سرنوشت‌سازترین سیاست‌ها در حکومت امام مهدی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام مهدی،
سیاست.
پرسش: سرنوشت سازترین سیاست‌ها در حکومت
امام مهدی (علیه‌السّلام) چیست؟
انقلاب مهدوی، بزرگ‌ترین انقلابی است که گستره آن، سراسر جهان را فرا خواهد گرفت و در پرتو آن، همه ارزش‌های انسانی و اسلامی بر همه جهانیان حاکم خواهد شد. بنا‌بر‌این، سیره و سیاست‌های حکومتی امام مهدی (علیه‌السلام)، می‌تواند الگو و الهام‌بخش برای انقلاب‌های زمینه‌ساز حکومت جهانی ایشان باشد.
در این باره، سخن را با تبیین سرنوشت سازترین سیاست‌های حکومتی آن بزرگوار، آغاز می‌کنیم:
مهم‌ترین شاخصه‌های قیام مهدوی و سرنوشت‌سازترین سیاست‌های حکومت امام مهدی (علیه‌السلام)، ظلم‌ستیزی، مبارزه با سران استکبار، و تامین عدالت فراگیر فردی و اجتماعی است.
اصولاً ظلم‌ستیزی و عدالت گستری، مهم‌ترین حکمت
بعثت همه انبیای‌الهی است.
خداوند سبحان می‌فرماید:
«لَقَدْ اَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَتِ وَ اَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَبَ وَ الْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ؛
همانا پیامبران خود را با دلایلی روشن فرستادیم و با ایشان کتاب
[آسمانی
] و میزان
[سنجش حق و باطل
] فرو فرستادیم تا مردم به
عدالت قیام کنند».
در این باره چند نکته قابل توجّه است:
عدالت اجتماعی را حکمتِ بعثت انبیا دانستن، بدین معناست که تنها در حکومت انبیا و اوصیای معصوم آنها، تحقّق عدالت اجتماعی به معنای حقیقی و کامل آن، امکان‌پذیر است. تجربه تاریخی قیام مدّعیان داد‌گستری نیز، این واقعیت را تایید می‌نماید. در حدیثی که به سند معتبر از
امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده، آمده است:
«ما یَکونُ هذَا الاَمرُ حَتّی لا یَبقی صِنفٌ مِنَ النّاسِ الّا وَ قَد وُلّوا عَلَی النّاسِ، حَتّی لا یَقولَ قائِلٌ: انّا لَو وُلّینا لَعَدَلنا، ثُمَّ یَقومُ القائِمُ بِالحَقِّ وَالعَدلِ؛
این امر (قیام) روی نمی‌دهد تا آن‌که هیچ گروهی از مردم نمانَد، جز آن‌که بر مردم حکومت کند، برای این‌که کسی نگوید: «اگر ما حاکم می‌شدیم، عدالت می‌ورزیدیم». سپس قائم به حق و عدالت، قیام می‌کند.»
آری! امام مهدی (علیه‌السّلام) هنگامی
ظهور می‌کند که مردم جهان، انواع حکومت‌های مدّعی عدالت و آزادی و حقوق بشر را تجربه کرده باشند و عملاً به این نتیجه برسند که جز با رهبری انبیا و اوصیای آنان، نمی‌توان عدالت اجتماعی را به مفهوم حقیقی و کامل آن، در جهان برقرار ساخت.
