ارزش عمر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: عمر انسان، ارزش، انسان غافل.
پرسش: این‌که
انسان غافل مانند شخصی است که در یک چاه سرنگون است و دستش به طنابی است و دو موش آن طناب را می‌جوند و اژدهایی در قعر
چاه است و او سرگرم بازی کردن با زنبورها برای رسیدن به
عسل درون چاه است، این
حدیث از کیست؟ توضیح دهید و منبع آن را ذکر کنید؟
پاسخ: یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌های انسان در
دنیا، عمر انسان است که هیچ چیزی جای‌گزین آن نمی‌شود. ارزش و اعتبار
عمر فوق حد تصور می‌باشد و هدر دادن عمر باعث زیان ابدی می‌شود.
دنیا پر از آفات و بلاهاست و
روز و شب با سرعت به سوی
اجل انسان پیش می‌روند و
قبر انسان، منتظر اوست و چیزی که انسان به واسطه آن مغرور می‌شود، لذات و شهوات دنیوی هستند.
امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «هر نفَسی که انسان می‌کشد، یک قدم به
مرگ نزدیک می‌شود».
یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌های انسان در
دنیا، عمر انسان است که هیچ چیزی جای‌گزین آن نمی‌شود.
ارزش و اعتبار عمر فوق حد تصور می‌باشد و هدر دادن
عمر باعث زیان ابدی می‌شود که جبران‌ناپذیر است، پس باید با
تدبیر عقل از عمر خود بهترین استفاده را برد و در مسیری عمر خود را گذراند که
رضای خدا در آن باشد.
مطالبی که در سؤال به آن اشاره شد، باید گفت: بعد از مراجعه به جوامع روایی معلوم شد که این مسئله به عنوان حدیث در کتب روایی و حدیثی نقل نشده است؛ بلکه
تشبیه حال دنیا و مردم غافل است.
در قصه یوذاسف پسر پادشاه
هند آمده است که بلوهر حکیم، حال دنیا و کسانی را که فریفته دنیا شده‌اند، تشبیه به امور یادشده کرده است.
مرحوم
شیخ صدوق در
کتاب (
کمال الدین و تمام النعمة) صفحه ۵۹۳ و ۵۹۴ این مطالب را نقل کرده که بلوهر حکیم به آن شاهزاده هند در ضمن نصیحتش، حال دنیا را این‌گونه تشبیه می‌کند که انسان در آن مانند کسی است که از حمله فیل درنده‌ای فرار کرده و ناچار شد که در چاهی آویزان شود و به دو شاخه تر آویزان گردد و پاهایش روی سر مارها قرار گیرد. وقتی که زیر پاهایش را نگاه کرد، دید چهار تا افعی دهن باز کرده‌اند و هنگامی که به قعر
چاه نگاه کند، می‌بیند که اژدهایی دهن باز کرده و منتظر اوست تا او را ببلعد. وقتی که بالای دو شاخه سبز را نگاه می‌کند می‌بیند آن دو شاخ آلوده به
عسل هستند. زمانی که مقداری از آن عسل تناول می‌کند، شیرینی عسل باعث می‌شود تا از افعی‌ها و اژدها غافل شود.
وی در توجیهش فرمود: اما آن چاه همان دنیا هست که پر از آفات و بلاهاست و اما آن شاخه‌ها، پس عمر انسان است و اما آن دو موش سفید و سیاه،
روز و شب هستند که با سرعت به سوی
اجل انسان پیش می‌روند و اما آن افعی‌ها، همان عناصر چهارگانه هستند که مانند سم کشنده می‌باشند و آن اژدها،
قبر انسان است که منتظر است و اما آن عسل که به واسطه آن مغرور می‌شود، لذات و شهوات دنیوی هستند.
اگر با دیده واقع‌بینانه بنگریم، می‌بینیم که یک واقعیت انکارناپذیر را به صورت تشبیه بیان نموده و در
روایات اسلامی هم به این واقعیت‌ها اشاره شده است؛ مثلا
امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در
نهج البلاغه می‌فرماید: «نفس المرا خطاه الی اجله»؛
«هر نفسی که انسان می‌کشد، یک قدم به
مرگ نزدیک می‌شود».
۱. کمال‌الدین و تمام النعمة، شیخ صدوق، ص۵۹۳ و ۵۹۴.
۲. بحار الانوار، محمدباقر مجلسی، ج۷۵، ص۳۸۳-۴۴۰.
۳. جامع السعادات.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ارزش عمر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۲/۱۸.
