• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حضرت لیلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: حضرت لیلی سلام‌الله‌علیها، حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام، کربلا.
پرسش: آیا حضرت لیلی ـ سلام‌الله‌علیها ـ مادر حضرت علی‌اکبر ـ علیه‌السلام ـ در کربلا حضور داشته است؟
پاسخ: با جست‌و‌جو در کتاب‌های تاریخی، حضور مادر حضرت علی‌اکبر ـ علیه‌السلام ـ در کربلا ثابت نشده است.



با جست‌و‌جو و تتبع در کتاب‌های تاریخی، می‌توان به این نتیجه رسید که هیچ‌کدام از آنها و به خصوص کتاب‌ها و مقاتلی که به واقعۀ کربلا اهمیت داده‌اند و اسم بزرگان و دیگر زنان امام حسین علیه‌السلام و جوانان هاشمی و اصحاب و حتی کودکان را نقل کرده‌اند، نامی از حضرت لیلی سلام‌الله‌علیها و حضورش در کربلا نبرده‌اند و با توجه به این‌که ایشان از خاندان سرشناس و مهمی بوده‌اند،
[۱] ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ترجمۀ م. جواد فاضل به نام فرزندان آل ابی‌طالب، ج ‌۱، ص ۱۲۰، کتاب‌فروشی علمی، تهران، ۱۳۳۹‌ش؛ حضرت لیلی دختر ابومره خواهرزاده معاویه بن ابی‌سفیان بود.
بسیار بعید است که با وجود حضور در کربلا، از ایشان غفلت شده باشد.


محققان و عاشورا پژوهان متعددی نیز نسبت به حضور مادر حضرت علی‌اکبر در کربلا ابراز شک و تردید کرده‌اند.

۲.۱ - مرحوم علامه مقرم

مرحوم علامه مقرم می‌گوید: «برای ما نه سال وفاتش و نه مقدار عمرش و نه حضورش در کربلا روشن نشد، گرچه حضورش را در کربلا در بندی در کتابش (اسرار الشهاده)، به بعضی از مجموعه‌هایی که صاحبانش معلوم نیست، نسبت داده است؛ اما همه مورخان این موضوع را ترک کرده و یادی از او در کربلا نکرده‌اند؛ شاید هم او پیش از حادثه‌ کربلا از دنیا رفته بود».
[۲] به نقل از مجلۀ مبلغان (معاونت تبلیغ و آموزش‌های کاربردی حوزه علمیه قم)، شماره ۴، غلام‌رضا گلی زواره، مقاله حماسۀ حسینی و مسئله تحریفات، با اضافات.


۲.۲ - شیخ عباس قمی

مرحوم شیخ عباس قمی در نفس المهموم می‌گوید: «دربارۀ این‌که مادر حضرت علی‌اکبر در کربلا بوده یا نه؟ خبری ندیدم».
[۳] قمی، شیخ عباس، ترجمۀ نفس المهموم، شیخ محمدباقر کوه کمره‌ای، ص ۳۹۷، انتشارات جمکران، قم، ۱۳۷۳ ش.


۲.۳ - شهید مطهری

مرحوم استاد شهید مطهری دربارۀ حضور مادر حضرت علی‌اکبر ـ علیه‌السلام ـ در کربلا می‌گوید: «یکی از معروف‌ترین قضایا که حتی یک تاریخ به آن گواهی نمی‌دهد، قصه لیلی مادر حضرت علی‌اکبر است. البته ایشان مادری به نام لیلی داشته‌اند، ولی یک مورخ‌ نگفته است که لیلی در کربلا بوده است».
[۴] مطهری، مرتضی، مجموعه‌ آثار استاد شهید مطهری، ج ‌۱۷، ص ۷۵، انتشارات صدرا، تهران.


۲.۴ - محمدحسین طهرانی

علامه سید محمدحسین طهرانی در‌این‌باره می‌گوید: «حقیر در هیچ‌یک از مقاتل حضور لیلی را در صحنه کربلا نیافته‌ام‌».
[۵] طهرانی، محمدحسین، امام‌شناسی، ج ۱۵، ص ۳۲۶، نشر علامه طباطبایی، مشهد مقدس، ۱۴۲۶ق.



با توجه به کتاب‌های تاریخی و نظر محققان این بحث، می‌توان چنین نتیجه گرفت که حداقل کسی از حضور ایشان در کربلا یاد نکرده است و با توجه به ضبط دقیق و جزئیات کربلا توسط تاریخ‌ نگاران و مقاتل‌ نویسان، اثبات حضور ایشان در کربلا بسیار بعید است.


۱. ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ترجمۀ م. جواد فاضل به نام فرزندان آل ابی‌طالب، ج ‌۱، ص ۱۲۰، کتاب‌فروشی علمی، تهران، ۱۳۳۹‌ش؛ حضرت لیلی دختر ابومره خواهرزاده معاویه بن ابی‌سفیان بود.
۲. به نقل از مجلۀ مبلغان (معاونت تبلیغ و آموزش‌های کاربردی حوزه علمیه قم)، شماره ۴، غلام‌رضا گلی زواره، مقاله حماسۀ حسینی و مسئله تحریفات، با اضافات.
۳. قمی، شیخ عباس، ترجمۀ نفس المهموم، شیخ محمدباقر کوه کمره‌ای، ص ۳۹۷، انتشارات جمکران، قم، ۱۳۷۳ ش.
۴. مطهری، مرتضی، مجموعه‌ آثار استاد شهید مطهری، ج ‌۱۷، ص ۷۵، انتشارات صدرا، تهران.
۵. طهرانی، محمدحسین، امام‌شناسی، ج ۱۵، ص ۳۲۶، نشر علامه طباطبایی، مشهد مقدس، ۱۴۲۶ق.



پایگاه اسلام کوئست.    






جعبه ابزار