احادیث کتاب کافی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: کتاب کافی، احادیث،
شیعه،
روایات.
پرسش: آیا
احادیث کتاب شریف کافی می‌تواند شرح و
تفسیر آیات قرآن کریم باشد؟ (مگر (شیعیان) نمی‌گویند بیشتر روایت‌های کتاب کافی ضعیف هستند و چیزی صحیحی جز
قرآن نداریم؟! پس بعد از چنین سخنی چرا به
دروغ می‌گویند که کافی شرح و
تفسیر قرآن است، همان کافی که به اعتراف خودشان بیشتر روایت‌های آن ضعیف است؟!).
پاسخ: محدث بزرگوار
محمد بن یعقوب کلینی (رحمة‌الله‌علیه) از بزرگان فقهای شیعه و موثق‌ترین محدثین
امامیه و هم‌عصر با
غیبت صغری امام عصر (عجل‌الله‌فرجه‌الشریف)، مؤلف کتاب شریف کافی است. به همین دلیل اکثر روایات آن از اعتبار بالایی برخوردارند. اگرچه همانند دیگر جوامع روایی، بعضی روایات کم‌اعتبار نیز در آن وجود دارد.
بنا بر نظر شیعه و
اهل سنت احادیث صحیح زیادی از
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و
ائمه طاهرین (علیهم‌السلام) در جوامع روایی وجود دارد که بسیاری از آن‌ها در بیان و شرح و
تفسیر آیات قرآن است؛ از جمله بسیاری از احادیث ارزشمند
کافی در بیان تفسیر آیات قرآن است.
برای پاسخ به این سؤال ابتدا مختصری در مورد
کتاب کافی توضیح می‌دهیم سپس به بحث از اعتبار
روایات آن می‌پردازیم.
گردآوردنده این
کتاب محدث بزرگوار
محمدبن یعقوب کلینی (رحمة‌الله‌علیه) از بزرگان فقهای شیعه و موثق‌ترین محدثین امامیه است که در زمان
غیبت صغرا امام زمان (عجل‌الله‌فرجه‌الشریف) می‌زیسته و قبل از وفات آخرین نایب خاص حضرت در سال ۳۲۸ هـ.ق از دنیا رفت. این کتاب که خود به تنهایی یک
دایرة المعارف و در چندین مجلد است، از مهم‌ترین کتب روایی شیعه و یکی از کتب اربعه شیعه (کافی، تهذیب، استبصار و من لایحضره الفقیه) به شمار می‌رود که مرحوم کلینی (رحمة‌الله‌علیه) در طول بیست سال احادیث ارزشمند آن را جمع‌آوری نموده است. این کتاب شامل روایات
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و
اهل بیت آن حضرت (علیهم‌السلام) است که در آن به علوم و
معارف اسلامی به بهترین شکل اشاره شده و با ترتیبی زیبا ارائه شده است.
این کتاب مرکب از سه قسم است:
اصول کافی،
فروع کافی و
روضه کافی.
روش مرحوم کلینی (رحمة‌الله‌علیه) در کتاب شریف کافی این است که همه سلسله
سند حدیث را به طور کامل ذکر می‌کند. بلی گاهی اوایل اسناد را اشاره نمی‌کند؛ چون در سند روایات قبلی به آن‌ها اشاره کرده است.
به دلیل این‌که کتاب کافی فاصله زمانی کمی با منابع اولیه و معتبر
شیعه دارد و مستقیماً از آن‌ها گرفته شده و از دقت بالایی نیز برخوردار است، اعتبار خاصی در بین شیعه دارد که در طول بیش از هزار سال پیوسته مورد توجه و عنایت خاص
علما و فقهای شیعه قرار داشتند و بزرگان شیعه در تألیفات ارزشمند خود پیوسته به آن استناد نموده‌اند.
شهید ثانی (رحمة‌الله‌علیه) فرموده است: احادیث کافی از مجموع احادیث
صحاح سته اهل سنت بیشتر است؛ چراکه احادیث کافی ۱۶۱۹۹ عدد است؛ ولی مجموع احادیث صحاح سته بنا بر آن‌چه
ابن اثیر در
جامع الاصول جمع‌آوری کرده، ۹۴۸۳ حدیث است.
کلمات و سخنان
دانشمندان شیعه در اعتبار این
کتاب و احادیث آن مفصل‌تر از آن است که در این مختصر بتوان بیان کرد تنها به گوشه‌های از این تأییدات اشاره می‌کنیم:
شیخ مفید (رحمة‌الله‌علیه) در مورد این کتاب فرموده است: کافی از بهترین و پرفایده‌ترین کتاب‌های شیعه است.
محمد بن مکی مشهور به
شهید اول (رحمة‌الله‌علیه) درباره کافی فرموده است: کتاب کافی در حدیث کتابی است که شیعه مثل آن را ندارد.
علامه
فیض کاشانی (رحمة‌الله‌علیه) فرموده است: کافی با ارزش‌ترین، مطمئن‌ترین، کامل‌ترین و جامع‌ترین
کتب روایی شیعه است؛ زیرا همه اصول را دربر دارد و از اضافات خالی است.
علامه مجلسی (رحمة‌الله‌علیه) فرموده است: کتاب کافی کامل‌ترین و جامع‌ترین کتب اصول
احادیث است و از بزرگ‌ترین و بهترین کتاب‌هایی است که در شیعه نوشته شده است.
نتیجه این‌که نظر معروف در نزد
شیعیان آن است که اکثر روایات کافی از اعتبار بالایی برخوردارند؛ اگرچه همانند دیگر جوامع روایی، بعضی روایات کم‌اعتبار نیز در آن وجود دارد.
شیعه معتقد است تنها کتابی که می‌توان به تمام گفته‌های آن
اعتماد کرد،
قرآن است و بس.
اما نباید به خاطر بعضی
روایات ضعیف که با معیارهای موجود در
علم رجال هم قابل شناسایی هستند، از روایات معتبر دست برداشت. کتاب شریف کافی از جمله کتاب‌هایی است که اکثر روایات آن از اعتبار لازم برخوردار است و آیا در این سخن اشکالی وجود دارد که گفته شود بسیاری از این روایات معتبر در بیان و شرح و
تفسیر آیات قرآن است؛ همان‌گونه که بنا بر نظر
شیعه و اهل سنت، احادیث معتبر دیگری نیز از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و ائمه طاهرین (علیهم‌السلام) در جوامع روایی وجود دارد که بسیاری از آن‌ها در بیان و شرح و
تفسیر آیات قرآن است.
بدیهی است که این احادیث معتبر، بهترین راه رسیدن به تفسیر
قرآن کریم است؛ زیرا
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و
عترت او از آگاه‌ترین مردم به کتاب خدا و معارف آن هستند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «احادیث کتاب کافی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۵/۰۷.
