• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

راه‌های تقویت اراده

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: تقویت اراده.

پرسش: لطفاً راه‌های تقویت اراده را توضیح دهید؟

پاسخ: برخی راه‌های اراده قوی داشتن، عبارت‌اند از: شناختن توانایی‌های بالفعل و بالقوه، تعیین هدف‌های درازمدت، تعیین هدف‌های کوتاه‌مدت، تصمیم‌گیری، پایداری در تصمیم‌ها، تمرکز بخشیدن به فعالیت‌های زندگی و تلقین به خود.




داشتن اراده قوی در تمام مراحل زندگی به ویژه در دوران نوجوانی که حساس‌ترین دوره ‌زندگی انسان است، نقش اساسی در تعیین سرنوشت، هویت‌یابی و کمال و سعادت انسان دارد، روان‌شناسان معتقدند که اراده مظهر شخصیت انسان است.
[۱] رشید‌پور، مجید، چگونه باید بود، ص۱۴، انجمن اولیا و مربیان، چاپ دوم، ۱۳۶۹ ش.
اگر فردی اراده قوی داشته باشد، شخصیت او در نظر دیگران شخصیت استوار و شکست‌ناپذیر بوده و در تحولات و طوفان‌های زندگی دچار تزلزل و شکست نخواهد شد.


برای این‌که بتوانید اراده قوی داشته باشید، برنامه‌ای را که در ذیل معرفی می‌شود، اجرا نمایید:

۲.۱ - شناختن توانایی‌های بالفعل و بالقوه

استعدادها و توانایی‌های بالفعل و بالقوه خود را بشناسید:
موقعیت خانوادگی، اجتماعی، و شغلی، وضعیت جسمانی و حالات روانی و به‌طور‌کلی شرایط زندگی و شخصیت خویش را به دقت مورد ارزیابی و مطالعه قرار دهید و سپس کارهای مورد علاقه خود را طبق توانایی‌های خود انتخاب کنید و بر آن عمل نمایید.

۲.۲ - تعیین هدف‌های درازمدت

هدف‌های درازمدت خود را مشخص کنید:
از خود بپرسید: می‌خواهم چه نوع زندگی داشته باشم؟» دوست دارید زندگی شما در ده سال آینده چگونه باشد؟ زندگی خانوادگی، اجتماعی، هدف‌های شغلی و علاقه‌مندی‌های خود را مورد توجه قرار دهید.
[۲] بیابانگر، اسماعیل، روان‌شناس نوجوانان، فصل ۱۱، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ ش.


۲.۳ - تعیین هدف‌های کوتاه‌مدت

هدف‌های فرعی و کوتا‌مدت را نیز تعیین کنید:
اگر هدف درازمدت را بدون هدف‌های فرعی یا جزیی‌تر انتخاب کنید، نمی‌توانید تصمیم بگیرید و لذا ناامید می‌شوید. وقتی اهداف جزئی و فرعی شما مشخص شد، به ترتیب اولویت به آن‌ها بپردازید، پس از مدتی وقتی شاهد پیشرفت خود بودید، انگیزه در شما ایجاد می‌شود که برنامه خویش را ادامه دهید و با این روش می‌توانید هم اراده قوی داشته باشید و هم اراده خویش را تقویت کنید. اگر اهداف جزئی را در نظر نگیرید، نمی‌دانید که کار را از کجا شروع کنید؛ لذا هیچ‌وقت نمی‌توانید تصمیم بگیرید که آن کار را شروع کنید و به مرور زمان اراده شما نسبت به آن کار از بین می‌رود.

۲.۴ - تصمیم‌گیری

پس از آن‌که اهداف و توان‌مندی‌های خویش را مورد مقایسه و ارزیابی قرار دادید، و برنامه‌ای را در نظر گرفتید که شما را به اهدافتان نزدیک می‌کند‌، در اجرای آن تصمیم و قاطعیت داشته باشید. عده‌ای از افراد، در اتخاذ تصمیم، دچار وسواس و تردید می‌گردند، در نتیجه این‌گونه افراد دچار وسوسه و خیالات واهی شده، از گرفتن تصمیم که یکی از مقدمات اراده است، باز می‌مانند. در برابر این عده، گروه دیگری وجود دارند که دچار شتاب‌زدگی در تصمیم هستند، این اشخاص در اتخاذ هر نوع تصمیمی بی‌مطالعه و دقت و بدون تعیین اهداف و شناخت توانمندی‌های خود، فوراً تصمیم می‌گیرند، زود اراده کرده و زود هم پشیمان می‌شوند، عیب این عده این است که گیچ و بی‌فکر بوده، هیچ نوع تفکر و تأملی در کارشان وجود ندارد.

۲.۴.۱ - حدیثی از امام علی

علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «علیک بالفکر فانه رشدٌ من الضلال و مصلح الاعمال»؛ «به فکر و تأمل خو کن؛ زیرا تو را از گمراهی نجات داده، کردار و رفتارت را سامان می‌بخشد».

