• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

روان‌شناسی روز

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: روان‌شناسیِ روز، اسلام.

پرسش: روان‌شناسیِ روز تا چه حد، مورد تایید اسلام است؟

پاسخ:




در آغاز به چند نکته اشاره می‌کنیم:

۱.۱ - جهانی بودن دین اسلام

۱. اسلام دینی است جهانی و کامل که این دین برنامه هدایت انسانی را تا روز قیامت به همراه دارد و برای تمام ابعاد زندگی انسان برنامه و قانون دارد، منتها این قوانین باید استخراج شود و استنباط گردد و از طریق تحقیق و پژوهش، ابعاد آن و دستورالعمل‌ها و راهکارهای آن تبیین شود.

۱.۲ - تجربی بودن روان‌شناسی

۲. روان‌شناسی که امروزه مطرح است، بیش‌تر قوانین و اصول آن فرضیات است و پایه تجربی دارد و نمی‌تواند به عنوان توصیه‌ای صددرصد اطمینان‌آور مطرح باشد.

۱.۳ - عمل به دستورات اسلام

۳. قوانین و احکام اسلام طوری تنظیم شده است که سعادت دنیوی و اخروی انسانی را در پی دارد و با توجه به نیازها و مصالح افراد انسانی وضع شده؛ به‌طوری‌که اگر به آن‌ها عمل کند، هم آبادانی و خوش‌بختی دنیا و هم آخرت را به دست می‌آورد.


با توجه به مقدمات فوق در جواب سؤال که فرموده‌اید: روان‌شناسی روز تا چه حد مورد تأیید اسلام است؟
باید عرض کنیم که قسمت زیادی از توصیه‌ها و یافته‌های روان‌شناسی روز مورد تأیید اسلام نیست و با اهداف عالی اسلام که سعادت دنیا و آخرت انسان است، ‌سازگار نمی‌باشد؛ زیرا:

۲.۱ - اولاً

روان‌شناسی امروزه، حاصل کار کشورهای غربی است و آن‌ها هم در تدوین نظریات خود به ابعاد وجودی انسان و نیازهای عالی انسان و توانایی‌های انسان توجه نکرده‌اند و انسان را بعضاً در حد حیوان تنزل داده‌اند و از طرف دیگر، محور کار خود را فقط رفتار انسان قرار داده و به بقیه ابعاد وجودی او توجه نکرده‌اند.

۲.۲ - ثانیاً

در تدوین فرضیات خود گاهی افراط کرده و گاهی تفریط و نتوانسته‌اند حق مطلب را ادا کنند؛ لذا تناقض‌های زیادی بین روان‌شناسی غربی مشاهده‌ می‌شود؛ مثلاً فروید به عنوان یک روان تحلیلگر مشهور انسان را مجبور می‌داند و قائل است که خیلی از کارهای انسان جبری است و اراده‌ای از خود ندارد و یا رفتارگراها که کارهای انسان را عبارت از محرک و پاسخ می‌دانند و برای شناخت و عقل انسان، ارزش چندانی قائل نیستند.

۲.۳ - ثالثاً

روان‌شناسان غربی علم را منحصر در علوم تجربی کرده و اعتقاد دارند هرچه را بتوان از طریق تجربه مشاهده یا آزمایش کرد، علم است و علومی که قابل آزمایش نیست، نمی‌تواند به عنوان علم مطرح شود؛ ازاین‌رو از خیلی مسائل معرفتی محروم شده و نتوانسته‌اند فرمولی اطمینان‌بخش و محکم و همیشگی ارائه دهند و لذا نظریات روان‌شناختی آنان هر روز در حال تغییر است و در زمان واحد هم توصیه‌های متناقض و متضاد دارند.
[۱] دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، مکتب‌های روان‌شناسی و فقر آن، انتشارات سمت، ۱۳۷۲، ج۱ و ۲.



۱. محمدتقی جعفری، روان‌شناسی اسلامی، انتشارات پیام آزادی، ۱۳۷۸ ش.
۲. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، مکتب‌های روان‌شناسی و نقد آن، انتشارات سمت، ۱۳۷۲ ش.
۳. محمد آل‌اسحاق، اسلام و روان‌شناسی، انتشارات آل‌اسحاق خویینی، ج۱، ۱۳۶۹ ش.
۴. علی‌اصغر احمدی، روان‌شناسی شخصیت از دیدگاه اسلامی، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۷۴ ش.


۱. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، مکتب‌های روان‌شناسی و فقر آن، انتشارات سمت، ۱۳۷۲، ج۱ و ۲.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «روان‌شناسی روز»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۲/۲۳.    



جعبه ابزار