• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

راه برخورداری بیشتر از هدایت معنوی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: هدایت معنوی، ائمه اطهار ‌.

پرسش: چگونه می‌توان ظرفیت وجودی را آن‌چنان افزایش داد که از هدایت معنوی ائمه اطهار ‌(علیهم‌السّلام) بیشتر از آنچه که هست، برخوردار شد؟



عشق‌ورزی به دیگران یک نیاز فطری است، اما چه بهتر و زیباتر که انسان در بذل محبت، خوبان و برترین‌ها را برگزیند و اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) کامل‌ترین و بهترین مظاهر خوبی‌ها و کمالات‌اند عشق به اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) زمینه‌ساز عشق به خداوند است و علاقه‌مند بودن به خاندان عصمت و طهارت عشق ورزیدن به ارزش‌های والای الهی می‌باشد. حتماً می‌دانید براساس اعتقادات دینی ما رسیدن به قله رفیع کمالات معنوی و انسانی و پذیرش اعمال و زحمات فرد در گرو محبت و ولایت اولیاء الهی و یادگاران رسول گرامی (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله) است. و نیز می‌دانیم که عواطف پاک و اظهار عشق و علاقه نسبت به معصومین (علیهم‌السّلام) عامل ثبات قدم در راه دین و دین‌داری است و عشق و محبت خالصانه به آن بزرگواران انسان را از گناه و فساد بیمه می‌کند.
خداوند در قرآن کریم انسانها را به چنین ارتباطی دعوت کرده است. «من برای انجام امر رسالت، از شما مزدی نمی‌خواهم مگر دوستی و محبت درباره نزدیکانم. در زیارت امین الله نیز می‌خوانیم: «خداوندا! دل و جان مرا شیفته اولیای برگزیده‌ات قرار ده و مرا در زمین و آسمان محبوب گردان.


هر قدر دلباختگی و محبت و ارتباط قلبی با ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) بیشتر باشد، تبعیت و هم‌رنگی و همراهی و هم‌دلی با آنها نیز بیشتر خواهد شد. چون نقش عشق و محبت در ایجاد هم‌سانی و هم‌فکری و هم‌راهی و هم‌سویی بسیار مهم است و به همین علت است که انسان پیوسته از چهره‌های محبوبش الگو و سرمشق می‌گیرد. ایمان و رابطه عاطفی به رهبری حتی در اطاعت سیاسی و اجتماعی هم تأثیر بسزایی دارد و زمینه‌ساز تبعیتی عاشقانه می‌شود نه یک اطاعت رسمی و تشریفاتی.


عشق ورزیدن به معشوق و عمل به دستورات او، بستگی به میزان شناخت عاشق از کمالات و زیبایی او دارد و هر کس براساس معرفت خویش به محبوب ارادت می‌ورزد. مثلاً در این خصوص امام علی (علیه‌السّلام) فرمودند: «هر کس ما را در دل دوست داشته باشد و با زبانش یاری کند و با دستش به دفاع از ما برخیزد (یعنی با تمام وجود دلباخته ما باشد)، در بهشت هم درجه و همنشین ما خواهد بود و هر که ما را با دل دوست بدارد و با زبان یاری کند و همراه ما با دشمنان‌مان نجنگد، یک درجه پایین‌تر خواهد بود و هر که با قلبش ما را دوست بدارد ولی با زبان و دست به یاری ما نشتابد، در بهشت خواهد بود.»
این حدیث شریف بیانگر این مطلب است که: اگر می‌خواهیم بیشتر از هدایت معصومین (علیهم‌السّلام) برخوردار شویم باید امام شناسی ما قوی شود چون هر چه شناخت قوی‌تر باشد عشق و علاقه بیشتر می‌شود و هر چه محبت ما نسبت به آن بزرگوار بیشتر گردد، اطاعت ما نیز بیشتر


برخی از نشانه‌های دوستی و محبت حقیقی به اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) عبارتند از:

۴.۱ - دوستی توام با عمل و تقوا

دوست داشتن اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السّلام) تقوای الهی و دل پاکی می‌خواهد. شیدای امام معصوم بودن در عمل مشخص می‌شود وگرنه علاقه ظاهری نمی‌تواند تاثیری در زندگی انسان داشته باشد علی (علیه‌السّلام) فرمودند: «... هر که ما را دوست دارد باید مثل ما عمل کند و لباس پرهیزگاری را جامه و پوشش خود قرار دهد.»

