ویژگی‌های آخرت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: آخرت،
دنیا،
انسان.
پرسش: مهم‌ترین ویژگی‌های آخرت چیست؟
مهم‌ترین ویژگی‌های آخرت و برجسته‌ترین تفاوت‌های آن با دنیا از این قرار است:
دنیا محلّ عبور انسان است و از همین‌رو، از آن به «پل» تعبیر شده است؛ امّا آخرت، جایی است که انسان در آن جا خواهد ماند. و هوشیار، کسی است که به فکر قرارگاه خود باشد.
دنیا، مسافرخانه انسان، و آخرت، خانه همیشگی اوست، و هر انسان عاقلی به تأمین و تجهیز خانه همیشگی خود، بیش از
مسافرخانه اهمّیت می‌دهد.
از منظر
قرآن،
زندگی دنیا در برابر
زندگی آخرت، بازیچه‌ای بیش نیست، بدین معنا که انسان، تنها در آخرت می‌تواند طعم هشیاری و زندگی حقیقی را بچشد و بفهمد زنده بودن یعنی چه.
دنیا آزمایشگاه انسان است. از این‌رو،
حق و
باطل در آن آمیخته است؛ امّا آخرت، جایگاه ظهور نتیجه آزمایش‌هاست و به همین جهت، در آن‌جا چیزی جز حق، حاکم نخواهد بود.
همه انسان‌ها حقایق غیبی را در آخرت می‌بینند و آنچه را
خداوند متعال در دنیا به آنان وعده داده، بالعیان مشاهده می‌کنند. بنا‌بر‌این، آنچه در دنیا برای آنان
غیب محسوب می‌شود، در آخرت به
شهادت تبدیل می‌گردد و همه مردم به مرتبه
یقین می‌رسند.
دنیا خانه کار است و آخرت خانه
پاداش؛
امّا نه به صورت پاداش‌های دنیوی؛ بلکه بدین‌گونه که کار انسان در خانه دنیا، در خانه آخرت، به پاداش تبدیل می‌شود:
«فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ• وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ؛
هر کس هم وزن ذرّه‌ای نیکی کند،
[نتیجه
] آن را می‌بیند، و هر کس هم وزن ذرّه‌ای بدی کند،
[نتیجه
] آن را می‌بیند».
یکی از خصوصیات مهمّ خانه آخرت، دشواری راه آن است که تا انسان از بخشی از خواسته‌ها و هوس‌های خود نگذرد، نمی‌تواند این راه را طی کند، به عکسِ راه دنیا که در جهت
تمایلات نفسانی است. از این رو، احادیث اسلامی تأکید می‌کنند که راه آخرت را (که به بهشت منتهی می‌گردد) سختی و رنج، فرا گرفته است؛
امّا راه دنیا (که به دوزخ منتهی می‌گردد) در میان هوس‌ها و
شهوات است.
کامیابی‌های دنیا لزوما با شایستگی افراد، مرتبط نیست و چه بسا انسان‌های شایسته‌ای که عمر خود را در محرومیت به سر می‌برند و حقوق آنان به وسیله انسان‌های ناشایست، مورد تجاوز قرار می‌گیرد؛ امّا کامیابی‌های آخرت، ویژه انسان‌های شایسته است و به فرموده
امام علی (علیه‌السّلام):
«احوالُ الدُّنیا تَتبَعُ الاِتِّفاقَ، واحوالُ الآخِرَةِ تَتبَعُ الاِستِحقاقَ؛
احوال دنیا تابع اتفاق است و احوال آخرت تابع استحقاق.»
آخرین ویژگی برجسته آخرت، احاطه آن بر دنیاست، بدین معنا که آخرت هم اکنون وجود دارد و
دوزخ، هم اکنون بر انسان‌های ناشایست، و
بهشت، هم اکنون بر انسان‌های شایسته احاطه دارد، و به تعبیر دیگر، دنیا نمادی از آخرت است.
البتّه انسان تا وقتی که در نَشئه دنیا قرار دارد، نمی‌تواند حقیقت آخرت و بهشت و دوزخ را بفهمد؛ لیکن با خروج از این نشئه، حقایق و
منازل آخرت، یکی پس از دیگری برای او آشکار می‌گردد، چنان که امام علی (علیه‌السّلام) فرموده است:
«النّاسُ نِیامٌ فاِذا ماتُوا انتَبَهوا؛
مردمان خوابند و زمانی که مردند بیدار می‌شوند.»
و قرآن نیز تصریح می‌کند که:
«لَّقَدْ کُنتَ فِی غَفْلَةٍ مِّنْ هَـذَا فَکَشَفْنَا عَنکَ غِطَـاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ؛
واقعا که سخت از این حال در
غفلت بودی. و ما پرده‌ات را از چشمانت برداشتیم و دیده‌ات امروز تیز است».
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «ویژگی‌های آخرت» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۲/۱۹.
