هاشم بن عتبه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: علی (علیه‌السّلام)،
صحابی،
سعد بن ابی‌وقّاص،
فتح مکه،
جنگ صفین،
پرسش: هاشم بن عُتبَه کیست؟
پاسخ: هاشم بن عتبه از صحابی بزرگ
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و یار وفادار امام علی (علیه‌السّلام) بوده و سردار و جنگ‌آوری نامدار و مورد احترام امام علی (علیه‌السلام) بوده و در جنگ‌های مختلف از
صدر اسلام شرکت نموده و در جنگ صفین بعد رشادت‌ها به
شهادت رسید.
ابوعمرو، هاشم بن عُتْبة بن ابی‌وقّاص مِرقال، برادرزاده
سعد بن ابی‌وقّاص، عارفی پیراسته‌دل، شیر بیشه‌های نبرد، از نیکان برگزیده و قهرمانان کارآزموده و شکست‌ناپذیر،
صحابی بزرگ
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، یار وفادار
علی (علیه‌السّلام) و از شجاعان بلندآوازه
عرب است.
او در
فتح مکه،
اسلام آورد، در
نبرد یرموک، یک
چشم خود را از دست داد و پس از آن، به یاری سعد بن ابی‌وقّاص، عموی خود، شتافت و در فتح جَلولا، فرماندهی لشکر را به عهده داشت.
به خاطر شیوه ویژه‌اش در نبرد و یورش آوردنِ برق آسایش به دشمن، او را به «مِرقال (تندرو/ تیزتک)» ملقّب کرده بودند. او در جنگ‌های جمل و صِفّین، شرکت داشت و حماسه سرایی‌ها و خطابه‌های وی در بیان عظمت علی (علیه‌السّلام) و فاشگوییِ
ضلالت و سیرت زشت امویان، نشانی است از عمق
اندیشه و حق‌دانی و حق‌گرایی و استوار گامی او.
در
جنگ صِفّین، علی (علیه‌السّلام) پرچم بزرگ را به دست او داد و فرماندهی پیاده نظام
بصره را نیز به عهده داشت. او در صِفّین و به هنگام نبرد با سپاه
معاویه (به فرماندهی ذو کلاع)، به شهادت رسید و امام علی (علیه‌السّلام)،
شجاعت و بُرنادلی و استوارگامی و هوشمندی او را ستود.
او همان کسی است که در پاسخ به درخواست علی (علیه‌السّلام) برای حرکت به سوی صِفّین گفت: ای امیر مؤمنان! ما را به سوی این قوم سنگ‌دل، حرکت بده؛ کسانی که
کتاب خدا را پشت سر افکندند و با مردم، رفتاری مخالف خشنودی خدا پیشه ساختند، و حرامش را حلال، و حلالش را حرام شمردند، و
شیطان بر آنان مسلّط شد و وعده‌های واهی به ایشان داد و آرزوهای دور و دراز به ایشان نمایاند تا آنان را از راه به در بَرَد و آهنگِ انداختن آنان به پرتگاه کرد و دنیا را محبوبشان ساخت. آنان، از سرِ دلبستگی به دنیا می‌جنگند، همان‌گونه که ما شیفته تحقّق وعده خدایمان در سرای آخرتیم.
و تو ـ‌ای امیر مؤمنان‌ـ، نزدیک‌ترین خویشاوند پیامبر خدایی و سابقه‌دارترینِ مردم در اسلامی و آنان نیز همین را که ما درباره تو می‌دانیم، می‌دانند؛ امّا نگون‌بختی بر آنان نوشته شده است و
هوای نفس، آنان را منحرف کرده و ستمکار گشته‌اند.
دستان ما در راه فرمانبرداری و
اطاعت، به سوی تو گشوده است و دل‌های ما به خیرخواهی تو گشاده است، و جان‌های ما به یاری تو در برابر هر کس که با تو مخالفت ورزد و بخواهد
حکومت را در دست گیرد، شادمان است.
به
خدا سوگند که دوست ندارم همه آنچه را که زمین در خود نهفته و آسمان بر آن سایه افکنده است، برای من باشد و با دشمنت دوستی کنم و یا با دوستت، دشمنی بورزم.
علی (علیه‌السّلام) گفت:
«اللّهُمَّ ارزُقهُ الشَّهادَةَ فی سَبیلِک، وَالمُرافَقَةَ لِنَبِیک (صلی‌الله‌علیه‌وآله). بار خدایا! شهادت در راه خودت و همراه گشتن با پیامبرت را نصیبش فرما!» .
«رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ اَزْوَ جِنَا وَذُرِّیـتِنَا قُرَّةَ اَعْینٍ وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ اِمَامًا.. پروردگارا! از همسران و فرزندانمان، مایه روشنی چشمی برای ما قرار ده، و ما را برای پرهیزگاران، پیشوا گردان!»
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «هاشم بن عتبه» تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۱/۰۵.
