ریشه‌یابی بحران‌های اخلاقی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اخلاق،
غرب.
پرسش: بحران اخلاقی که این قدر حرفش زده می‌شود ابتداً چگونه به وجود آمده، و اکنون چگونه ادامه دارد؟
پاسخ: فساد اخلاقی در تمامی جوامع وجود داشته و در طول تاریخ عده‌ای از افراد هر جامعه به آن مبتلا بوده‌اند، امّا بحران اخلاقی که وضعیت بسیار شدید و ناگوار فساد اخلاقی است، ابتدا از غرب آغاز شده و در طول چند دهه کشورهای غربی را فراگرفته است. آثار این بحران حتی دیگر کشورها را نیز به شدّت تهدید نموده و گرایش‌های مذهبی افرادی را تحت تاثیر قرار داده است. اگر خواسته باشیم بحران اخلاقی را در غرب ریشه‌یابی کنیم، ناگزیریم از این که نگاهی به تحوّلات فکری و اعتقادی در غرب داشته باشیم.
ریشه اصلی بحران اخلاقی در غرب به این برمی‌گردد که به مرور زمان بینش مادی در غرب حاکم شد و تفسیری کاملاً مادی از
هستی و
انسان ارایه گردید.
نظریه تکاملی داروین نقش به سزایی در پیدایش تفکّر مادی در غرب دارد، با طرح این نظریه، انسان محصول فرآیندهای مادی معرفی شد که خودش بر اساس قوانین طبیعت بدنیا آمده و نسل جدیدی از حیوانات پیشین است.
این نظریه به سرعت در غرب مورد قبول و تایید بسیاری از افراد قرار گرفت و درعمل نیز افراد به این سمت گرایش پیدا کردند یعنی تمامی ارزش‌های انسانی و اخلاقی را زیرپا گذاشتند.
زیرا با پذیرش تئوری تکامل در مورد انسان، جایی برای اعتقاد به
خلقت آدم (علیه‌السلام) که در کتب آسمانی و ازجمله در
قرآن به آن تاکید شده باقی نمی‌ماند. وجود
خداوند و آفرینش،
معاد و
نبوت نیز در سایه این نظریه زیر سوال می‌رود. پذیرش گسترده
داروینیسم در غرب صرفاً یک رخداد علمی نبود، بلکه تقریباً جریان‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فکری در غرب به حمایت‌های گسترده از این نظریه برخاستند. پس از چند دهه این طرز تفکّر در دنیای غرب به صورت گسترده رایج شد و بنیان‌های بحران اخلاقی در غرب پایه‌ریزی گردید.
یکی از عوامل بحران اخلاقی در غرب، آزادی جنسی و فروپاشی نظام خانواده است. آزادی جنسی خود متاثر از دیدگاه مادی و نظریه داروین می‌باشد. زیرا وقتی
انسان در حدّ یک موجود مادّی معرفی شد، از نظر اخلاق و مسایل جنسی نیز آزاد گذاشته شده و در پی آن نظام خانواده از هم متلاشی خواهد شد. در دنیایی که تحت سیطرة بینش مادی قرار دارد، عکس‌ها و فیلم‌های ترویج کننده فحشا نه فقط در مراکز مخصوص بلکه در سطح بسیار گسترده از طریق وسایل ارتباط جمعی، برای عموم عرضه می‌شود. محور بخش بزرگی از فیلم‌های سینمای و سریال‌های تلویزیونی، اشاعه
فساد جنسی به اشکال مختلف است. در اخلاق غربی که ناشی از نظریه تکاملی است، روابط مشروع جنسی در محدوده
ازدواج و تشکیل ازدواج امری بی‌معنا تلقّی می‌شود.
خلاصه آن که در نظام مادی حاکم بر غرب، کانون خانواده که محل امن و امنیّت برای
تربیت و پرورش کودکان و مکان احترام بزرگسالان است، از هم می‌پاشد. فرزندان از محبّت مادران و پدران محروم می‌شوند و سالمندان دور از فرزندان و بستگان در
فقر عاطفی و غربت دردناک، آخرین سال‌های زندگی را سپری می‌کنند. فساد و فحشا و آلوده‌ترین
روابط جنسی، مشروع و مطلوب جلوه داده می‌شود و با کمک هنر
سینما و
تأتر به شدّت تبلیغ می‌شود، این عوامل باعث گردید که دنیای غرب به بحران اخلاقی دچار شود.
