• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعریف دین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه:تفسیر دین، مراحل دین، ادیان الهی.
پرسش:دین چیست؟
پاسخ:در تفسیر «دین» آرا و مطالب گوناگونى از سوى غربیان مطرح شده است.



«جان هیک» در کتاب «فلسفه دین» تعاریف گوناگونى از دیدگاه هاى مختلف درباره‌ى دین نقل مى‌ کند.

۱.۱ - تعریف روان‌شناختى

«دین احساسات، اعمال و تجربیات افراد در هنگام تنهایى، آنگاه که خود را در برابر هر آنچه که الهى مى‌ نامند، مى‌ یابند.» (ویلیام جیمز)

۱.۲ - تعریف جامعه شناختى

«مجموعه‌ اى از باورها، اعمال، شعایر و نهادهاى دینى که افراد بشر در جوامع مختلف بنا کرده‌ اند.» (تالکوت پارسونز)

۱.۳ - تعریف طبیعت گرایانه

«مجموعه‌ اى از اوامر و نواهى که مانع عملکرد آزاد استعدادهاى ما مى‌ شود.» (اس. رایناخ) و همان رویکرد با همدلى بیشتر: « دین همان اخلاق است که احساس و عاطفه به آن تعالى، گرما و روشنى بخشیده است.» (ماتیو آرنولد)

۱.۴ - تعاریف دینى

تعاریف دینی مانند: «دین اعتراف به این حقیقت است که کلیه موجودات تجلیّات نیرویى هستند که فراتر از علم و معرفت ماست» (هربرت اسپنسر).
[۱] ر.ک: جان هیک، فلسفه دین، صص ۲۳ - ۲۲ ترجمه‌ى بهرام راد، ویراسته‌ى بهاء الدینى خرّمشاهى، انتشارات بین المللى الهدى، تهران، ۱۳۷۲.


۱.۵ - نتیجه

تنوع این تفسیرها به گونه‌ اى است که اندیشمندان مغرب زمین را وادار کرده تا اعتراف کنند: «اصطلاح دین داراى یک معناى واحد که مورد قبول همه باشد، نیست. بلکه پدیدارهاى متعدد فراوانى تحت نام دین گرد مى‌ آیند که به گونه‌ اى با هم ارتباط دارند. ارتباطى که لودویک ویتگنشتاین آن را شباهت خانوادگى
[۲] Family Resemblance
مى‌ نامد».
[۳] جان هیک، فلسفه دین، صص ۲۴ - ۲۳.



در تعابیر قرآنى «دین» در دو مورد استعمال شده است:
۱ - هر گونه اعتقاد به قدرت غیبی، چه حق باشد و چه باطل: «لکم دینکم ولى دین»
۲ - خصوص ادیان الهی: «ان الدین عندالله الاسلام».


در تعریف دین، توجه ما به همان استعمال دوم لفظ «دین» است، که خاص ادیان الهى و داراى سطوح و مراحل مختلفى، مانند دین نفس الامری و دین مرسل، است.


مهدى هادوى تهرانى، ولایت و دیانت، مؤسسه فرهنگى خانه خرد، قم، چاپ دوم، ۱۳۸۰.


۱. ر.ک: جان هیک، فلسفه دین، صص ۲۳ - ۲۲ ترجمه‌ى بهرام راد، ویراسته‌ى بهاء الدینى خرّمشاهى، انتشارات بین المللى الهدى، تهران، ۱۳۷۲.
۲. Family Resemblance
۳. جان هیک، فلسفه دین، صص ۲۴ - ۲۳.
۴. دین شما برای خودتان، و دینِ من برای خودم. کافرون، ۶.    
۵. در حقیقت، دین نزد خدا همان اسلام است. آل عمران، ۱۹.    



پایگاه اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : فلسفه دین | کلام جدید




جعبه ابزار