• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رمضان اسم خداوند

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: رمضان، خداوند.

پرسش: در روایات رمضان یکی از اسامی خداوند دانسته شده است ، رمضان درباره خداوند به چه معناست؟



رمضان، مشتق از «رَمَض» به‌معنای شدّت حرارت و حرارت سنگ بر اثر شدّت حرارت خورشید، آمده است. رمضان از «رمیض»، به معنای ابر و باران در پایان‌ چلّه‌ تابستان و ابتدای فصل پاییز است که گرمای تابستان را دور می‌کند.


به این دلیل این ماه را «رمضان» گفته‌اند که بدن‌های آدمیان را از گناهان می‌شوید.


اما در مورد این‌که رمضان به کدام معنا، اسمی از اسم‌های خداوند است؟ به نظر می‌رسد رمضان در مورد خداوند به معنای مطهِّر و پاک‌کننده‌ گناهان است. (در تاج العروس چنین آمده است: «رَمَضَانُ -إِن صَحَّ- مِنْ أَسماءِ اللّٰه تَعَالَی فغَیْرُ مُشْتَقٍّ مِمّا ذُکِرَ أَو رَاجِعٌ إِلَی مَعْنَی الغَافِرِ، أَی یَمْحُو الذُّنُوبَ و یَمْحَقُهَا») این معنا لازمه معنای لغوی است؛ یعنی لازمه‌ شدت حرارت خورشید یا باران پایان تابستان، پاک کردن و تطهیر است. بنابراین، معنای رمضان به‌عنوان اسم خداوند این است که خداوند مطهِّر و پاک‌کننده انسان‌ها از آلودگی‌ها است.


شماری از احادیث شیعه و اهل سنّت، صراحت دارند که «رمضان» از نام‌های خدای سبحان است. از این رو، نهی شده که آن را بدون افزودنِ واژه «ماه» بکار برند،
همان‌گونه که سزاوار نیست انسان بگوید: این، رمضان است؛ رمضان آمد؛ رمضان رفت؛ رمضان را روزه گرفتم؛ و... و هر که چنین بگوید، باید به‌عنوان کفاره این سخن، صدقه بدهد و روزه بگیرد.
[۲۵] راوندی، سید فضل الله، النوادر، ج۲۰۸.
[۲۶] راوندی، سید فضل الله، النوادر، ص۴۰۷.


۴.۱ - ضعف دلالت و سند


لیکن این روایات، با مشکلات متعدّدی رو به رویند؛ زیرا هم سندشان مخدوش است و هم دلالتشان نارساست، با این توضیح که:

اوّلاً، هیچ یک از روایات مورد اشاره، از نظر سند، معتبر نیستند.

ثانیا، با مراجعه به روایاتی که به شمارش نام‌های خداوند پرداخته‌اند، دیده می‌شود که چنین نامی در میان آنها نیست.

ثالثا، در بسیاری از روایاتی که از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و اهل بیت (علیهم‌السّلام) نقل شده است، کلمه «رمضان» بدون آنکه واژه «ماه» در اوّل آن باشد، بکار رفته است و بسیار بعید است که راویان، از پیش خود، مضاف را از همه این روایات، حذف کرده باشند.


۱. کلینی، محمد بن بن یعقوب، الکافی، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ج۴، ص۶۹-۷۰.    
۲. ابن منظور، محمد بن مکرم‌، لسان العرب، دار صادر، بیروت، ج‌۷، ص۱۶۰.    
۳. لسان العرب، ابن منظور، محمد بن مکرم‌، دار صادر، بیروت، ج‌۷، ص۱۶۱.    
۴. واسطی زبیدی، سید محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۰، ص۶۸، ماده «رمض»، محقق و مصحح:شیری، علی، دار الفکر، بیروت.    
۵. بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، ج۴، ص۳۳۹، ح۷۹۰۴.    
۶. دیلمی، شیرویه بن شهردار، الفردوس بمأثور الخطاب، ج۵، ص۵۲، ح۷۴۳۳.    
۷. متقی هندی، علی بن حسام الدین، کنز العمّال، ج۸، ص۴۸۴، ح۲۳۷۴۲.    
۸. متقی هندی، علی بن حسام الدین، کنز العمّال، ج۸، ص۴۸۴، ح۲۳۷۴۳.    
۹. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۴، ص۷۰.    
۱۰. شیخ صدوق، محمد بن علی‌، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۱۷۲، ح۲۰۵۰.    
۱۱. شیخ صدوق، محمد بن علی‌، معانی الاخبار، ج۱، ص۳۱۵.    
۱۲. صفار قمی، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ج۱، ص۳۳۱.    
۱۳. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۹۳، ص۳۷۶.    
۱۴. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۴، ص۷۰، ح۱.    
۱۵. شیخ صدوق، محمد بن علی‌، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۱۷۲، ح۲۰۵۱.    
۱۶. شیخ صدوق، محمد بن علی‌، معانی الاخبار، ج۲، ص۳۱۵.    
۱۷. شیخ صدوق، محمد بن علی، فضائل الاشهر الثلاثة، ص۹۳-۷۳.    
۱۸. کوفی، محمد بن اشعث، الجعفریات، ص۵۹.    
۱۹. کوفی، محمد بن اشعث، الجعفریات، ص۲۴۱.    
۲۰. سید ابن‌ طاووس، علی بن موسی، الاقبال، ج۱، ص۲۹.    
۲۱. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۹۳، ص۳۷۷، ح۲.    
۲۲. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۹۳، ص۳۷۷، ح۳.    
۲۳. کوفی، محمد بن اشعث، الجعفریات، ص۵۹.    
۲۴. کوفی، محمد بن اشعث، الجعفریات، ص۲۴۱.    
۲۵. راوندی، سید فضل الله، النوادر، ج۲۰۸.
۲۶. راوندی، سید فضل الله، النوادر، ص۴۰۷.
۲۷. سید ابن‌ طاووس، علی بن موسی، الاقبال، ج۱، ص۲۹.    
۲۸. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۹۳، ص۳۷۷، ح۳.    
۲۹. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۲۶.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «رمضان نام خدا» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۳/۲.    
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «رمضان نام خدا» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۳/۲.    


رده‌های این صفحه : اخلاق | فضیلت ایام | ماه رمضان




جعبه ابزار