• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رئوف

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: قرآن، حدیث، خدا.

پرسش: صفت رئوف خداوند، در لغت، قرآن و حدیث به چه معناست؟



صفت «رئوف (مهرورز)»، فعول به معنای فاعل از «رأف» است. به گفته صاحب بن عبّاد، رأفت یعنی: «رحمت» و به گفته جوهری، یعنی: «رحمت شدید». ابن اثیر گفته است: در نام‌های خدای والا، «رئوف»، همان «مهربان به بندگان و توجّه کننده به ایشان با الطاف خود» است. رافت، ظریف‌تر از رحمت است و در ناخوشی واقع نمی‌شود؛ ولی رحمت، گاه برای مصلحت، در ناخوشی هم واقع می‌شود.


رئوف (مهرورز)، در قرآن کریم، یازده بار به‌عنوان صفت خداوند، به‌کار رفته است: دوبار با تعبیر «به مردمان، مهرورز و با آنها مهربان است»، دوبار با تعبیر «به بندگان، مهرورز است»، یک بار با تعبیر «به مؤمنان، مهرورز و با آنها مهربان است»، یک بار با تعبیر «به آنها مهرورز و با آنها مهربان است» و چهار بار هم به تنهایی.


احادیث، ویژگی‌های چندی برای نام «رئوف» بیان کرده‌اند؛ امّا نکته مهم، ارتباط رافت و رحمت در احادیث است. در نیایش‌های بر جای مانده از امامان (علیهم‌السلام) آمده است: «ای مهرورز در رحمت خود! » «به مهرورزیِ تو به رحمتت امید دارم». «از تو درخواست می‌کنم به رحمتت که آن را از رأفتت برگرفته‌ای».
از این نیایش‌ها چنین برداشت می‌شود که رأفت، سبب رحمت است. پس با هر رأفتی، رحمتی هست؛ ولی عکس آن، صادق نیست؛ زیرا رأفت، پیش‌تر و ظریف‌تر از رحمت است. این موضوع، با آنچه از جوهری و ابن اثیر نقل کردیم، هماهنگ است.


۱. صاحب بن‌عباد، إسماعیل، المحیط فی اللغه، ج۲، ص۴۳۶.    
۲. جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج۴، ص۱۳۶۲.    



حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۴/۱.    



جعبه ابزار