• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خواستگاری امیر مومنان از حضرت فاطمه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: خواستگاری، امیرمؤمنان، حضرت فاطمه.

پرسش: خواستگاری امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) از حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیهم) چگونه رخ داد؟

پاسخ اجمالی: امیر‌مؤمنان (علیه‌السّلام) به فاطمه (علیه‌السّلام) علاقه فراوان داشت و از ابراز آن به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حیا داشت سعد بن معاذ، واسطه این امر خیر شد و خبر موافقت ضمنی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را برای علی (علیه‌السّلام) آورد. در نهایت حضرت فاطمه (علیه‌السّلام) با سکوت خودش راضایتش را به پدر اعلام کرد.



علاقه و محبّت امیر مؤمنان (علیه‌السّلام) به فاطمه (علیه‌السّلام)، امری طبیعی بود. افزون بر قرابت نسبی، کمالات معرفتی، اخلاقی و دینی فاطمه، از دوره کودکی در پیش دید امیر مؤمنان بود. علی (علیه‌السّلام) در پاسخ کسانی که او را به پیش قدمی در خواستگاری از دختر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) تشویق می‌کردند، می‌فرمود: «به خدا سوگند، فاطمه شایسته علاقه و دوست داشتن است»؛
[۱] صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۶۵۳.
ولی حرمت و اُبهّت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مانع از اظهار این علاقه بود.


سرانجام، سعد بن معاذ، واسطه این امر خیر شد و موافقت ضمنی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای خواستگاری را به علی (علیه‌السّلام) منتقل کرد. امیر مؤمنان (علیه‌السّلام) وضو گرفت، غسل کرد، بهترین لباس خود را پوشید و پس از خواندن دو رکعت نماز، به تنهایی برای خواستگاری از فاطمه نزد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) رفت.
مطابق برخی گزارش‌ها در جلسه اوّلیا جلسه سوم، علی (علیه‌السّلام) خواسته خود را با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در میان گذاشت.
[۶] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه فاطمی، ص۱۸۹ خواستگاری سَرور زنان.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اگر چه با این پیشنهاد موافق بود و با روی باز با آن مواجه شد، ولی به روش پیشین خود، این خواستگاری را نیز با دخترش در میان نهاد. برای نخستین بار و بر خلاف بارهای قبل، فاطمه (علیه‌السّلام) روی برنگرداند، ساکت ماند و سر به زیر افکند.


موافقت حیا مَدار فاطمه (علیه‌السّلام)، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را به اظهار وا داشت و فرمود:

«سُکوتُها اقرارُها؛
[۸] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه فاطمی، ص۱۸۹ خواستگاری سَرور زنان.
سکوت او، رضایت اوست.»

این ازدواج رنگی آسمانی و جلوه‌ای زمینی داشت. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در پاسخ به اعتراض خواستگاران پیشین، فرمود:
به خدا سوگند، من فاطمه را از شما باز نداشتم؛ بلکه خدای متعال، او را از شما دریغ کرد و به ازدواج علی در آورد.
[۹] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه فاطمی، ص۱۸۷، ح۱۳۳.



روشن است که شرط اوّل یک ازدواج شایسته، همسانی همسران است که در خواستگاران پیشین فاطمه (علیه‌السّلام) وجود نداشت و تنها در شخص امام علی (علیه‌السّلام) متبلور بود.
امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید:
اگر خدای (تبارک و تعالی) امیر مؤمنان (علیه‌السّلام) را برای ازدواج با فاطمه نیافریده بود، همتایی برای او روی زمین نبود، از آدم تا دیگران.
[۱۰] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه فاطمی، ص۱۸۹، ح۱۳۵.



مراسم خواستگاری و عقد ازدواج، حدود یک سال پس از هجرت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به مدینه، در آغازین ماه‌های سال دوم هجری، در ماه صفر یا ربیع الاوّل انجام شد.
در آن هنگام، امیر مؤمنان (علیه‌السّلام) ۲۴ سال و فاطمه (علیه‌السّلام) نُه سال داشت.
[۱۱] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه فاطمی، ص۲۴۲ (درس‌هایی از ازدواج حضرت فاطمه (علیه‌السّلام)) .



۱. صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۶۵۳.
۲. صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا (علیه‌السلام)، ج۲، ص۲۰۱.    
۳. اربلی، محمد بن عیسی، کشف الغمّة، ج۱، ص۳۵۸.    
۴. اربلی، محمد بن عیسی، کشف الغمّة، ج۱، ص۳۵۸.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج۱، ص۱۶۰.    
۶. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه فاطمی، ص۱۸۹ خواستگاری سَرور زنان.
۷. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۲۰۷.    
۸. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه فاطمی، ص۱۸۹ خواستگاری سَرور زنان.
۹. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه فاطمی، ص۱۸۷، ح۱۳۳.
۱۰. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه فاطمی، ص۱۸۹، ح۱۳۵.
۱۱. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه فاطمی، ص۲۴۲ (درس‌هایی از ازدواج حضرت فاطمه (علیه‌السّلام)) .



سایت‌ حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «خواستگاری امیر مومنان از حضرت فاطمه» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۴/۲.    






جعبه ابزار