جن و انس
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: جن، انس.
پرسش: خداوند در سورۀ
انعام می‌فرماید:«
وَ یَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمیعاً یا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَکْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ وَ قالَ أَوْلِیاؤُهُمْ مِنَ الْإِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنا بِبَعْضٍ... ». معنای «
استکثرتم » چیست؟ و چگونه
جن و
انس از یکدیگر بهره می‌برند؟
پاسخ:
خداوند در
قرآن کریم می‌فرماید: «در آن روز که (خدا) همهٔ آنها را جمع و محشور می‌سازد، (می‌گوید:) ای جمعیت
شیاطین و جن! شما افراد زیادی از انسان‌ها را گمراه ساختید!
دوستان و پیروان آنها از میان انسان‌ها می‌گویند:پروردگارا! هریک از ما دو گروه پیشوایان و پیروان گمراه] از دیگری استفاده کردیم (ما به لذات هوس‌آلود و زودگذر رسیدیم و آنها بر ما
حکومت کردند) و به اجلی که برای ما مقرر داشته بودی رسیدیم. (خداوند) می‌گوید:
آتش جایگاه شماست، جاودانه در آن خواهید ماند؛ مگر آنچه خدا بخواهد، پروردگار تو
حکیم و داناست».
در این آیات، قرآن به
سرنوشت مجرمان گمراه و گمراه‌کننده می‌پردازد و آنها را به یاد روزی می‌اندازد که رو در روی شیاطینی که از آنها الهام گرفته‌اند، می‌ایستند و از این پیروان و آن پیشوایان سؤال می‌شود، سؤالی که در برابرش پاسخی ندارند و جز
حسرت و اندوه نتیجه‌ای نمی‌گیرند، این هشدارها به جهت آن است که تنها به این چند روز زندگی ننگرند و به پایان کار نیز بیندیشند.
منظور از کلمهٔ «
جن » در اینجا همان شیاطین است.
زیرا جن در لغت به معنای هر موجود ناپیدای از
حس می‌باشد،
همان‌طور که در قرآن دربارهٔ رئیس شیاطین «
ابلیس » می‌خوانیم:«
کانَ مِنَ الْجِنِ »؛
او از جن بود.
«اسْتَکْثَرَ» و «اسْتِکْثَاراً» از ریشهٔ «کثر» الشی‌ءَ؛ یعنی آن چیز را بسیار دید یا بسیار شمرد، و «من الشیء»؛ یعنی آن کار را بسیار انجام داد و آن چیز را بسیار خواست.
معنای آیه «
یا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَکْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ » این است که شیاطین از بسیاری از انسان‌ها زیاده‌خواهی کردند، و آنها را از سنخ خود و پیروان خود قرار دادند.
بدیهی است
شیطان ، دارای نیروی پلیدی است که در اثر
عداوت و
دشمنی که با سلسله بشر دارد، از
گمراهی و
ضلالت آنان لذت می‌برد، و تمام نیرویی که در اختیار دارد برای گمراهی بشر به کار می‌برد. شیطان در اثر سنخیتی که با هوا و هوس بشر دارد، می‌تواند از طریق
تمایلات با خاطرات بشر ارتباط و به‌وسیله
الهام بر آنان فرمانروایی کند، و
بشر را از توجه به مسیر الهی غافل نموده و به خود سرگرم نماید.
اما شیاطین اغواگر گویا در برابر این سخن (یا معشر الجن...) پاسخی ندارند و
سکوت می‌کنند، ولی پیروان آنها از بشر چنین می‌گویند:«
رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنا بِبَعْضٍ وَ بَلَغْنا أَجَلَنَا الَّذِی أَجَّلْتَ لَنا »؛ پروردگارا! آنها از ما بهره گرفتند و ما هم از آنها، تا زمانی که
اجل ما پایان گرفت.
دربارهٔ
استمتاع و بهره‌مندی شیاطین از پیروان خود، چند معنا و تفسیر شده است
که مشهورترین آنها چنین است:
شیاطین ، دلخوش بودند که پیروانی دارند و بر آنها حکومت می‌کنند، و
پیروان این شیاطین نیز از زرق و برق‌های
دنیا و لذات بی‌قید و شرط و زودگذر آن که بر اثر وسوسه‌های شیاطین دل‌انگیز و دل‌چسب جلوه می‌نمود، دلخوش بودند. به دیگر سخن؛ برخی از افراد بشر،
شیطان را
پیشوا و رئیس خود قرار دادند، و پیرو آنها شدند، و شیطان، دنیا را برای اینها زینت داد و پیروان او نیز به‌سوی شهوات‌رانی گرایش پیدا کرده و گمراه شدند.
پایگاه اسلام کوئیست.
