خواندن نماز وحشت در شب اول قبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: شب اول قبر، نماز وحشت، میت، باقیات الصالحات.
پرسش: چرا در شب اول قبر، باید دو رکعت نماز وحشت برای میت بخوانیم؟
پاسخ: نماز وحشت یا نماز لیلة الدّفن جزء
مستحبات مؤکد در آداب دفن میت است و راهی است برای کاستن از وحشت فراگیر، و از مجاری
رحمت خداوند است بر بنده‌ای که گرفتار آن سختی‌هاست. براساس روایتی از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)، نماز
هدیه شب اول قبر چنان در سرنوشت میت و نمازگزار تاثیرگذار است که پس از ادای
نماز و هدیه
ثواب آن برای میت،
خداوند هزار ملک را به سوی قبر میت می‌فرستد که با هر کدام یک جامه زیباست و در
قبر او گشایش داده می‌شود و از تنگنا تا روز قیامت نجات پیدا می‌کند و برای نمازگزار نیز به اندازه آنچه که
خورشید بر آن تابیده است،
حسنات داده می‌شود و چهل درجه بالا می‌رود.
نام صحیح نماز وحشت،
نماز لیلة الدفن است و جزء مستحبات مؤکد در آداب دفن میت است که
روایات فراوانی در توصیه به آن وارد شده است.
مرحله انتقال آدمی از
عالم ماده به
عالم برزخ (همانند انتقال او از عالم رحِم به
عالم دنیا) با دردها و رنج‌های فراوان همراه است. بخشی از این دردها به دلیل آن است که او به دنیایی وارد می‌شود که قبلاً کوچک‌ترین آشنایی با آن نداشته است. قوانین حاکم بر آن
عالم با قوانین حاکم بر عالم دنیا کاملاً متفاوت است. علاوه بر این او در مسیر انتقالش از عالم دنیا به عالم برزخ مراحلی را پشت سر گذاشته است که شاید حتی تصور دشواری و وحشت‌آفرینی آن برای ما غیر ممکن باشد.
امام علی (علیه‌السلام) در توصیف احوال ایشان می‌گوید: «اگر شما بنگرید آنچه را که
مردگان دیده‌اند، فریاد ناله سر خواهید داد و به لابه و زاری روی خواهید آورد و امر خداوند را
اطاعت خواهید کرد؛ اما آنچه که ایشان دیدند، از شما پنهان است و به‌زودی این پرده کنار خواهد رفت و شما نیز خواهید دید».
در
کلام نورانی دیگر می‌گوید: «
فَغَیْرُ مَوْصُوفٍ مَا نَزَلَ بِهِمْ ـ اجْتَمَعَتْ عَلَیْهِمْ سَکْرَةُ الْمَوْتِ ـ وحَسْرَةُ الْفَوْتِ؛ آنچه بر ایشان نازل شده توصیف‌شدنی نیست،
سکرات مرگ و
حسرت از دست دادن آنچه در دنیا داشتند، بر ایشان جمع شده است».
از
امام زین‌العابدین (علیه‌السلام) نیز نقل است: سه ساعت از سخت‌ترین لحظه‌های
زندگی انسان است، ساعتی که در آن
فرشته مرگ را می‌بیند و ساعتی که از قبرش بیرون می‌شود و ساعتی که در مقابل خداوند برای حساب حاضر می‌شود.
اگر این روایات را در کنار صدها
روایت دیگر که در بیان احوال
برزخیان و شداید که بر ایشان وارد می‌شود بگذاریم، به عمق وحشت ایشان پی می‌بریم.
نماز وحشت یا نماز لیلة الدفن راهی است برای کاستن از این وحشت فراگیر و از مجاری رحمت خداوند است بر بنده‌ای که گرفتار آن سختی‌هاست.
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمودند که نماز هدیه
شب اول قبر چنان در سرنوشت میت و نمازگذار تاثیرگذار است که پس از ادای
نماز و
هدیه ثواب آن برای میت، خداوند هزار ملک را به سوی
قبر میت می‌فرستد که با هر کدام یک جامه زیباست و در قبر او گشایش داده می‌شود و از تنگنا تا
روز قیامت نجات پیدا می‌کند و برای نمازگزار نیز به‌اندازه آنچه که خورشید بر آن تابیده است،
حسنات داده می‌شود و چهل درجه بالا می‌رود.
تذکر این نکته نیز خالی از لطف نخواهد بود که عالم برزخ ـ برخلاف
عالم آخرت که در آن رابطه
انسان با
دنیا کاملاً قطع می‌گردد ـ با عالم دنیا رابطه دارد؛ ازاین‌رو حسنات و
سیئات جاریه انسان پس از مرگش نیز در سرنوشتش تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل است که به گذاشتن
باقیات الصالحات توصیه می‌شود و نیز توصیه شده است که وارث میت پس از ایشان او را فراموش نکنند و تا می‌توانند به نیابت و به
نیت او حسنات و کارهای نیک انجام دهند و اگر نبود این رابطه میان عالم برزخ و عالم دنیا، بدون
شک نماز وحشت نیز وجهی نداشت.
۱. مرتضی مطهری، مجموعه آثار، ج۲، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، ص۵۱۳، (زندگی پس از مرگ)، قم، صدرا، چ۴، ۱۳۷۴ش.
۲. شیخ جعفر سبحانی، الالهیات علی هدی الکتاب و السنّة و العقل، شیخ حسن محمد مکلی العاملی، ص۲۳۳ - ۲۴۰، المرکز العالمی اللدراسات الاسلامیه، قم، چ۳، ۱۴۱۲ق.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «خواندن نماز وحشت در شب اول قبر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۶/۰۳.