عدالت‌گستری بدون ظلم‌ستیزی و مبارزه با سران استکبار، امکان‌پذیر نیست. از این‌رو، همه انبیای الهی در نخستین گام، جهت تحقّق عدالت اجتماعی با ستمگرانِ
مستکبر و
مُترِف، درگیر می‌شدند. نخستین برنامه
قیام امام مهدی (علیه‌السّلام) نیز (که ذخیره‌الهی برای ریشه‌کن کردن ظلم و فساد و تباهی است) پیکار با جبّاران است. در حدیثی نبوی آمده است:
«ایُّهَا النّاسُ! قَطَعَ عَنکُم مُدَّةُ الجَبّارینَ، وَ وَلِیَ الاَمرَ خَیرُ اُمَّةِ مُحَمَّدٍ فَالحَقوا بِمَکَّةَ، فَیَخرُجُ النُّجَباءُ مِن مِصرَ، وَالاَبدالُ مِنَ الشّامِ، وَ عَصائِبُ العِراقِ، رُهبانٌ بِاللَّیلِ لُیوثُ بِالنَّهارِ، کَاَنَّ قُلوبَهُم زُبَرُ الحَدیدِ، فَیُبایِعونَهُ بَینَ الرُّکنِ وَالمَقامِ، قالَ عِمرانُ بنُ الحُصَینِ: یا رَسولَ اللَّهِ! صِف لَنا هذَا الرَّجُلَ. قالَ (صلی‌اللّه‌علیه‌و‌آله): هُوَ رَجُلٌ مِن وُلدِ الحُسَینِ، کَاَنَّهُ مِن رِجالِ شَنوءَةَ، عَلَیهِ عَباءَتانِ قَطَوانِیَّتانِ، اسْمُهُ اسْمی، فَعِندَ ذلِکَ تَفرَخُ الطُّیورُ فی اوکارِها، وَالحیتانُ فی بِحارِها، وَ تَمُدُّ الاَنهارُ، وَ تَفیضُ العُیونُ، وَ تُنبِتُ الاَرضُ ضِعفَ اُکُلِها، ثُمَّ یَسیرُ مُقَدِّمَتُهُ جَبرَئیلُ، وَ ساقیهِ اسرافیلُ، فَیَملَاُ الاَرضَ عَدلاً وَ قِسطاً کَما مُلِئَت جَوراً وظُلماً.»
«
[هنگام قیام مهدی، منادی از آسمان ندا می‌دهد
]: "ای مردم! مدّت حکومت جبّاران بر شما به پایان رسید و بهترین فردِ امّت محمّد، حکومت را به دست گرفته است، به
مکّه بروید". و گروهی از نجیبان مصر و نیکان شام و گروه‌های
[زاهد و دنیاگریز
] عراق، بیرون می‌روند که راهبانِ شب و شیران روزند و دل‌هایشان، گویی پاره‌های آهن است و با او میان رُکن
[حجر الاسود
] و مقام
[ابراهیم
]، بیعت می‌کنند». عمران بن حصین گفت: ای پیامبر خدا! این مرد را برای ما توصیف کن.
پیامبر (صلی‌اللّه‌علیه‌و‌آله) فرمود: «او مردی از فرزندان
حسین (علیه‌السّلام) است و مانند مردان قبیله "
شنوءه"، (شنوءة، قبیله‌ای در
یمن و از تیره‌های قبیله بزرگ
اَزْد و فرزندان
شنوءة بن عبد‌اللَّه بن کعب اَزْدی‌اند که به بلندی قد، مشهور بوده‌اند.) قدبلند است. دو عبای سپید کم‌پُرز بر تن دارد، همنام من است. پس این هنگام است که پرندگان در لانه‌هایشان و ماهیان در دریاها تخم می‌گذارند و رودها طولانی و آب چشمه‌ها سرریز و سیل‌آسا می‌شود و زمین، دو برابر محصول می‌دهد، آن‌گاه
جبرئیل در پیشِ روی او و
اسرافیل در کنارش حرکت می‌کنند و زمین را از
عدل و داد، پُر می‌کند، همان‌گونه که از ظلم و ستم، پُر شده است».
سیاست قاطع ظلم‌ستیزی حکومت مهدوی، به گونه‌ای است که در فاصله‌ای کوتاه پس از قیام امام (علیه‌السلام)، جهانِ پُر از
ظلم و جور، سرشار از عدل و داد می‌گردد؛ عدالتی که به درون همه خانه‌ها نفوذ خواهد کرد
و نیک و بد را فرا خواهد گرفت.
