• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ناسزاگویی در خانواده

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: اختلاف، ناسزاگویی، پدر و مادر، بداخلاقی.

پرسش: بنده در خانواده‌ای زندگی می‌کنم که مرتب به هم حرف‌های زشت می‌زنند و پدر و مادرم مرتب با هم بداخلاقی می‌کنند و به هم ناسزا می‌گویند و خواهری هم دارم که او هم تحت تأثیر آن‌ها حرف‌های ناسزا می‌گوید و بسیار عصبی است. تکلیف من در این خانواده چیست؟
پاسخ:




در این زمینه به موارد زیر اشاره می‌کنیم:

۱.۱ - ایمان داشتن به توانایی‌های خود

۱. به توانایی عملی خود که سرمایه‌ای معنوی است، ایمان داشته باشید و با توکل به خدا و استفاده از مباحث روان‌شناختی همت به رفع این مشکل کنید (که از جمله کارهای مثبت شما استفاده از نظریات مشاورین امر است).

۱.۲ - صبر در زندگی

صبر و شکیبایی را عنوان اصلی برنامه اصلاحی خود قرار دهید و هرگز زود از کوره در نروید و به اصلاح امیدوار باشید.

۱.۳ - اقدام عملی در اصلاح

توجه داشته باشید نگرانی به‌تنهایی (بدون اقدام عملی در اصلاح)، فقط نگرانی روی نگرانی است؛ پس از همین الان شروع کنید. آری همین الان ولی با برنامه.

۱.۴ - اصلاح تغییر رفتار به تدریج

طبق نظر مربیان و کارشناسان تعلیم و تربیت و روان‌شناسان، تغییر رفتار و اصلاح آن یک برنامه تدریجی است؛ چراکه اگر صفتی به شکل عادت (که خود بر اثر تکرار و ترویج است) درآمده، به طوردفعی قابل تغییر نیست؛ پس هر گامی (کلامی، رفتاری و...) که شما در این زمینه برمی‌دارید، در واقع گامی به سوی حل مشکل است؛ هر چند مشکل با تأخیر حل شود.

۱.۵ - تلقین مثبت

روحیه خود را ازدست ندهید و به خود تلقین کنید که (تو می‌توانی تو می‌توانی) و به خواست خدا از پس این مشکل برمی‌آیید.

۱.۶ - توجه به عبادت و ورزش

به عبادت (دعا، نیایش و...) ورزش، نشاط روحی و جسمی خود اهمیت بدهید؛ چون در آن صورت است که در نشاط آوردن و... مؤثر خواهید بود.

۱.۷ - تکمیل اطلاعات علمی

اطلاعات علمی خود را در زمینه حل اختلافات و تغییر رفتار کامل کنید و از مشاوره در این امر دریغ نکنید.

۱.۸ - ثبات قدم در این راه

به خود به خاطر گام مثبتی که در حل مشکل برداشته‌اید، تبریک بگویید و بگویید خواستن توانستن است.


نوجوانان و جوانان گاهی به علت وجود نقص عضو و یا بیماری‌های جسمی، گاهی به سبب فشارهای محیطی (اجتماعی، مدرسه‌ای، خانواده و...) محرومیت‌های عاطفی، شکست‌ها و ناکامی‌های حاصله از زندگی، نداشتن تجربه کافی در برخورد با مشکلات و عدم توانایی در حل آن‌ها و پایین بودن سطح مقاومتشان دچار ناراحتی‌های عصبی (زود رنجی و...) می‌شوند و حالات و رفتارهای مختلفی در اثر این امر انجام می‌دهند (فریاد زدن، گوشه‌گیری، گریه، پرخاش و....).
[۱] خدایاری‌فرد، محمد، مسائل نوجوانان و جوانان، ص۷۰، ‌انتشارات سازمان انجمن اولیا ‌و مربیان، ۱۳۷۸ ش، با کمی تغییر.

وظیفه شما در مورد خواهرتان را در ضمن نکاتی بیان می‌دارم:

۲.۱ - جبران کمبود عاطفی

کمبود عاطفی او را (به‌خاطر عدم سرمایه‌گذاری عاطفی کافی پدر و مادرتان بر او) جبران کنید.

۲.۲ - سخن گفتن درباره حل مشکل

با او در مورد چگونگی حل مشکل سخن بگویید (و بگویید که همین که برای حل مسئله تلاش کند، به آرامش بهتری نسبت به عدم تلاش می‌رسد).

۲.۳ - طبیعی بودن اختلافات در خانواده

اختلاف میان زن و شوهر اجتناب‌ناپذیر است؛ یعنی هیچ خانواده‌ای نیست که از این اختلاف‌ها نداشته باشند؛ حتی برخی وضعشان از این امر به مراتب شدیدتر است.

۲.۴ - آرامش دادن به خواهر

از خواهرتان (به طور غیر مستقیم) بخواهید برای شما صحبت کند. از او سؤال‌هایی بپرسید که نیاز به تشریح داشته باشد (بله، خیر نباشد) تا با بیان دردها و غصه‌هایش به آرامش برسد.

