حرف‌شنوی فرزند در مسائل شرعی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حرف‌شنوی فرزند، مسائل شرعی، حجاب اسلامی، نماز.
پرسش: فرزندم در سال دوم راهنمایی می‌باشد. من تاکنون نتوانسته‌ام در خصوص
حجاب وی را متقاعد کنم و همیشه موهایش را بیرون می‌گذارد و هم‌چنین در خصوص
نماز نیز کوتاهی می‌کند. لذا خواهشمندم با توجه به جامعه امروزی مرا راهنمایی کنید که فرزندم را درست تربیت کنم.
پاسخ:
برای اینکه فرزند شما مسائل شرعی و
حجاب اسلامی را رعایت کند و حرف‌شنوی داشته باشد، راهکار‌های زیر می‌تواند مفید باشد:
منزل شما باید کانون مهر و
محبت باشد تا فرزندتان کاملاً از جهت عاطفی ارضا گردد. اگر به این امر توجه نشود، او به دنبال ارضای این نیاز از راه‌های دیگر برمی‌آید و ممکن است گاهی برای جلب توجه دیگران دست به کارهایی بزند که مورد تأیید
اسلام نیست. در منزل رابطه‌ای بسیار صمیمی با او داشته باشید. ابعاد مثبت
شخصیت او را
تشویق کنید و از این صفات خوبش نزد دیگران (محارم) تعریف و تمجید کنید.
نوجوانان و
جوانان در این دوره سنی دوست دارند بیشتر وقتشان را با دوستشان باشند و با آنها درباره مسائل مختلف سخن بگویند. با توجه به این امر، شما وظیفه دارید که دوست‌یابی او را جهت‌دهی کنید؛ یعنی خودتان به او کمک کنید تا دوستی
مؤمن، شایسته، با وقار و با نشاط انتخاب کند و حتی از دوستش بخواهید گاهی به خانه شما بیاید. خصوصیات خوب دوستش به مرور زمان بر او اثر مثبت می‌گذارد.
در طول شبانه‌روز، قسمتی از وقت خود را به او اختصاص داده و با او از مدرسه‌اش، دوستش، نیازهایش، سخن بگویید. در مورد نظافت منزل و دکوراسیون آن نظرخواهی نمایید. این گفت‌وگوهای صمیمی شما را به هم نزدیک‌تر می‌کند؛ به‌گونه‌ای که هیچ‌گاه شما را از خود دور نمی‌پندارد و شما را نزدیک‌ترین دوست خود می‌داند و به گفته‌هایت توجه می‌کند و حاضر نیست دلت را آزرده کند و.... هیچ‌گاه به طور مستقیم او را نصیحت نکنید. سعی کنید در مذاکره‌های خود با سؤال‌های هدفمند او را به فکر وادارید. بگذارید
قضاوت با خودش باشد؛ به عنوان مثال می‌توانید این‌گونه شروع کنید: فلانی عجب
خوش اخلاق است همه از او تعریف می‌کنند به نظر تو چه خوبی‌هایی دارد که همه از او خوب می‌گویند؟ شاید به خاطر این باشد که به
زیارت امام یا
امام‌زاده می‌رود و یا ... همین‌طور ادامه دهید تا او خود به این نکته برسد که رعایت
حجاب و توجه به
نماز در زندگی مؤثر است (مثال دوم؛ در مورد فریب خوردن یک دختر و علل آن گفت‌وگو کنید)
یکی از چیزهایی که دل‌ها را به هم نزدیک می‌کند هدیه دادن است. شما می‌توانید با در نظر گرفتن این امر، در یکی از اعیاد مذهبی برایش
چادر، چادرنماز،
مقنعه،
عطر،
تسبیح،
کتاب دعا و... تهیه کنید و به او
هدیه بدهید. اگر به این‌ها علاقه خاصی ندارد، در کنار هدیه‌ای که به او می‌دهید، از این هدیه‌های فوق نیز استفاده کنید. به وی بگویید: دختر خوبم چون قلب تو پاک‌تر از ماست، در نمازهایت حتماً دعایم کن؛ چون
خداوند جوانان را دوست دارد و دعایشان زودتر پذیرفته می‌شود. کتاب‌هایی جذاب برای او خریداری کنید که متناسب سن او و در مورد حجاب یا نماز باشد. از او بخواهید نکات زیبای او را برای شما بگوید.
