• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شائقه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: شائقه، شائفه، مناجات محبین، مفاتیح الجنان.
پرسش: در مناجات محبین از مناجات خمس عشر در برخی نسخ آمده: «یا مَنْ أَنْوارُ قُدْسِهِ لاَِبْصارِ مُحِبِّیهِ رآئِقَةٌ وَسُبُحاتُ وَجْهِهِ لِقُلُوبِ عارِفیهِ شآئِقَةٌ»، اما در برخی نسخ «شائفة» با فاء آمده نه با قاف. هرکدام از این دو لفظ به چه معناست و کدام نسخه صحیح‌تر و محمل‌تر است؟
پاسخ: این دعا را مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان از علامه مجلسی نقل کرده و در متن بحارالانوار «شائقه» ذکر شده است.



شائقه از ریشه شوق به معنای به شوق آورنده و به آرزو آورنده است،
[۱] لغت‌نامه دهخدا، واژه "شوق".
که به‌عنوان صفتی برای روی خدا (وجه الله) به کار رفته است و معنای دعا طبق این لغت این خواهد بود که: ای آنکه ... سبحات وجه او به شوق آورنده و جذب‌کننده قلب‌های عارفان است.


شائفه از ریشه شوف به معنای جلادهنده و زینت‌بخش و روشنی‌بخش بوده و طبق این لغت باید دعا را این‌گونه معنا کرد که: آی آن‌که سبحات وجه او جلا‌دهنده و روشنی‌بخش قلب‌های عارفان است.


بر‌اساس معنای اول سبحات وجه خدا بر قلب‌های عارفان وارد شده و آن را جلا داده است؛ اما در معنای دوم روی خدا (وجه الله) قلب‌‌های عارفان را مشتاق خود کرده است و مجذوب‌کننده و دلبر و دل‌ربای عارفان است.


این دعا (مناجاة المحبین) را شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان از علامه مجلسی نقل کرده و در متن بحارالانوار شائقه ذکر شده است. با‌این‌حال در برخی مفاتیح‌ها شائفه
[۴] نرم افزار نور الجنان، مفاتیح الجنان، مناجات المحبین.
و در برخی دیگر شائقه ثبت شده است.


از لحاظ معنوی هر دو لغت با تفاوت‌هایی که ذکر شد، قابل بیان و تطبیق است؛ ولی به‌طور کلی لغت شائقه استعمال بیشتری داشته و از لحاظ نقل نیز ـ همچنان که ذکر شد ـ در منبع اصلی شائقه ذکر شده است.


۱. لغت‌نامه دهخدا، واژه "شوق".
۲. ابن‌منظور، لسان العرب، ج ۹، ص ۱۸۴.    
۳. مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۱، ص ۱۶۸، موسسه الوفاء، بیروت.    
۴. نرم افزار نور الجنان، مفاتیح الجنان، مناجات المحبین.



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | حدیث شناسی | دعا




جعبه ابزار