• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رقعه‌نویسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: رقعه‌نویسی، حفظ قرآن، قرآن مجید.

پرسش: چرا قرآن در عصر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله فقط از روی حفظ و رقعه‌نویسی نگهداری می‌شد؟ حکمت و فلسفه آن چیست؟

پاسخ:



درباره این‌که چرا در زمان پیامبر گرامی اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ قرآن با ابزار حفظ و یا رقعه‌نویسی نگهداری می‌شد، باید گفت:

۱.۱ - اصرار بر نوشتن قرآن

یک. اصرار بر نوشتن کتابت قرآن کریم با وجود میلی که اعراب به حفظ و از بَر کردن داشتند، نشان می‌دهد که از همان روزهای نخست، مسلمانان می‌دانستند که در آیات این کتاب آسمانی نباید کلمه‌ای تغییر یا تبدیل یابد.
[۱] جبّوری، یحیی وهب، الخط و الکتابة فی الحضارة العربیه، ص ۲۴۹، بیروت، ۱۹۹۴م.
[۲] ولایتی، علی‌اکبر، فرهنگ و تمدن اسلامی‌، ص ۲۶، قم، دفتر نشر معارف.


۱.۱.۱ - نوشتن بر پوست

یکی از وسایلی که قرآن بر آن نوشته می‌شد، پوست بود که علت استفاده از آن در ثبت مسائل مهم، ماندگاری بیشتر آن بود. ولی تهیه این ماده حتی برای ثروتمندان نیز دشوار بود؛ ازاین‌رو اعراب از مواد مناسب دیگری هم برای کتابت استفاده می‌کردند، مانند پوست خشکیده درخت نخل یا حتی شاخه خشک ‌شده آن.
[۳] ولایتی، علی‌اکبر، فرهنگ و تمدن اسلامی‌، ص ۲۶، قم، دفتر نشر معارف.


۱.۲ - پشتوانه‌ای بر حفظیات مسلمانان

نگارش قرآن در زمان پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در حقیقت پشتوانه‌ای بود بر آن‌چه مسلمانان در حافظه‌های خود جمع‌آوری می‌کردند.

۱.۳ - حفظ از هرگونه تحریف

یکی از عواملی که علاوه بر ضبط و حفظ قرآن در سینه‌ها، به حفظ و صیانت قرآن از هرگونه تصحیف و تحریف مدد می‌کرد، نگارش قرآن بوده است؛ لذا رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به نگارش وحی، سخت اهمیت می‌داد و هم‌زمان با بعثت و زندگانی آن‌ حضرت تعداد اندکی از مردم به خواندن و نوشتن، آشنایی داشتند، در‌عین‌حال رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ عده‌ای از آنها را به‌تدریج برای کتابت وحی، انتخاب و گزینش فرمود؛ چراکه تنها راه محفوظ ماندن قرآن در آن زمان ـ با توجه به کمبود امکانات ـ حفظ کردن آن و نیز نوشتن آن بر روی رقعه‌های مختلف بوده است.



۱. جبّوری، یحیی وهب، الخط و الکتابة فی الحضارة العربیه، ص ۲۴۹، بیروت، ۱۹۹۴م.
۲. ولایتی، علی‌اکبر، فرهنگ و تمدن اسلامی‌، ص ۲۶، قم، دفتر نشر معارف.
۳. ولایتی، علی‌اکبر، فرهنگ و تمدن اسلامی‌، ص ۲۶، قم، دفتر نشر معارف.
۴. صبحی صالح‌، مباحث فی علوم القرآن‌، ص ۶۹، قم، منشورات الرضی‌، چاپ پنجم، ۱۳۷۲ش.    



پایگاه اسلام کوئست.    



جعبه ابزار