۴.۲ - عشق به دوستان اهل‌بیت

کسی که آل‌الله را دوست دارد لزوماً دوستان آنان را هم دوست می‌دارد. علی (علیه‌السّلام) در این رابطه فرمودند: «هر کس بخواهد بداند که آیا عاشق حقیقی اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) است یا نه، به قلب خویش رجوع کند، اگر در دلش محبت دوستان ما هست، پس او دشمن ما نیست؛ بلکه دوست ما است، ولی اگر یکی از دوستان ما را در دلش دشمن می‌دارد، او دوست‌دار حقیقی ما نیست.» این سخن علی (علیه‌السّلام) بیان‌گر مطلب جالبی است و آن این‌که آن حضرت (علیه‌السّلام) خواسته‌اند ما را تشویق کنند تا با دوستان آنان رابطه گرم و صمیمی داشته باشیم که همین امر باعث می‌شود تا عشق و علاقه ما نسبت به آن بزرگواران زیادتر شود و به دنبال این محبت، بیشتر در اطاعت اوامر آن امامان همام (علیهم‌السّلام) بکوشیم.

۴.۳ - آمادگی برای محرومیت‌ها

حقیقی بودن علاقه درونی شخص، هنگامی نمایان می‌شود که فرد مورد امتحان قرار گیرد و حوادث تلخ و ناراحت کننده در زندگی انسان رخ می‌نمایند، آن‌گاه است که دوستان حقیقی از دوستان مجازی جدا می‌گردند وگرنه در موقع راحتی هر فرد می‌تواند مدعی دوستی باشد. و آری راه عشق، راهی بس دشوار و رنج‌آور و بلاخیز است و عاشق صادق هرگز از رنج و بلای در راه دوست نمی‌ترسد بلکه با شوق و رغبت به استقبال آن می‌شتابد. حضرت علی (علیه‌السّلام) فرمودند: «هر کس ما اهل‌بیت پیامبر را دوست بدارد برای محنت‌ها پوستین ستبر بپوشد.»
[۷] آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و درر الکلم، بیروت، مؤسسه اعلمی، ش ۹۰۳۸.
و این کنایه از آن است که باید آمادگی تحمل انواع بلاها و مشکلات را داشته باشد. یاران امام حسین (علیه‌السّلام) واقعاً عاشق دلباخته آن حضرت بودند که تمام مشکلات را به جان و دل خریدند و دست از یاری آن امام شهید (علیه‌السّلام) نکشیدند. مطالعه زندگی آنان بهترین الگو برای پیروان آن حضرت (علیه‌السّلام) است.


خلاصه آن که برای بهره‌بردن بیشتر از هدایت‌های معنوی ائمه هدی (علیهم‌السّلام) در درجه اول باید آنان را بهتر و بیشتر شناخت و به آنچه گفته‌اند عمل کرد.
اگر ما امام کاظم (علیه‌السّلام) را به عنوان نمونه، تنها در رنج و مصائب زندان و عبادت‌های زندانش، خلاصه نماییم، و یا از امام حسن مجتبی (علیه‌السّلام) تنها مظلومیت و مسموم شدن به دست همسرش را بدانیم، و در مطالعات و آگاهی‌های خود به ابعاد دیگر زندگی آن بزرگان نپردازیم، نمی‌توانیم به تمام و کمال از آن حضرات (علیهم‌السّلام) بهره بجوئیم. وقتی شناخت ما بالا رفت و شعله‌های عشق ما شعله ورشد، باید در مقام عمل پله پله از هدایت‌های معنوی آن بزرگان (علیهم‌السّلام) استفاده نماییم.


۱. علامه عسکری، مرتضی، نقش ائمه در احیاء دین.
۲. پیشوایی، مهدی، سیره پیشوایان.
۳. ادیب، عادل، نقش امامان معصوم در حیات اسلام، ترجمه مینا جیگاره.
۴. مدرسی، محمد تقی و.... امامان شیعه ‌ (علیهم‌السّلام) و جنبش‌های مکتبی.


۱. شوری/سوره۴۲، آیه۲۳.    
۲. قمی، عباس، مفاتیح الجنان، ج۱، ص۴۴۴، زیارت امین الله.    
۳. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۳۹۵.    
۴. مجلسی، محمد تقی، بحار الانوار، ج۱۰، ص۱۰۷.    
۵. مجلسی، محمد تقی، بحار الانوار، ج۷۰، ص۳۰۶.    
۶. مجلسی، محمد تقی، بحار الانوار، ج۲۷، ص۵۳.    
۷. آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و درر الکلم، بیروت، مؤسسه اعلمی، ش ۹۰۳۸.



سایت‌ اندیشه‌ قم، برگرفته از مقاله «راه برخورداری بیشتر از هدایت معنوی» تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۱۶.    



جعبه ابزار