۲.۵ - توجه به معنویات

روحیه امید، گرایش به معنویت و توکل را در او زنده کنید (او که خالق من است، در هر حال حافظ من است).
به تعبیر روان‌شناسان دعا و نیایش سه کاربرد مهم ایفا می‌کند:
[۲] مورگان، جان، آیین زندگی، ترجمه جهانگیر افخمی، انتشارات ارمغان، ص۱۹۶.


۲.۵.۱ - بر زبان آوردن ناراحتی‌ها

أ. بر زبان آوردن ناراحتی‌ها (کاهش ناراحتی‌های درونی، و رسیدن به آرامش نسبی).

۲.۵.۲ - شریک بودن در غم‌ها

ب. احساس این‌که شریک غمی داریم و تنها نیستیم (محرم رازی که خصوصی‌ترین نامه‌های دلم را می‌خواند، همو که قادر مطلق است و از مادر مهربان‌تر.

۲.۵.۳ - اثرات دعا کردن

ج. دعا به انسان روحیه، امید، نشاط و تحرک می‌بخشد (اولین قدم به سوی عمل و حل مشکل).

۲.۶ - غصه نخوردن درباره مشکلات

نگذارید در لاک خود فرو رود و غصه مشکلاتش را بخورد. به او امید دهید که ما می‌توانیم با کمک هم خانه خود را تبدیل به گلستان سازیم و بوی عطرآگین آرامش را نیز به پدر و مادرمان هدیه دهیم. پس مراقب باشید این ناراحتی، او را از دوستانش جدا نکند. به نشاط و تحرک او قوت بخشید (گاهی مشکلات روحی باعث می‌شود انسان سر از گوشه‌گیری و قطع رابطه‌ها درآورد).


آمار، تحقیقات و تجربیات نشان می‌دهد که بیش‌ترین عامل اختلاف بین زن و شوهر ریشه در سوء تفاهم دارد (یعنی در واقع هیچ یک قصد اذیت و ناسازگاری ندارد و از وضع موجود نگران است) و این امر ناشی از برداشت غلط طرفین از حرف‌ها، سخنان، رفتارها، حرکات و سکنات یکدیگر است. به این ترتیب که فرد سخن دیگری را با توجه به سابقه ذهنی خود، روحیه خود، فرهنگ خود و یا اطلاع نادرستی که از گذشته در بایگانی ذهنش ذخیره کرده تفسیر و ارزیابی می‌کند.

۳.۱ - ریشه‌یابی مشکلات

یکی از وظایف مهم شما این است که مشکلات را ریشه‌یابی کنید. آیا این مشکلات در زیرمجموعه مسائل فوق (سوء‌تفاهم‌ها) قرار می‌گیرد یا نه خدای ناخواسته این امر به خاطر مشکلات روحی روانی یکی از طرفین و عدم تحمل دیگری رخ می‌دهد. اگر مشکل مشترک است، پس برنامه‌هایی مشترک برای حل مشکل باید به کار برید؛ ولی اگر بیش‌تر مشکل متوجه فردی خاص است، باید ضمن آموزش تکنیک‌های ارتباطی به اعضای خانواده و سرمایه معنوی و مادی خود را روی مشکل آن شخص متمرکز کنیم.

۳.۲ - آشنایی با روحیات پدر و مادر

پرسشگر محترم شما قبل از این‌که بخواهید مشکل را حل کنید، باید با روحیات دو طرف نزاع آشنا شوید، یک مرد چه روحیاتی دارد، یک همسر و خانم خانه چه خصوصیاتی و...؟

۳.۳ - برنامه‌ریزی براساس توانایی

در پایان نکته‌ای را باید متذکر شوم و آن این است که هر کسی توانایی محدودی دارد که باید متناسب با آن توانایی برای فعالیت‌های خود برنامه‌ریزی کند و از خود انتظار داشته باشد.
پرسشگر گرامی! اگر احتمال می‌دهید که مداخله شما تأثیری ندارد و آن‌ها با بی‌توجهی به شما، باعث رنجش خاطر شما می‌شوند و اقدام شما جز دردسر برای شما، سود دیگری ندارد، از مداخله پرهیز نمایید و تنها به حفظ و تقویت روحی خود بپردازید.


۱. مردان مریخی و زنان ونوسی، ترجمه لوئیز عندلیب، نشر علم، تهران.
۲. آیین همسرداری، ابراهیم امینی، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
۳. روان‌شناسی خانواده، دکتر غلام‌رضا افروز.
۴. خانواده متعادل، محمدرضا شرفی.


۱. خدایاری‌فرد، محمد، مسائل نوجوانان و جوانان، ص۷۰، ‌انتشارات سازمان انجمن اولیا ‌و مربیان، ۱۳۷۸ ش، با کمی تغییر.
۲. مورگان، جان، آیین زندگی، ترجمه جهانگیر افخمی، انتشارات ارمغان، ص۱۹۶.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ناسزاگویی در خانواده»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۹/۱۵.    



جعبه ابزار