۲.۴.۲ - حدیثی دیگر

در مورد دیگر می‌فرماید: «العجول مخطی و ان ملک»؛ «شتاب‌کننده در کارها خطا می‌کند، گرچه زمام آن کار به دست او باشد».
پس یکی از گام‌های اساسی در داشتن اراده قوی و موفقیت در زندگی این است که انسان در ابتدای هر کار تفکر و تأمل ‌کند، اهداف خویش را معین کند، توانایی‌هایش را با دید واقع‌بینانه شناسایی ‌نماید و آن‌گاه بدون تردید و وسواس بیش از حد، تصمیم‌گیری کند.
البته باید توجه داشت که: چه‌بسا خود شما به‌تنهایی نتوانید اهداف و توانایی‌های خود را بشناسید، در این صورت می‌بایست از پدر و مادر یا افراد با تجربه و متخصص مشورت بگیرید.


از روش مشارطه، مراقبه و محاسبه و معاقبه برای نظارت بر خود استفاده کنید.
در اول روز با خود شرط کنید که این کار را باید انجام دهم (مشارط)؛ در طول روز مراقب اعمال و رفتار خود باشید تا طبق شرط خود عمل نمایید (مراقبه)؛ و در آخر شب اعمال و رفتار خود را مورد ارزیابی و محاسبه قرار دهید (محاسبه) اگر موفق بودید، خود را تشویق کنید و اگر موفق نبودید، خود را تنبیه کنید (معاقبه).

۳.۱ - اعتماد به نفس

اعتماد به نفس امری اکتسابی است.
[۶] شرفی، محمدرضا، جوان و نیروی چهارم زندگی، ص۱۴، سروش، ۱۳۸۰ ش.
انسان‌های موفق تنها با همِت خویش آن اطمینان خاطر و اعتماد به نفس را ذره‌ذره ‌اندوخته‌اند.

۳.۲ - پایداری در تصمیم

یکی از مراحل اساسی دستیابی به اراده قوی، استواری و پایداری در تصمیم است، سعی کنید در هر کاری که تصمیم می‌گیرید پایدار باشید، البته این نیاز به تمرین دارد،
[۷] زاکو، پل، غلبه بر کم‌رویی، فصل پنجم (اراده استوار)، ترجمه: حسین بنی‌احمد، ققنوس، چاپ سوم، ۱۳۸۰ ش.
ابتدا از کارهای کوچک و جزیی شروع نمایید، مثلاً تصمیم بگیرید در طول یک هفته هر روز مسیری را که چندان طولانی هم نیست، پیاده بروید.

۳.۳ - تمرکز بخشیدن به فعالیت‌ها

یکی از اموری که در تقویت اراده مؤثر است، تمرکز بخشیدن به فعالیت‌های گوناگون زندگی است؛ باید از پراکنده کاری‌هایی که موجب به هدر رفتن نیروهای شما می‌شود جداً بپرهیزید و سعی کنید کاری را که شروع کردید، به اتمام رسانید و پس کار دیگری را شروع کنید.

۳.۴ - تلقین به نفس

شیوه دیگری که در تقویت و استحکام اراده مؤثر است، تلقین به نفس است، به خود تلقین نمایید که اراده و توان این کار را دارید، در این صورت شکست مفهومی ندارد
[۸] شرفی، محمدرضا، دنیای نوجوان، ص۲۵۰ به بعد، انتشارات تربیت، چاپ چهارم، ۱۳۷۶ ش.
و از جملات مثبت تأکیدی استفاده کنید و با خود بگویید: من می‌توانیم چون که اراده دارم و... .


۱. ناصر خیابانی، مهارت‌های بهتر زیستن، سپند، چاپ اول، ۱۳۸۰ ش.
۲. تکنولوژی و مهندس فکر، محمدعلی حقیقی، انتشارات فراوان، ۱۳۸۲ ش.
۳. هربرت فنسترهایم، آموزش قاطعیت، ترجمه عباس چینی، نشر البرز، چاپ اول، ۱۳۷۳ ش.
۴.اعتماد به نفس برتر، گیل لنیدن فیلد، ترجمه حمید و نگار اسغری‌پور، جوانه رشد.


۱. رشید‌پور، مجید، چگونه باید بود، ص۱۴، انجمن اولیا و مربیان، چاپ دوم، ۱۳۶۹ ش.
۲. بیابانگر، اسماعیل، روان‌شناس نوجوانان، فصل ۱۱، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ ش.
۳. تمیمی آمدی، عبدالواحد، درآمدی بر غررالحکم، ج۱، ص۴۴۶، دانشگاه تهران، چاپ چهارم، ۱۳۷۳ ش.    
۴. تمیمی آمدی، عبدالواحد، درآمدی بر غررالحکم، ج۱، ص۶۶، دانشگاه تهران، چاپ چهارم، ۱۳۷۳ ش.    
۵. نراقی، احمد، معراج السعاده، ص۶۹۴، انتشارات کشف العظاء، ۱۳۸۲ ش.    
۶. شرفی، محمدرضا، جوان و نیروی چهارم زندگی، ص۱۴، سروش، ۱۳۸۰ ش.
۷. زاکو، پل، غلبه بر کم‌رویی، فصل پنجم (اراده استوار)، ترجمه: حسین بنی‌احمد، ققنوس، چاپ سوم، ۱۳۸۰ ش.
۸. شرفی، محمدرضا، دنیای نوجوان، ص۲۵۰ به بعد، انتشارات تربیت، چاپ چهارم، ۱۳۷۶ ش.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «راه‌های تقویت اراده»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۶/۳۰.    



جعبه ابزار