳.۳ - اختلاف در ضمیر «قَبْلَ مَوْتِهِ»

گفتنی است که برگشت ضمیر «قَبْلَ مَوْتِهِ» در هر دو نظریه متفاوت می‌شود.

۳.۳.۱ - دیدگاه اول

به این بیان که اگر نظریه اول را پذیرفته شود و گفته شود اهل کتاب هنگام مرگ، ایمان به عیسی می‌آورند، باید ضمیر را به مضمون اول آیه که تک‌تک اهل کتاب باشند برگشت داد.

۳.۳.۲ - دیدگاه دوم

اما اگر نظریه دوم را بپذیریم و بگوییم که هریک از اهل کتاب در زمان نزول عیسی از آسمان، به او ایمان می‌آورند، باید ضمیر «قَبْلَ مَوْتِهِ» را به عیسی برگشت داد.
[۶] سید بن قطب بن ابراهیم شاذلی، فی ظلال القرآن، ج ۲، ص ۸۰۳، دارالشروق، بیروت ـ قاهره، چاپ هفدهم، ۱۴۱۲ ق.



البته در برخی از کتاب‌ها، معنای آیه را، ایمان به پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ معنا کرده‌اند. اینها تفاسیر و احتمالاتی بود که در ذیل آیه مطرح شده و هرکدام قابلیت دقت و بررسی بیشتر را داراست.



۱. نساء (۴)، آیه ۱۵۹؛ «وَ إِن مِّنْ أَهْلِ الْکِتَابِ إِلَّا لَیُؤْمِننَ‌َّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَکُونُ عَلَیهْمْ شهَیدًا»    
۲. فرات کوفی، ابوالقاسم، تفسیر فرات الکوفی، تحقیق:محمودی، محمدکاظم، ص ۱۱۶، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۰ ق.    
۳. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح:موسوی جزائری، طیب،‌ ج ۱، ص ۱۵۸، دار الکتاب، قم، چاپ سوم، ۱۴۰۴ ق.    
۴. طبرسی فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۲۱۲، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۲ ش.    
۵. فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، ج ۱، ص ۵۱۹، صدر، تهران، چاپ دوم، ۱۴۱۵ ق و....    
۶. سید بن قطب بن ابراهیم شاذلی، فی ظلال القرآن، ج ۲، ص ۸۰۳، دارالشروق، بیروت ـ قاهره، چاپ هفدهم، ۱۴۱۲ ق.
۷. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، الفصول المهمة فی أصول الأئمة (تکملة الوسائل)، ج ۱، ص ۳۱۲، موسسه معارف اسلامی امام رضا (ع)، قم، چاپ اول، ۱۴۱۸ ق / ۱۳۷۶ ش.    



پایگاه اسلام کوئیست.    


رده‌های این صفحه : تفسیر | قرآن شناسی




جعبه ابزار