• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آداب روزه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: روزه ، آداب روزه.
پرسش: مختصری از آداب روزه برایم بفرستید؟
پاسخ: در ادامه به بخشی از آداب ظاهری و باطنی روزه اشاره می‌شود.



روزه یکی از فروع دین است که در ماه مبارک رمضان بر انسان بالغ و عامل واجب می‌شود و شرایطی دارد که با توجّه به آن‌ها باید روزه گرفت. بعضی از این شرایط باید به جا آورده شوند. و بعضی از این شرایط بهتر است به جا آورده شوند، سئوال شما ناظر به این قسمت دوّم از شرایط می‌باشد که اصطلاحاً آداب گفته می‌شود. ما سعی می‌کنیم هم آداب ظاهری روزه را برایتان عرض کنیم و هم مختصری از آداب باطنی روزه را.




۲.۱ - خواندن نماز پیش از افطار

مستحب است که روزه‌دار، نماز مغرب و عشاء را پیش از افطار کردن بخواند. ولی اگر کسانی برای افطاری منتظر او هستند یا میل زیادی به غذا دارد که مانع حضور قلب در نماز می‌شود بهتر است اول افطار کند بعداً‌ نماز را به جای آورد.

۲.۲ - خواندن سوره قدر در سحر و افطار

مستحب است که در سحر و افطار، قبل از شروع و بعد از گفتن بسم الله الرحمن الرحیم سوره ‌قدر خوانده شود.

۲.۳ - دعای عهد

مستحب است قبل از افطار دعای عهد خوانده شود.
[۱] آموزش فقه، محمد حسین فلاح زاده، دفتر نشر الهادی، چاپ اول، ۱۳۷۶، ‌ص۲۲۹.


۲.۴ - افطاری دادن

مستحبّ است که در ماه مبارک رمضان، به روزه‌داران افطاری داده شود.

۲.۵ - خوردن سحری

مستحبّ است که انسان سحری بخورد گرچه جرعه آبی باشد که خداوند به آن‌ها درود می‌فرستد.

۲.۶ - شب زنده‌داری در شب قدر

مستحب است که در شب قدر ، شب زنده‌داری نماید و برای ذکر و دعا و تفکر وقت خاصّی معین کند.

۲.۷ - دعای ابو حمزه ثمالی

مستحبّ است سحرهای ماه مبارک رمضان،‌ دعای ابوحمزه ثمالی خوانده شود.
[۲] المراقبات، آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی، ترجمه ابراهیم محدث بندرویگی، انتشارات اخلاق، چاپ اول ۱۳۷۵، ص۱۹۳.


۲.۸ - غسل

غسل کردن در شب اول ماه مبارک رمضان و شب‌های فرد مستحب می‌باشد.

۲.۹ - افطار کردن

مستحب است با چیزهای پاکیزه از حرام و شبهات افطار کند.
مستحب است که با خرما، آب، ‌رطب، شیر، حلوا، نبات، آب گرم افطار کند.

۲.۱۰ - خواندن سوره قدر

مستحب است در وقت افطار سوره ‌قدر را بخواند.

۲.۱۱ - صدقه دادن

مستحب است در وقت افطار صدقه دهد.
[۳] آداب معنوی، روح الله ولی ابرقوئی، نشر میراث ماندگار، چاپ اول، ۱۳۸۰، ص۲۴ و ۲۱۳.


۲.۱۲ - هزار مرتبه خواندن سوره قدر

مستحب است در هر شب ماه مبارک رمضان هزار مرتبه سوره‌ قدر خوانده شود.

۲.۱۳ - دعای افتتاح

مستحب‌ است در هر شب ماه مبارک دعای افتتاح خوانده شود.
[۴] مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، نشر بلاغت، چاپ اول ۱۳۷۳، ص۲۸۸.

برای شب‌های قدر هم اعمالی وارد شده است که مجالی دیگر می‌طلبد.




۳.۱ - اجتناب از گناه

مستحب است که در این ماه روزه دار زبان، گوش و چشم و اعظا و جوارح خود را نگه دارد و سعی نماید با اعضای بدنش گناه ننماید؛ که در این صورت هنگام خروج از این ماه از گناهان خویش نیز خارج می‌شود.

۳.۲ - توبه

مستحب است در این ماه انسان دلش را با توبه پاک نماید.

۳.۳ - آزادی از شهوت و مال

مستحب است در این ماه خودش را از قید شهوت ، مادیات آزاد کند و لذّت آزادی را بچشد.

۳.۴ - دعا

مستحب است در این ماه دعا بسیار نماید و برای همه خواهان آزادی از زنجیرهای دنیا و شهوات باشد.