بدین‌سان، جامعه بشری که در نتیجه ظلم جبّاران، در معنا مُرده است، با عدالت حکومت مهدوی سرشار از حیات می‌گردد. در حدیثی از امام صادق (علیه‌السّلام) در تبیین آیه: «اعْلَمُوا اَنَّ اللَّهَ یُحْیِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا؛
بدانید که خدا زمین را پس از مرگش زنده می‌کند»، آمده:
«ای یُحییهَا اللَّهُ بِعَدلِ القائِمِ عِندَ ظُهورِهِ، بَعدَ مَوتِها بِجَورِ ائِمَّةِ الضَّلالِ؛
یعنی پس از آن که زمین به سبب ستم پیشوایان گم‌راهی می‌میرد،
خداوند، آن را با عدالت قائم به گاه ظهورش، زنده می‌کند.»
آغاز شدن قیام انبیا و خاتم اوصیا، با ظلم‌ستیزی و دعوت به عدالت اجتماعی، حاکی از آن است که از منظر همه ادیان راستین الهی، ظلم، بزرگ‌ترین
منکر و
عدل، بزرگ‌ترین
معروف است.
بر این اساس، هدف‌گیری مبارزاتی و اصلاحاتی امام مهدی (علیه‌السّلام) نشان می‌دهد که اگر بساط ظلم در جهان برچیده شود، طومار همه مفاسد و تباهی‌ها به صورت ریشه‌ای، پیچیده می‌شود، و اگر عدالت اجتماعی در جهان استقرار یابد، همه ارزش‌های انسانی و اسلامی در جامعه تحقّق می‌یابد و بدین‌سان، جامعه انسانی از زندگی معنوی و حقیقی برخوردار می‌گردد.
بنا‌بر‌این، حکومتی که می‌خواهد برای حکومت جهانی اسلام به رهبری امام مهدی (علیه‌السّلام) زمینه‌سازی کند، باید مبارزه با ظلم و استکبار را در صدر سیاست‌ها و برنامه‌های حکومتی خود قرار دهد و همه نهادهای تقنینی، اجرایی و قضاییِ آن، در جهت تحقّق هر چه بیشتر عدالت اجتماعی برنامه‌ریزی کنند؛ چرا که نابودی ظلم، ریشه کن کردن همه ضدّ ارزش‌ها، و احیای عدل، زنده کردن همه ارزش‌هاست.
در فرهنگ
قرآن و
حدیث، عدل، شامل انواع ارزش‌های اعتقادی، اخلاقی و عملی است. همچنین ظلم، انواع ضدّ ارزش‌های اعتقادی، اخلاقی و عملی را در بر می‌گیرد.
بنا‌بر‌این، نخستین سیاست و اصلی‌ترین شعار حکومت مهدوی، یعنی ظلم ستیزی و عدالت گستری، جامع همه ارزش‌ها، و نافی همه ضدّ ارزش‌های اعتقادی، اخلاقی و عملی است. این
حدیث متواتر، بازگو کننده اصلی‌ترین سیاست‌های امام مهدی (علیه‌السّلام) است:
«یَملَاُ الاَرضَ قِسطاً وَ عَدلاً کَما مُلِئَت ظُلماً وَ جَوراً؛
زمین را از عدل و داد، پُر می‌کند، آن چنان که از ظلم و ستم، پُر شده باشد.»
این سخن، بدین معناست که پس از پُر شدن زمین از انواع ضدّ ارزش‌های اعتقادی، اخلاقی و عملی، در نتیجه سیاست‌های حکومتی امام مهدی (علیه السلام)، ارزش‌های اعتقادی، اخلاقی و عملی، جهان را فرا خواهد گرفت.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «سرنوشت‌سازترین سیاست‌ها در حکومت امام مهدی» تاریخ بازیابی۱۳۹۸/۱۱/۹.