نادیده گرفتن مذهب و اخلاق از دیگر عوامل بحران اخلاقی است. گر چه این هم در واقع به همان تفکّر مادّی برمی‌گردد، امّا می‌توان آن را به عنوان یک عامل مستقل نیز در نظر گرفت.
از آنجا که حذف مذهب از زندگی باعث خلاءهای بسیاری می‌گردد، لذا در جامعه غربی خلاءهای دردناک و جنایات هولناکی را شاهد هستیم. آثار و پیامدهای کنار گذاشتن دین از زندگی، باعث شده است که دنیای غرب به اشتباه خود پی ببرد که این مطلب را در اعتراف‌های اندیشمندان غرب مشاهده می‌کنیم.
از آنجا که دین اسلام و مکتب
تشیع، مکتب کامل و همه جانبه‌ای می‌باشد و کشور
ایران پیرو این آئین بوده و رواج
اسلام و تشیع در جامعه ایران مشهود است، لذا بحران اخلاقی در ایران مشاهده نمی‌شود. بله کارهای ضد اخلاقی در جامعه ما دیده می‌شود ولی این به معنی بحران اخلاقی نمی‌باشد.
البته همه مردم و همه اقشار جامعه وظیفه دارند با راه‌های مناسب به
تقویت ایمان جوانان بپردازند تا اینکه خدای تا کرده موجب بحران‌های اخلاقی نگردد.
بحران اخلاقی پیامدهای خطرناکی بدنبال دارد، نگاهی گذرا به تحقیقات و آمارها درغرب به خوبی نشان می‌دهد که بحران اخلاقی، آزادی جنسی و روابط آزاد زن و مرد در چند دهه اخیر باعث تشدید ناهنجاری‌های روانی، اختلالات
افسردگی،
اضطراب،
خودکشی و ارتکاب جرم و جنایت شده است.
امروزه تلاش می‌شود که بحران اخلاقی را عالم‌گیر سازند و تمامی جوانان، نوجوانان و خانواده‌ها را به آن مبتلا سازند. تهاجم فرهنگی یکی از ابزارهای ترویج فساد اخلاقی است.
چه باید کرد؟
در کشور ما گرچه انحرافات اجتماعی و اخلاقی وجود دارد و عده‌ای تحت تاثیر تبلیغات زهرآگین
دشمن قرار گرفته و آسیب‌پذیر شده‌اند، امّا نمی‌توان این وضعیّت را بحران اخلاقی نامید. بنابراین همه ما وظیفه داریم که از بروز بحران اخلاقی در کشور و جامعه خود جلوگیری نماییم. یگانه عاملی که می‌تواند از بحران اخلاقی جلوگیری کند،
تقویت ایمان و معنویت و فرهنگ سازی دینی در جامعه است. اگر احساس مسئولیت نکنیم، بحران اخلاقی که دنیای غرب را از هم متلاشی کرده جامعه ما را نیز به شدّت تهدید می‌کند.
در پایان امیدوارم با آشنایی از ریشه‌های بحران اخلاقی در غرب و آثار و پیامدهای آن، بتوانیم ایمان و معنویّت را در خویشتن تقویت نموده به ارزش‌های اخلاقی پای‌بند باشیم تا خدای نکرده به سرنوشت دنیای غرب مبتلا نگردیم.
۱. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، فرهنگ و تهاجم فرهنگی، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، چاپ اوّل، ۱۳۷۳.
۲. جهان بخش ثواقب، نگرش تاریخی بر رویارویی غرب با اسلام، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اوّل، ۱۳۷۹.
۳. سید مجید حسنی، گناه و ناهنجاری، عوامل و زمینه‌های آن، دار الغدیر قم، چاپ اوّل، ۱۳۷۹.
۴. رضا داوری اردکانی، درباره غرب، انتشارات هرمس، چاوّل، ۱۳۷۹.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ریشه‌یابی بحران‌های اخلاقی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۲.