هر از چندگاهی سفرهایی ترتیب بدهید که به زیارت
اماکن مقدس بروید و او را به
ائمه (علیهم‌السّلام) نزدیک‌تر کنید در این سفر، ایشان
جوانان هم‌سن خود را می‌بیند، در دعاها و مراسم نماز شرکت می‌کند و به طور غیر مستقیم از آنها درس می‌گیرد.
شیوه‌های
انتقاد را یاد بگیرید.
هرگز در بین جمع از او انتقاد نکنید.
امام علی (علیه‌السلام) فرمودند:
نُصحک بین الملاء تقریعٌ؛
نصیحت و انتقاد در بین جمع باعث خرد شدن شخصیت طرف مقابل است.
در انتقاد از صفت بد او، هیچ‌گاه به کل شخصیت او حمله نکنید؛ یعنی نگویید من شما را دوست ندارم. بگویید من این رفتار خاص شما را دوست ندارم. برای انتقاد کردن سعی کنید از نکات مثبت شخصیت او سخن بگویید و بعد به طور غیر مستقیم از او انتقاد کنید. سعی کنید انتقادهای خود را در قالب جملات امر و نهی‌ای بیان نکنید و به جای آنها از جملاتی مثل «شاید بهتر باشد»، «به نظر شما آیا این طور باشد بهتر نیست» و... استفاده کنید.
هرگاه دیدید او حجابش را رعایت کرده، او را تشویق کنید، به خاطر این کارش او را
تفریح، مهمانی و... ببرید.
در مورد
خدا با او سخن بگویید و از
صفات خداوند (
رحمت، مهربانی، دعاپذیر، توبه‌پذیر و...) برایش صحبت کنید. این جلسه‌ها نباید خسته‌کننده باشد (تدریجی باشد). عوامل ایجاد محبت بین فرد و خالق را
مطالعه کنید و از آن عوامل برای تحکیم رابطه او با خدایش کمک بگیرید. این امر کمک می‌کند تا جهان‌بینی‌اش تغییر کند و نسبت به دستورات شرعی توجه بیش‌تری داشته باشد.
صفات بد او را با صفات خوب دیگران مقایسه نکنید. خوبی‌های دیگران را به رخ او نکشید. طوری رفتار کنید که
احساس کند او و شخصیت‌اش نزد شما محبوب و دوست‌داشتنی هستند. بگویید: امروز از دیروز دوست‌داشتنی‌تر شده‌ای؛ چون امروز نمازت را اول وقت خواندی (البته خود والدین نیز باید در
عمل به این مسائل دینی توجه داشته باشند و گرنه انتظار صحیحی نیست که خودشان رعایت نکنند و از او انتظار داشته باشند)
تربیت دینی از آغاز کودکی و حتی قبل از تولد نوزاد آغاز می‌شود. گاهی مواقع والدین در دوره‌های اولیه زندگی فرزندشان از تربیت دینی وی غافل هستند. بعد یک دفعه متوجه می‌شوند که فرزندشان در تربیت دینی مشکلاتی دارد. والدین نباید فکر کنند که همه عیب‌ها متوجه فرزند است. باید متوجه خطای خود نیز باشند. باید توجه داشته باشند که تربیت دینی امری تدریجی است لذا نباید یک دفعه به انتقاد کردن از فرزندشان شروع کنند و به او درباره
حجاب،
نماز ... تذکر دهند. این مسائل باید تدریجی و آگاهانه و همراه با تشویق انجام گیرد؛ یعنی نباید
انتظار داشته باشند ظرف یکی چند
روز او در نماز و حجاب خود کامل باشد. مطمئن باشید که توجهات شما در فکر او اثر مثبت می‌گذارد که در آینده‌ای نه چندان دور این افکار در رفتار ظاهر می‌گردد.
۱. رفتار والدین با فرزندان، محمدعلی سادات، انجمن اولیا و مربیان.
۲. مشکلات تربیتی را چگونه حل کنیم، دکتر محمدرضا شرفی، انتشارات تزکیه.
۳. هشدارهای تربیتی، علی‌اکبر مظاهری، انتشارات هجرت.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حرف‌شنوی فرزند در مسائل شرعی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۱/۰۳.
