ازدواج موقت امامان معصوم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: معصوم،
متعه،
ائمه.
پرسش: آیا ائمه اطهار (علیه‌السّلام) متعه (ازدواج موقت) کرده‌اند؟ پسرانی که از متعه دارند چه کسانی هستند؟
پاسخ: ازدواج موقت یکی از سنت‌های اسلامی است که در
قرآن جواز شرعی و
حلیت این
ازدواج اعلام شده (نساء، ۲۴ "و المحصنات من النساء الا ما ملکت ایمانکم کتاب الله علیکم و احل لکم ما وراء ذالکم ان تبتغوا باموالکم محصنین غیر مسافحین فما استمتعتم به منهن فاتوهن اجورهن فریضة و لا جناح علیکم فیما تراضیتم به من بعد الفریضة ان الله کان علیما حکیما".
)و مومنان می‌توانند در صورت نیاز و تمایل از چنین ازدواجی بهره‌مند شوند.
این سنت حسنه در زمان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و
خلیفه اول و برهه‌ای از دوران خلیفه دوم در جامعه اسلامی جاری بوده است، تا زمانی که خلیفه دوم از آن منع کرد. ائمه معصومین (علیه‌السّلام)، همواره مردم را به این ازدواج
تشویق می‌کردند؛ چرا که در جامعه آن روز این سنت الاهی به شکل بدعت آلودی
حرام شده یود و انجام آن از سوی مومنان نوعی مقابله با این بدعت بود. بنابراین،
استحباب این ازدواج از سوی شیعه به این دلیل بوده است. این نکته در روایات نیز تذکر داده شده است.
روایاتی وجود دارد که تنها نبی مکرم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و امام علی (علیه‌السّلام) ازدواج موقت کرده باشند، و در مورد هیچ کدام از حضرات معصومین نقلی وجود ندارد که ازدواج موقت کرده باشند، بدیهی است وقتی ازدواج موقت انجام نداده‌اند، فرزندی هم از متعه ندارند.
اسلام به عنوان کامل‌ترین دین، ازدواج موقت را (به جهت مشکلاتی که ممکن است برخی افراد در انجام ازدواج دائم داشته باشند)
تشریع و تجویز نموده است که می‌تواند به صورت یک مسکن موقت، مورد استفاده قرار گیرد. این یکی از نقاط مثبت و مترقی مکتب اسلام است که در کنار پاسخ گویی به
غریزه جنسی به طور دائم، راه حل موقت و قانون‌مند آن را نیز ارائه نموده است. قرآن در باره این ازدواج می‌فرماید: "اما زنان دیگر غیر از اینها (که گفته شد)، برای شما
حلال است که با اموال خود، آنان را اختیار کنید در حالی که پاکدامن باشید و از
زنا، خودداری نمایید. و زنانی را که متعه (ازدواج موقت) می‌کنید، واجب است مهر آنها را بپردازید. و گناهی بر شما نیست در آنچه بعد از تعیین مهر، با یکدیگر توافق کرده‌اید. (بعدا می‌توانید با توافق، آن را کم یا زیاد کنید.) خداوند، دانا و حکیم است".
آیه شریفه از
آیات مدنی است که در سال‌های اولیه هجرت در
مدینه بر
پیامبر نازل شده است. در آن روزگار مسلمانان ازدواج موقت داشتند، ولی برخی از آنان
مهریه را نمی‌پرداختند. پس
آیه نازل شد که وقتی از آنان بهره گرفتید، مهریه شان را حتما بپردازید.
در این که آیا ائمه اطهار (علیه‌السّلام) خود این سنت را انجام داده‌اند یا نه، در منابع شیعه تنها پیرامون دو معصوم روایاتی نقل شده از قبیل دو روایت زیر:
"عبدالله بن عطاء مکی از
امام باقر (علیه‌السّلام) درباره این آیه شریفه: " و اذ اسر النبی الی بعض ازواجه حدیثا الی قوله ثیبات و ابکارا". سوال می‌کند حضرت می‌فرماید: "رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با زن آزادی ازدواج موقت کرد، بعضی از زنان حضرت از ماجرا با خبر شدند و
تهمت فحشا به حضرت زدند، حضرت فرمود: "این ازدواج موقت است. این امر را پنهان کنید، ولی بعضی از زنان از این موضوع با خبر شدند".
همچنین در روایتی آمده است
امام علی (علیه‌السّلام) با زنی از
قبیله بنی نهشل در
کوفه ازدواج موقت کرد. (قال و روی
ابن بابویه باسناده ان علیا علیه‌السّلام نکح امراة بالکوفة من بنی نهشل متعة.)
ولی درباره دیگر ائمه نقلی دیده نشد؛ چرا که در شرایطی که خلفای
اهل سنت با این مسئله مثل فحشا برخورد می‌کردند
تقیه و حفظ جان و آبروی ایشان اقتضا می‌کرد که از انجام این فعل
حلال خود داری کنند، لکن در موارد متعدد به
اصحاب خود توصیه می‌کردند که این
سنت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را احیا کنند و شایسته نیست که مسلمانی بمیرد و سنتی از سنن حضرت را بجا نیاورده باشد، اما در مورد فرزندان متعه؛ باید گفت که هر چند نفس عمل متعه با شرایط خود امر مطلوب و
مستحب است، لکن بچه دار شدن از طریق متعه در روایات مطلوب شمرده نشده و حتی در برخی موارد مورد
نهی واقع شده، لذا از هیچ یک از معصومین (علیه‌السّلام) نقل نشده که از متعه فرزندی داشته باشند. «
حضرت صادق از رسول الله نقل فرمود: "خداوند از بقیه مومنین پیمان گرفت که از آنها رحم متعه‌ای بار نگیرد.»
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «ازدواج موقت امامان معصوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۲/۱۹.