۳.۵ - صلوات

مستحب است در این ماه بسیار صلوات بفرستد. صلوات بهترین و بالاترین دعا می‌باشد که در مقابل آن فرشتگان برای او صلوات می‌فرستند به این معنا که از خدا می‌خواهند که این فرد را از ظلمت به نور ببرد.
[۵] حکمت عبادات، آیت الله جوادی آملی، نشر اسراء، چاپ پنجم، ۱۳۸۱، ص۱۲۷.


۳.۶ - تفاوت درجه روزه‌داران

افطار کنندگان در این ماه متفاوت می‌باشند. و این تفاوت به خاطر رعایت‌هایی است که انجام می‌دهند بعضی فقط آب و غذا نمی‌خورند ولی به راحتی گناه مرتکب می‌شوند و کارهایشان برای بهشت و جهنم می‌باشد، بعضی علاوه بر رعایت احکام ظاهری روزه از تمام کارهایی که خداوند حرام کرده اجتناب می‌کنند و هدف‌شان رسیدن به درجات بالا و خشنودی خداوند می‌باشد.
بعضی دیگر علاوه بر موارد مذکور از فکر پستی، گرچه جایز هم باشد خودداری می‌کنند و افطارش نیز برای خدا و در راه خدا و با پای او خواهد بود.
[۶] المراقبات، میرزا جواد ملکی تبریزی، ص۲۷۳.


۳.۷ - گوش ندادن به سخن بیهوده

سزاوار است که هنگام روزه گرفتن سخن بیهوده‌ای که ما را از ذکر خداوند باز می‌دارد گوش ندهیم.

۳.۸ - کنترل نگاه

سزاوار است که هنگام روزه گرفتن به چیزهایی که ما را از یاد خدا باز می‌دارد، نگاه نکنیم.

۳.۹ - کنترل دست

سزاوار است که دست‌های‌مان به سوی کار حرامی دراز نگردد.

۳.۱۰ - کنترل پا

سزاوار ست هم‌چنین قدم‌هایمان به سوی کار حرامی برداشته نشود.

۳.۱۱ - توجه به غذا

سزاوار است هم‌چنین غذای حلال در شکم‌هایمان بریزیم.

۳.۱۲ - کنترل زبان

سزاوار است همچنین زبانمان صحبت نکند مگر به آن‌چه که خداوند به آن راضی باشد.

۳.۱۳ - عمل نیک

سزاوار است هر کاری که انجام می‌دهیم، به خاطر نزدیکی به ثواب و دوری از عقاب باشد.

۳.۱۴ - اخلاص در عمل

سزاوار است در کارهایمان اخلاص داشته باشیم و از ریا دور باشیم.
[۷] صحیفه کامله سجادیه، امام زین العابدین علیه‌السلام، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۶، ص۲۱۱.

مطاب مذکور مختصری از آداب روزه ماه مبارک رمضان می‌باشد و اگر به تفصیل خواهان بدست آوردن آداب روزه، هستید باید به کتاب‌های معتبر مراجعه بفرمائید که ما هم نمونه‌هایی از این کتاب‌ها را برایتان در آخر معرفی خواهیم کرد. همچنین روزه‌های واجب و مستحب دیگری هست که قسمتی از این آداب در آن‌ها صادق نمی‌باشد. اگر بخواهیم وارد این موارد شویم سخن به درازا می‌کشد در حالی‌که نوشتار حاضر ظرفیت خاصّ خودش را دارد.


(۱) حکمت عبادات، آیت الله جوادی آملی، نشر اسراء
(۲) المراقبات، میرزا جواد ملکی تبریزی، نشر اخلاق.
(۳) مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، نشر بلاغت.


۱. آموزش فقه، محمد حسین فلاح زاده، دفتر نشر الهادی، چاپ اول، ۱۳۷۶، ‌ص۲۲۹.
۲. المراقبات، آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی، ترجمه ابراهیم محدث بندرویگی، انتشارات اخلاق، چاپ اول ۱۳۷۵، ص۱۹۳.
۳. آداب معنوی، روح الله ولی ابرقوئی، نشر میراث ماندگار، چاپ اول، ۱۳۸۰، ص۲۴ و ۲۱۳.
۴. مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، نشر بلاغت، چاپ اول ۱۳۷۳، ص۲۸۸.
۵. حکمت عبادات، آیت الله جوادی آملی، نشر اسراء، چاپ پنجم، ۱۳۸۱، ص۱۲۷.
۶. المراقبات، میرزا جواد ملکی تبریزی، ص۲۷۳.
۷. صحیفه کامله سجادیه، امام زین العابدین علیه‌السلام، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۶، ص۲۱۱.



سایت اندیشه قم.    


رده‌های این صفحه : روزه | فقه




جعبه ابزار