• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شفاعت اهل بیت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلید واژه: شفاعت، شفیع، اهل بیت، قیامت
پرسش:چه کسانی در قیامت به شفاعت اهل بیت می رسند؟ و دارای چه ویژگی هایی هستند؟
پاسخ:



واژه شفاعت از ماده شفع و در مقابل وتر است. شخصی که متوسل به شفیع می‌شود، به دلیل این که توان و نیرویش را برای رسیدن به کمال مطلوب کافی نمی‌داند، نیروی خود را با نیروی شفیع پیوند می‌زند تا از این راه به آنچه که می‌خواهد دست یابد.


شفاعت در مواردی مؤثر است که زمینه و استعداد همراهی وجود داشته باشد.
بنابر این شفیع به منزلة بال دوم برای کسی است که دارای یک بال است . با کمک شفیع، بال دیگری برای پرواز می‌یابد،


در کلمات امیر مؤمنان آمده است:
« الشَّفِيعُ جَنَاحُ الطَّالِبِ»؛ بنابر این شرط اول تحقق شفاعت برخورداري از زمينه هاي هدايت و ايمان و برخي حداقل ها در اين خصوص است و کسانی که در ظلمت کامل قرار دارند، زمینه‌ای برای شفاعت در آن ها وجود ندارد و از شفاعت شافعان محروم خواهند بود.
شفاعت گرچه حقیقتی غیر قابل انکار است و بدون تردید عده‌ای از شفاعت بهره‌مند می‌شوند، اما بذر هدایت دنیوی در آخرت به صورت شفاعت شکوفه می‌زند . توقع شفاعت از سوی کسی که در دنیا بذر هدایت را دریافت نکرده ، در آخرت درست مثل کشاورزی است که بدون پاشیدن بذر توقع محصول داشته باشد.
[۲] سیمای اهل بیت در عرفان امام خمینی، ص ۱۹۱، نشر مؤسسه آثار امام، ۱۳۸۷


۳.۱ - ایمان به خدا و اولیای او

کسانى که داراى بینش و عقائد فکرى و رهبرى صحیح باشند و تنها در عمل دچار لغزش هایى شده باشند، مشمول شفاعت شافعان مى‌شوند. قرآن مى‌فرماید:
«لایَملِکُونُ الشَّفاعَةَ الاّ مَنِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحمنِ عَهداً» تنها کسانى از شفاعت بهره‌مند مى‌شوند که میان خود و خدا پیمانى داشته باشند . خدا و اولیاى او و راه آنان را قلباً پذیرفته باشند.

۳.۱.۱ - پذیرش دعوت پیامبر از کلام امام علی(ع)

امیرالمؤمنین علیه السلام مى‌فرماید: «اِستَجِیبُوا الاَنبیاءَ وَ سَلِّمُوا بِاَمرِهِم وَ اعْمَلوا بِطاعَتِهِم تَدخُلُوا فِى شَفاعَتِهِم؛
[۴] تفسیر برهان، سيد هاشم بحراني، ج ۳، ص ۵۷، نشر موسسیه البعثت بیروت ۱۴۱۹ ق
دعوت و نداى پیامبرا ن گرامى را بپذیرید . نسبت به فرمان‌هاى آن بزرگواران تسلیم باشید . عمل شما طبق دستور و فرمان آنان باشيد تا مشمول شفاعت آنان گرديد» .
آرى، کسانى که در دنیا از اولیای خدا و علماى ربّانى پیروى کرده باشند، در آن روز هم مى‌توانند از آنان بهره گیرند و مشمول شفاعت آن بزرگواران باشند، یعنى باید بذر شفاعت را در دنیا کاشت تا در آخرت برداشت کرد.


شرط دوم شفاعت نوعي سيره رفتاري خاص است ؛ يعني هر فردي با هر نوع گناه و جرمي مشمول شفاعت نخواهد بود و چنان كه گفتيم شفاعت در روز رستاخیز بی حساب و بی قید و شرط نیست بلکه برنامه دقیقی دارد، هم در مورد شفاعت شونده و هم در مورد نوع جرمی که فرد گنهکار مرتکب گردیده كه در منابع ديني به اين امر و مصاديق آن اشاره شده است .

۴.۱ - مرتکب گناه کبیره

امام کاظم (ع) از امام علی (ع) نقل می‌فرماید که پیامبر(ص) فرمود:
" شفاعت برای کسانی است که گناهان کبیره مرتکب می‌گردند" آن گاه امام کاظم علیه السلام در توضیح مطلب می‌فرماید:
" هر فرد با ایمانی که مرتکب گناهی می‌شود، طبعاٌ پشیمان خواهد شد . پیامبر فرموده پشیمانی از گناه، توبه است. کسی که پشیمان نگردد، مؤمن واقعی نیست. شفاعت برای او نخواهد بود . عمل او ظلم است . خداوند می‌فرماید ظالمان دوست و شفاعت کننده ای ندارند. "
[۵] تفسیر برهان، سيد هاشم بحراني، ج ۳، ص ۵۷، نشر موسسیه البعثت بیروت ۱۴۱۹ ق
پس توبه و پشيماني شرط تحقق شفاعت است.

۴.۲ - حرکت در مسیر ولایت

بزرگان معتقدند که هدایت‌پذیری و حرکت در مسیر ولایت ،تأمین کننده شفاعت در عالم آخرت است . اگر کسی در دنیا از هدایت بی‌نصیب باشد، در آخرت نیز از شفاعت بی‌نصیب خواهد بود.

۴.۲.۱ - کلام امام خمینی(ره)

عارف بی‌بدیل معاصر امام خمینی(ره) در این خصوص سخنی شنیدنی دارد:
« شفاعت در آن عالم امر جزافی نیست و از روی تناسب یعنی شافع و مشفوع له است. از این جهت کسانی که از نور توحید و ولایت بی‌بهره‌اند ، ممکن نیست به نور شفاعت نایل شوند و اهل معاصی نیز اگر کدورت معاصی آن ها را زیاد فرا گرفته باشد ،ممکن است پس از مدت‌ها مدیدی به شفاعت نایل شوند، بنابر این باید به فکر اصلاح خود باشیم و با انوار اطاعت و مودّت اولیا(ع)خود را متناسب با آن ها کنیم تا مورد شفاعت آن ها شویم و نور شفاعت آن ها با نورانیت اطاعت ما شفع و جذبه روحانیت آن ها ما را مجذوب کند ».
[۶] شرح جنود عقل و جهل، ص ۳۷۴، نشر مؤسسه آثار امام خمینی، ۱۳۷۷ش



۱. نهج البلاغه، شریف رضی، حکمت ۵۸    
۲. سیمای اهل بیت در عرفان امام خمینی، ص ۱۹۱، نشر مؤسسه آثار امام، ۱۳۸۷
۳. مریم(۱۹)آیه ۸۷    
۴. تفسیر برهان، سيد هاشم بحراني، ج ۳، ص ۵۷، نشر موسسیه البعثت بیروت ۱۴۱۹ ق
۵. تفسیر برهان، سيد هاشم بحراني، ج ۳، ص ۵۷، نشر موسسیه البعثت بیروت ۱۴۱۹ ق
۶. شرح جنود عقل و جهل، ص ۳۷۴، نشر مؤسسه آثار امام خمینی، ۱۳۷۷ش



سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی    



جعبه ابزار